Sợ hãi tận mục sở thị ruốc nhuộm đỏ bằng hóa chất
Mới đây, nữ nhiếp ảnh gia My Lê đang sinh sống tại TP.HCM đã chia sẻ trên facebook cá nhân những hình ảnh về việc ngư dân ở Phú Yên dùng hóa chất "nhuộm" đỏ hàng trăm kg ruốc biển. Chị cũng đăng kèm những hình ảnh rất chi tiết việc người dân đổ những bình chứa dung dịch màu đỏ lên những thúng ruốc biển màu hồng sữa, biến những thúng ruốc thành màu đỏ au. Sự việc vừa được ghi nhận ngay trong tháng 3-2016.
-8cad6/ruoc-ban.jpg "ruốc bẩn")
Theo đó, chị My Lê viết: "Tháng 3/2013, chúng tôi 10 tay máy đi thuyền từ Gành Đá Dĩa ra tới Vịnh Xuân Đài, địa phận Sông Cầu (Phú Yên). Trên đường đi có ghé vào bãi biển này chụp ảnh đời thường và nghỉ ngơi. Người dân ở đây vui vẻ mời vào nhà uống nước trò chuyện rất thân thiện vui vẻ.
Và tháng 3/2016, sau 3 năm tôi quay lại Gành Đỏ, một việc làm của bà con ngư dân nơi đây khiến tôi vừa tò mò vừa rất ngạc nhiên: Nhuộm đỏ con ruốc!
Khi tôi giơ máy lên chụp từ xa, thì một vài người đàn ông ngồi trước hiên nhà hét lớn: "Không quay phim chụp ảnh!". Tiến tới gần, người phụ nữ đội nón trắng vừa cho hóa chất có màu đỏ vào chai nhựa, vừa pha vào thùng nước lớn, vừa chửi tôi xối xả, lại còn đòi đập máy ảnh của tôi.
Chúng tôi lảng đi ra xa và gặp thêm một tốp nữa vừa khuân vác những giỏ ruốc tươi rói trắng ngà từ thuyền thúng lên bờ, họ lại tiếp tục quát mắng chúng tôi mặc dù chúng tôi không cầm máy chụp nữa.
Quá quắt, chúng tôi gắt lại mấy câu thế là một chị nhanh miệng bảo: Ruốc này chuyển ra bán Hà Nội chứ không bán ở quê mình đâu. Mấy bà bên kia chửi tụi tao chứ ko phải chửi mấy đứa đâu. Mà đừng quay lên tivi nha".
-8cad6/ruoc-ban.jpg "ruốc bẩn")
Ngư dân pha hóa chất màu đỏ ra 1 thùng sơn rồi đổ vào thúng ruốc để "nhuộm màu" (ảnh My Le).
Ngay khi câu chuyện của chị My Lê được đăng tải lên facebook cá nhân đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của đông đảo cộng đồng mạng. Hầu hết tất cả các ý kiến đều tỏ ra sợ hãi, bức xúc trước việc làm của ngư dân. Đặc biệt là trong thời buổi người dân "ăn gì cũng sợ" và mối lo thực phẩm bẩn luôn canh cánh. Những con ruốc đỏ au này sẽ được đưa ra chợ rồi xuất hiện trong những bữa cơm, hộp xôi mặn hay bịch bánh tráng trộn... mà người mua hàng không hề hay biết.
Một thành viên bức xúc: "Không thể tưởng tượng được kiểu đầu độc người dân như thế này của bà con ngư dân. Thử hỏi nếu họ hàng ngày phải ăn những thứ phẩm màu, chất bảo quản kia thì họ sẽ nghĩ như thế nào. Ruốc này thường được dùng để làm nước mắm, nấu canh hay phơi khô nhưng mình chưa bao giờ chứng kiến cảnh sốc như thế này".
Trong khi đó thành viên Tài Hòa lại tỏ ra khá bi quan: "Bây giờ có lẽ chẳng có gì là không độc nữa, gạo giả, ruốc nhuộm hóa chất, gà nhuộm, tôm bơm... nếu không ăn thì chết đói mà ăn thì chết từ từ".
Đụng đến vấn đề an toàn thực phẩm đang khiến người Việt hết sức lo ngại, chỉ sau 8 tiếng đăng tải, chùm ảnh chị My Lê cùng dòng chia sẻ lên facebook cá nhân đã nhận được 10.000 lượt chia sẻ, hơn 8.000 lượt like và hàng ngàn lượt bình luận.
Dùng phẩm màu có thể gây ung thư
Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm - Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết, khả năng chất mà người dân dùng để nhuộm đỏ con ruốc (tên gọi khác là moi) chính là Rhodamine B và rất có thể gây ung thư.
PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh cho biết: “Phẩm màu này theo tôi chỉ là để làm đẹp cho con ruốc thôi, điều này cũng giống như các cô gái tô thêm son, mặc thêm áo đẹp. Bản thân con ruốc này khi đánh bắt lên thường nó có màu đỏ hồng tự nhiên, vì thế tôi cho rằng ruốc này có thể đã bị hỏng, ôi thiu nên người dân tìm cách nhuộm cho con ruốc để có màu đẹp hơn, trông như tươi ngon. Người sử dụng sản phẩm này sẽ gánh chịu 2 lần độc hại”, PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh nhận định.
Hiện nay, Bộ Y tế cho phép sử dụng chất màu nhân tạo trong chế biến thực phẩm như làm nước uống đóng chai, làm bánh… nhưng chỉ được phép sử dụng chất màu an toàn và đảm bảo nồng độ. Bên cạnh đó cũng có những phẩm màu an toàn, cũng có phẩm màu nguy hiểm, đặc biệt là những chất màu không trong danh mục của Bộ Y tế cho phép.
Nói thêm về điều này, này PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh cho biết: “Nếu trong trường hợp bà con ngư dân đánh bắt ruốc rồi dùng phẩm màu rẻ tiền, không nằm trong danh mục cho phép của Bộ Y tế thì rất có thể là phẩm màu Rhodamine B. Rhodamine B là một chất gây màu đỏ, cho vào nhuộm thực phẩm cho màu đỏ rất đẹp, nhưng chất này bị cấm và vô cùng độc hại. Đặc biệt là Rhodamine B có khả năng gây ung thư rất cao”.
“Tôi không hiểu hiện nay sao người dân lại lắm trò, lắm chiêu để tự đầu độc nhau thế. Con ruốc vừa đánh ở biển lên đã nhuộm màu, con gà vừa giết đã bơm nước, nhuộm màu... Hành động này không chỉ là hành vi gian dối mà còn là đầu độc cả cộng đồng” này PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh bức xúc.
|
Trước đó, thông tin về việc ngư dân nhuộm thuốc độc hại vào ruốc đã được báo chí nhiều lần phanh phui. Cảnh tượng khó tin này lại là một quy trình khá phổ biến của ngư dân vùng biển. Không biết bao nhiêu tấn ruốc biển (tép khô) nhuộm hóa chất đỏ au này đã vào bữa cơm người dân. Trong vai bạn hàng của người đánh bắt, phóng viên báo Nông Nghiệp Việt Nam trong bài điều tra hồi cuối năm 2015 đã tận thấy cảnh ngư dân đang dùng cây sào dài 2 mét để đảo ruốc khô được nhuộm màu gạch đỏ au nằm la liệt trên nền sân xi măng bẩn thỉu. Theo đó, chính người dân cũng tiết lộ với phóng viên, số ruốc được nhuộm sẽ đóng bịch và bán ra thị trường để người tiêu dùng làm gia vị nêm nấu, bánh tráng bịch, xôi gà...  |
