"Chúng tôi đã yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp điều tra thảm hoạ lũ lụt ở TP Derna. Bất kỳ ai liên quan đều sẽ phải chịu trách nhiệm" - ông Mohamed al-Menfi, Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Libya, viết trên mạng xã hội X (tên gọi mới của Twitter) hôm 14-9.
Yêu cầu điều tra của giới chức ở thủ đô Tripoli - chính quyền được Liên Hiệp Quốc công nhận tại Libya - diễn ra trong bối cảnh Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết thiệt hại to lớn về con người tại Derna có thể tránh được nếu Libya có cơ quan thời tiết hoạt động hiệu quả.
"Nếu cơ quan khí tượng Libya hoạt động bình thường họ đã đưa ra cảnh báo lũ lụt. Từ đó, cơ quan ứng phó tình trạng khẩn cấp có thể tiến hành sơ tán và tránh được hầu hết thương vong về người" - Reuters dẫn lời Tổng thư ký WMO Petteri Taalas tại Geneva – Thụy Sĩ.
Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết thiệt hại to lớn về con người có thể tránh được nếu Libya có cơ quan thời tiết hoạt động hiệu quả. Ảnh: AP
Nhiều tòa nhà ở TP Derna bị cuốn trôi hoàn toàn - Ảnh: REUTERS
Ước tính 25% TP Derna bị phá hủy - Ảnh: REUTERS
Thảm hoạ lũ lụt xảy ra hôm 11-9 tại TP Derna ở miền Đông Libya cũng khiến nhiều người chú ý đến các cảnh báo trước đó. Đặc biệt vào năm ngoái, một nghiên cứu thủy văn từng nêu rõ nguy cơ Derna phải gánh chịu do lũ lụt và nhu cầu cấp thiết phải duy tu các con đập bảo vệ thành phố.
Lũ lụt kinh hoàng do cơn bão Daniel gây ra làm vỡ 2 con đập trên thượng nguồn khiến dòng nước như "sóng thần cao 7 m" quét qua Derna và các thị trấn lân cận, cuốn trôi nhiều người ra biển.
Số người thiệt mạng đến nay được xác định là trên 11.000 người và vẫn còn hàng ngàn trường hợp khác mất tích.
Thị trưởng TP Derna Abdulmenam al-Ghaithi nói với kênh Al Arabiya rằng số người chết có thể lên tới 18.000 -20.000 người. "Tôi lo ngại thành phố sẽ bị lây nhiễm dịch bệnh do số lượng thi thể dưới đống đổ nát và dưới nước rất lớn" – ông Abdulmenam al-Ghaithi nói thêm.
Hình ảnh ôtô bị cuốn trôi ra biển ở TP Derna ở miền Đông Libya. Ảnh: AP
Các nỗ lực cứu hộ vẫn tiếp tục với sự hỗ trợ từ các lực lượng của Ai Cập, Tunisia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar.
Thổ Nhĩ Kỳ cử tàu chở thiết bị tới thành lập hai bệnh viện dã chiến. Ý gửi ba máy bay tiếp tế và nhân sự cùng hai tàu hải quân.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết sẽ trích hai triệu USD từ quỹ khẩn cấp để hỗ trợ các nạn nhân và gọi lũ lụt Libya là "thảm họa có quy mô lớn".
Tại đất nước 7 triệu dân Libya, ngoài chính quyền được quốc tế công nhận ở Tripoli, toàn bộ miền Đông được đặt dưới sự quản lý của lực lượng Quân đội Quốc gia Libya (LNA).
Riêng Derna đặc biệt hỗn loạn, bởi từng chịu sự kiểm soát của nhiều nhóm vũ trang Hồi giáo trước khi "về tay" LNA.
Ảnh vệ tinh chụp TP Derna trước và sau khi bị lũ lụt quét qua hôm 11-9. Ảnh: Reuters
Mất nhiều người thân cùng lúc
Thảm hoạ lũ lụt quét qua TP Derna ở miền Đông Libya đã khiến nhiều người đau đớn vì mất đi nhiều người thân yêu cùng lúc.
Ông Usama Al Husadi, một tài xế 52 tuổi, không ngừng tìm kiếm vợ và 5 đứa con. "Tôi đã đi bộ khắp nơi để tìm kiếm họ… Tôi đến tất cả bệnh viện và trường học nhưng đều vô vọng" – ông Husadi nói với Reuters rồi ôm mặt khóc – "Tôi đã mất đi ít nhất 50 thành viên trong gia đình bên nội".
Anh Wali Eddin Mohamed Adam (quốc tịch Sudan, 24 tuổi), một công nhân nhà máy gạch ở ngoại ô Derna, cho biết lũ lụt càn quét trong đêm đã cuốn trôi gần 10 đồng nghiệp của anh.
Khóc thương thân nhân thiệt mạng do lũ lụt tại Libya. Ảnh: Reuters
