Cứ nhắc tới Thảo Cầm Viên làm tôi lại chợt nhớ đến câu chuyện do mẹ tôi kể khi bà còn nhỏ. Mẹ bảo hồi hơn 55 năm trước gia đình ông bà ngoại tôi nghèo lắm, cả nhà kiếm sống bằng nghề cắt rau muống rồi gánh ra chợ bán nên thu nhập chẳng là bao. Mà thời đấy thì chẳng những kinh tế mà đời sống vật chất lẫn tinh thần của mọi người vẫn còn đơn sơ, nghèo nàn, nhất là tụi con nít như mẹ tôi chẳng có gì để vui chơi ngoài mấy trò nhảy dây, thảy gạch hay nhà chòi, hái trộm trái cây trong vườn,... Ấy vậy mà với mẹ, những trò chơi giản đơn ấy lại rất vui và chúng đọng lại nhiều ký ức tuổi thơ hơn là thời bọn tôi chỉ chăm chăm vào mấy quyển truyện tranh, xem hoạt hình hay chơi game,... 

Rồi mẹ lại bảo: "Thay vì bây giờ tụi con một năm ước sẽ được đi du lịch nước ngoài 1 lần thì với thời của mẹ có khi nó còn chẳng hấp dẫn bằng một tấm vé đến Sở Thú - Thảo Cầm Viên".

Mẹ kể tiếp: "Hồi đấy ông bà ngoại phải dành dụm dữ lắm mới có thể mỗi năm dắt mẹ tới Sở thú 1 lần. Có cái năm đó cũng không nhớ vì sao mà ông bà ngoại không chở được, một mình mẹ bất chấp đạp chiếc xe đạp lộc cộc từ nhà đến Sở thú khoảng gần 20km trong khi thời đó đường xá còn gập ghềnh, ao sông ngoằn ngoèo chứ có được thẳng thóm như bây giờ. Vậy đó, mê Sở thú lắm nên đứa con nít nào cũng bất chấp đi cho bằng được bởi nó chẳng khác gì như một ước mơ thuở bé".

Nghe xong chuyện của mẹ, nó làm tôi chợt ngẫm về mình và thấy cũng có khác gì đâu!?

Gần 30 năm... mọi thứ đã thay đổi, những ký ức cuối cùng của tôi về Thảo Cầm Viên bỗng nhạt dần đến nỗi như chẳng còn đọng lại gì. Thay vào đó với tôi, Thảo Cầm Viên chỉ là nơi dành cho trẻ con mà nếu chưa lập gia đình hay có con nhỏ, chắc sẽ chẳng bao giờ đến nơi ấy để làm gì. 

Và sau hơn 1 ngày dành thời gian trở về để tìm hiểu, tôi nhận ra bản thân đã có những lầm tưởng, những điều hoàn toàn không ngờ tới về một Thảo Cầm Viên ở hiện tại có gì, khiến nó trở nên mới mẻ và cực kỳ thú vị hơn những gì tôi biết về nơi này từ cách đây... rất lâu.

Cái "cũ" đó chỉ đúng khi nói về khoảng thời gian tồn tại của Thảo Cầm Viên, còn khi nhìn lại suốt hơn 150 năm qua, nơi đây đã thay đổi, nâng cấp và mở rộng rất nhiều thứ để không chỉ phục vụ du khách mà còn tạo thêm nhiều điều kiện cho các loài thú có môi trường sinh tồn, phát triển. Ngoài việc trùng tu cơ sở vật chất ra thì hàng năm Thảo Cầm Viên cũng bổ sung thêm không ít loài động vật lẫn thực vật để tăng sự mới mẻ.

Vừa bước vào đã cảm thấy nhẹ nhõm bởi không gian xanh mướt của cây cối và môi trường sinh thái hoàn toàn khác biệt dù nơi đây nằm giữa trung tâm thành phố.

Được biết hiện nơi này đang có khoảng 590 đầu thú thuộc 125 loài, thực vật có 1.800 cây gỗ thuộc 260 loài, 23 loài lan, 33 loài xương rồng, 34 loại bonsai… và vẫn đang được bổ sung thêm. Đây hiện là nơi bảo tồn động vật, thú hiếm đứng thứ 8 trên thế giới.

Đã từng có không ít người nói với tôi rằng: "Đến Thảo Cầm Viên xem thú sao bằng mấy sở thú ở nước ngoài vì con nào cũng bị nhốt trong lồng, đến cách xa cả thước thì nhìn được cái gì đâu"!

Nhưng đó là một sai lầm cực lớn...

Thảo Cầm Viên được xây dựng và phân loại các khu vực nuôi nhốt theo tiêu chuẩn chung của các vườn thú trong nước lẫn quốc tế. Việc nuôi loài vật nào theo dạng chuồng hay dạng lồng để bảo vệ an toàn cho khách tham quan lẫn đảm bảo môi trường cho bọn thú phát triển ở Thảo Cầm Viên đều có. 

Chuồng voi là một trong những khu vực được người lớn và các bé nhỏ rất yêu thích.

Ví dụ các loài: báo, cọp, sư tử,... thì không thể nào nuôi ở nơi có hàng rào thấp hay vị trí đứng xem quá gần, nhưng với các loài vật hiền như: hưu, dê, cừu, hồng hạc,... mọi người đều có thể xem ở cự ly rất gần dễ dàng quan sát thói quen sinh hoạt của chúng, thậm chí là có thể chạm ở một vài loài vật lành tính.

