Khó thở sau khi ăn có thể là điều khó chịu và khiến người ta lo lắng. Nhưng trong hầu hết trường hợp, đây không phải là điều quá lo ngại. Có nhiều lý do có thể khiến một người có thể cảm thấy khó thở sau khi ăn, và các phương pháp điều trị khác nhau tùy thuộc vào mỗi nguyên nhân.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây khó thở sau khi ăn mà ai cũng nên biết để đối phó nếu không may gặp phải.

1. Dị ứng thực phẩm

Theo một nghiên cứu của đại học Dị ứng, Suyễn & Miễn dịch học Hoa Kỳ ước tính thì có khoảng 4% người lớn và 4-6% trẻ em ở Hoa Kỳ bị dị ứng thực phẩm. Hầu hết các triệu chứng phát sinh trong vòng vài phút hoặc vài giờ sau khi ăn.

Khó thở sau khi ăn là một trong một số triệu chứng liên quan đến dị ứng thực phẩm.

Những người nghi ngờ dị ứng thực phẩm có thể nói chuyện với bác sĩ để được làm các xét nghiệm cần thiết.

Cách tốt nhất để ngăn ngừa phản ứng dị ứng là tránh các thực phẩm kích hoạt dị ứng. Khó thở có thể chỉ ra một phản ứng dị ứng hiếm gặp nhưng có khả năng đe dọa tính mạng được gọi là sốc phản vệ. Những người bị sốc phản vệ cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.

Các dấu hiệu và triệu chứng của sốc phản vệ bao gồm:

- Khó thở

- Ho lặp đi lặp lại

- Mạch đập yếu

- Phát ban, nổi mẩn hoặc sưng trên da

- Co thắt trong cổ họng

- Giọng khàn khàn

- Khó thở hoặc khó nuốt

- Buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy

- Đau bụng

- Nhịp tim nhanh

- Huyết áp thấp

- Chóng mặt hoặc ngất xỉu

- Ngừng tim

2. Hít phải các hạt thức ăn

Thỉnh thoảng, mọi người có thể hít phải những hạt thức ăn hoặc chất lỏng nhỏ trong khi ăn. Những người có phổi khỏe mạnh thường có thể ho ra những hạt này. Và ho có thể gây khó thở trong thời gian ngắn, kèm theo đau họng.

Khi phổi của một người không đủ sức khỏe để ho ra các hạt, họ có thể bị viêm phổi do hít phải. Điều này xảy ra khi các hạt gây nhiễm trùng bên trong túi khí của một hoặc cả hai phổi.

Các triệu chứng bao gồm:

- Đau ngực

- Thở khò khè

- Khó thở

- Ho tạo ra đờm có mùi hôi, màu xanh lá cây hoặc đẫm máu

- Hơi thở khó chịu

- Khó nuốt

- Sốt

- Đổ mồ hôi quá nhiều

3. Thoát vị gián đoạn

Thoát vị gián đoạn xảy ra khi một phần của dạ dày trượt lên và nhô vào khoang ngực. Thoát vị gián đoạn có thể gây khó thở sau khi ăn.

Thoát vị gián đoạn là một loại thoát vị tạm thời xảy ra khi dạ dày co bóp bên cạnh ống dẫn thức ăn. Nếu phát triển quá lớn, nó có thể đẩy vào cơ hoành và đè bẹp phổi, gây đau ngực và khó thở. Tình trạng này càng tệ hơn sau khi ăn vì dạ dày đầy sẽ làm tăng áp lực lên cơ hoành.

Một số thoát vị nội tiết không cần điều trị. Tuy nhiên, một người có thể phải phẫu thuật nếu họ gặp các triệu chứng sau:

- Đau ngực

- Đau ở bụng giữa hoặc trên

- Khó nuốt

- Loét dạ dày

Phẫu thuật nội soi là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu và hầu hết mọi người đều hồi phục hoàn toàn trong vòng 4 tuần.

4. Hen suyễn liên quan đến GERD (trào ngược dạ dày thực quản)

Những người bị hen suyễn có thể bị khó thở sau khi ăn, đặc biệt nếu họ cũng bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).

Hen suyễn là gì?

Hen suyễn là một bệnh ảnh hưởng đến đường hô hấp trong phổi. Trong hen suyễn, các chất gây dị ứng hoặc chất kích thích xâm nhập vào phổi làm cho đường thở bị hẹp lại. Điều này gây ra một loạt các triệu chứng hô hấp, bao gồm: Khó thở, khò khè, ho, co thắt ở ngực...

GERD là gì?

GERD là một rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đến các cơ trong ống thức ăn, đó là ống kết nối miệng và dạ dày. Thông thường, các cơ trong ống thức ăn hẹp hơn để giữ thức ăn trong dạ dày sau khi ăn. Khi một người bị GERD, các cơ này không đóng lại hoàn toàn, cho phép axit dạ dày và thức ăn được tiêu hóa một phần đi ngược vào ống thức ăn. Trào ngược axit này có thể gây ợ nóng.

Mối liên hệ giữa GERD và hen suyễn là gì?

Ước tính 89% những người mắc bệnh hen suyễn cũng sẽ trải qua GERD.

Trong hen suyễn liên quan đến GERD, axit dạ dày kích thích các đầu dây thần kinh trong ống thức ăn. Não phản ứng bằng cách thu hẹp các đường dẫn khí nhỏ trong phổi, gây ra các triệu chứng hen suyễn.

Đôi khi, một người có thể hít một ít axit dạ dày vào phổi. Điều này gây kích thích đường thở và có thể gây khó thở, ho và tức ngực.

Điều trị

Chìa khóa để điều trị hen suyễn liên quan đến GERD là điều trị trào ngược axit. Bạn có thể áp dụng các biện pháp như:

- Ăn 5 hoặc 6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì ba bữa lớn

- Mặc quần áo rộng xung quanh vòng eo

- Tránh nằm xuống trong vòng 3 giờ sau khi ăn

- Bỏ hút thuốc

Những người bị GERD cũng có thể chọn tránh các loại thực phẩm sau đây: Thực phẩm chiên và béo, rượu, đồ uống có chứa caffein, sô cô la, bạc hà, trái cây có múi, hành tây, tỏi, sản phẩm làm từ cà chua, thức ăn cay...

5. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

COPD, hay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, là một bệnh phổi phát triển khiến cơ thể khó đưa không khí vào và ra khỏi phổi.

Những người bị COPD có thể bị khó thở dẫn đến giảm mức năng lượng. Điều này có thể làm cho các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn.

Bởi vì thở và tiêu hóa đều đòi hỏi nhiều năng lượng, một số người mắc COPD có thể bị khó thở sau khi ăn bữa ăn.

Các triệu chứng phổ biến khác của COPD bao gồm:

- Ho thường xuyên

- Co thắt ở ngực

- Khò khè

Bị đầy bụng có thể làm nặng thêm tình trạng khó thở ở những người mắc bệnh COPD. Mọi người có thể nhận thấy sự cải thiện các triệu chứng của họ nếu họ ăn bữa ăn nhỏ, thường xuyên thay vì bữa ăn lớn và tránh các thực phẩm gây ra khí và đầy hơi.

Một số lời khuyên khác để giảm khó thở sau khi ăn, bao gồm:

- Nghỉ ngơi trong 30 phút trước và sau bữa ăn

- Ăn chậm

- Giảm thực phẩm có đường có thể gây mệt mỏi

- Tránh nằm xuống sau bữa ăn

- Tránh ăn trong khi khó thở vì điều này có thể bẫy khí, làm cho tình trạng khó thở trở nên tồi tệ hơn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Những người bị khó thở liên tục sau bữa ăn nên đi khám bác sĩ. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm để xác định nguyên nhân cơ bản và có thể kê đơn thuốc để giảm bớt các triệu chứng.

Đôi khi, khó thở có thể chỉ ra một tình trạng y tế nghiêm trọng tiềm ẩn. Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu khó thở xảy ra trong khi nghỉ ngơi, kéo dài hơn 30 phút hoặc xảy ra bên cạnh bất kỳ trường hợp nào sau đây:

- Đau hoặc áp lực trong ngực

- Khó thở khi nằm thẳng

- Thở khò khè

- Chóng mặt hoặc chóng mặt

- Sốt, ớn lạnh và ho

- Màu xanh đến môi hoặc đầu ngón tay

- Sưng bàn chân hoặc mắt cá chân

Những người bị khó thở sau mỗi bữa ăn, hoặc sau khi ăn một số loại thực phẩm, nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân vì đôi khi, khó thở có thể gợi ý một tình trạng y tế nghiêm trọng tiềm ẩn. Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản của chứng khó thở.