Khi mọi người tham quan, vui chơi, thì có hàng trăm các y bác sĩ phải làm việc, nghiên cứu để tìm ra phương án bảo vệ các bé động vật tại Việt Nam là trong các khu vực lân cận.

Hầu hết mọi người sẽ nghĩ rằng nơi này chẳng qua chỉ là công viên, là sở thú, nơi nuôi các loài động vật rồi bán vé cho du khách tới xem. Nhưng sự thật rằng nơi này còn có rất nhiều vai trò quan trọng khác mà không phải ai cũng biết như: Nhân giống và bảo tồn các loài động thực vật quý hiếm, Giáo dục về cách bảo vệ môi trường thiên nhiên, Nghiên cứu về động thực vật, Tạo ra sân chơi mang tính giáo dục cao cho tất cả mọi người đồng thời cho cả các nhà khoa học tại Việt Nam lẫn quốc tế. Nên nếu một ngày Thảo Cầm Viên không còn thì cũng là một vấn đề rất lớn đấy.

Đây là sai lầm lớn nhất mà hầu như ai cũng mắc phải khi nói về Thảo Cầm Viên. Tuy nhiên đến để làm gì, tìm kiếm điều chi lại phụ thuộc vào chính bạn. Đôi lúc nơi này cũng phù hợp cho việc thư giãn vào bất cứ ngày nào trong tuần đối với người Sài Gòn bận rộn. 

Được biết hiện tại vào tất cả các ngày trong tuần, lượng khách đến đây đều là khách du lịch nước ngoài, chỉ 2 ngày cuối tuần thì các gia đình mới đưa con đến tham quan và trong vài năm trở lại đây có rất nhiều bạn trẻ tìm tới để tìm kiếm những góc chụp ảnh thật đẹp.

Bất ngờ lắm đúng không!? Đây là hoạt động mới vừa bắt đầu từ ngày 15/5/2020 khi Thảo Cầm Viên chính thức tự trồng và sản xuất, cung cấp các loại rau củ sạch và cả các loại hoa kiểng. Đối với các gia đình nhất là chị em đưa con đến vui chơi xong còn có thể sẵn tiện mua rau củ về nhà chuẩn bị nấu nướng. Nghe thôi cũng thấy cực kỳ thú vị rồi.

Vườn rau sạch của Thảo Cầm Viên là thứ mà không phải ai cũng biết, và rau ở đây trồng thì đảm bảo cực kỳ yên tâm luôn.

Chính xác! Khu công viên nước này được xây dựng với quy mô nhỏ vừa đủ cho các gia đình có thể tụ họp tại đây và cho các bé tắm mát, vui chơi nhất là khi thời tiết thường xuyên nắng gắt như Sài Gòn.

Để đa dạng hệ sinh thái, nơi này đã nhập rất nhiều các loại thú đến từ nhiều quốc gia khác nhau và chúng đều thuộc hàng quý hiếm trong tự nhiên như: Tê giác trắng, linh dương sừng xoắn, linh dương đầu bò, linh dương Bles, hươu cao cổ, ngựa hoang, hà mã, hà mã lùn, cò đỏ, vượn cáo, khỉ râu trắng, khỉ sóc…

Tê giác trắng và hà mã lùn hiện đang được nuôi dưỡng tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn hiện là hai loài thú rất quý hiếm trong tự nhiên và được cả thế giới kêu gọi bảo vệ. 

Nếu ai đã từng có dịp đến đây thì hẳn sẽ biết ngay bên trong cổng chính của Thảo Cầm Viên chính là Bảo Tàng Lịch Sử Việt Nam, nơi đây hiện đang trưng bày rất nhiều những hiện vật cổ mang giá trị lịch sử cao. 

Đặc biệt trong đó có một xác ướp cổ có niên đại hơn hai trăm năm từ triều Nguyễn, triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt nam. Năm 1994, xác ướp này đã được phát hiện trong một ngôi mộ hợp chất nằm ở Xóm Cải, phường 8, quận 5, TP.HCM hiện nay và sau đó liền được khai quật và trưng bày tại Bảo Tàng Lịch Sử Thành Phố cho đến nay.

Không ai nghĩ giữa sở thú lại có một xác ướp có niên đại hàng trăm năm đang nằm tại đây.

Bạn chỉ cần mất khoảng 30k đồng để mua vé vào cổng bảo tàng là đã có thể đi tham quan khắp nơi bao gồm việc diện kiến trực tiếp xác ướp cổ.

Đây là bảo tàng động thực vật đầu tiên của Sài Gòn đang trưng bày khoảng hơn 500 mẫu tiêu bản các loài động vật cực kỳ đa dạng dưới nhiều hình thức khác nhau như: dựng tiêu bản, mẫu xương, mẫu ngâm formol và cả mẫu thực vật,...

Tất cả chúng được tái hiện lại dựa trên môi trường sinh sống ngoài tự nhiên để tất cả mọi người có thể đến xem và tìm hiểu cặn kẽ hơn khi còn sống các loài động, thực vật này đã tồn tại như thế nào.

Đặc biệt tại đây còn lưu trữ một số xác loài động vật đã bị tuyệt chủng như cá sấu nước mặn nặng 600kg, dài 5m và các mẫu xác động vật đột biến như dê hai đầu, chó năm chân, gà nhiều cựa, trâu đột biến có ba sừng,...