Bỏ khái niệm "mũ bảo hiểm lưỡi trai" trong hồ sơ kiểm định là đề xuất vừa mới được Phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT quốc gia Khuất Việt Hùng đưa ra tại Hội thảo đánh giá giữa kỳ và định hướng chương trình hoạt động về chất lượng mũ bảo hiểm.
Theo kết quả công bố khảo sát chất lượng trên 540 loại mũ bảo hiểm cho thấy, 25,9% số mũ được chọn khảo sát là "mũ bảo hiểm lưỡi trai", loại mũ có lớp vỏ nhựa mỏng, không có xốp bảo vệ phần đầu của người sử dụng nên không được xem là mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy theo quy định tại tiêu chuẩn Việt Nam. Dù không được xem là mũ bảo hiểm, tuy nhiên, một bộ phận người tiêu dùng vẫn mua và sử dụng loại mũ này nhằm mục đích đối phó.
Những chiếc mũ thời trang được bán công khai trên các sàn thương mại điện tử với giá vô cùng rẻ.
Chỉ cần tìm kiếm cụm từ "mũ bảo hiểm lưỡi trai" trên Google, trong 0,36s đã có 4 triệu 930 nghìn kết quả tìm kiếm. Những chiếc mũ này được bán công khai dưới tên gọi "mũ bảo hiểm thời trang" và tràn lan trên các sàn thương mại điện tử với giá chỉ vài chục nghìn đồng. Nhiều người tiêu dùng vẫn mua vì lý do giá rẻ, mũ đội nhẹ, thời trang.
Dù biết chiếc mũ này không thật sự an toàn khi tham gia giao thông, nhưng không nhiều người tiêu dùng biết chất lượng của chiếc mũ này kém đến mức có thể bẻ gãy bằng tay không, và thậm chí các mảnh vỡ có thể đâm ngược vào người lái xe trong những tình huống tai nạn giao thông xảy ra.
Kết quả khảo sát chất lượng về mũ bảo hiểm trên thị trường được Ủy ban an toàn giao thông quốc gia đưa ra cũng cho thấy, khoảng 90% số mũ được nghiên cứu không đủ khả năng bảo vệ người dùng khỏi nguy cơ chấn thương sọ não nếu không may xảy ra tai nạn giao thông. Chỉ có hơn 10% số mũ bảo hiểm được thử nghiệm đạt tiêu chuẩn đối với thử nghiệm va đập theo quy trình thử nghiệm.
Chỉ cần bẻ nhẹ, những chiếc mũ bảo hiểm này lập tức vỡ vụn.
Theo tiêu chuẩn Việt Nam, mỗi chiếc mũ đạt yêu cầu phải đảm bảo có cấu tạo đủ 3 bộ phận: Vỏ mũ, đệm bảo vệ và quai đeo. Ngoài ra, thiết bị này cũng cần phải đạt các chỉ tiêu khác liên quan đến kích thước, chất liệu và các chỉ số thử nghiệm đảm bảo an toàn đối với người dùng.
Tuy nhiên những chiếc mũ bảo hiểm giá rẻ bán trên thị trường được người bán đội lốt dưới tên gọi "mũ thời trang" hay "mũ lưỡi trai" để né tránh sự quản lý từ lực lượng quản lý thị trường.
"Mũ thời trang mà có đầy đủ hoá đơn chứng từ thì họ vẫn được phép buôn bán vì họ bán mũ thời trang. Còn nếu họ bán mũ bảo hiểm giả, không đảm bảo đúng quy chuẩn nhà nước thì cơ quan quản lý thị trường có thể xử phạt", ông Trần Việt Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường TP. Hà Nội cho hay.
Còn đối với lực lượng CSGT khi xử phạt những trường hợp vi phạm về mũ bảo hiểm, thường là các tình huống người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm hoặc không cài quai mũ. Đại diện cơ quan cảnh sát giao thông cho biết, chưa có quy định rõ ràng loại mũ nào không đủ chất lượng.
Khi mua mũ bảo hiểm, người tiêu dùng hoàn toàn có thể căn cứ vào tem kiểm định 3D để lựa chọn.
"Quan trọng là chưa thể khẳng định được và chưa có cơ sở nào làm căn cứ để xử lý với người tham gia giao thông đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn hay không đạt chuẩn", thiếu tá Phạm Hữu Hoàn, Đội trưởng đội tuyên truyền điều tra và xử lý tai nạn phòng CSGT công an tỉnh Ninh Bình cho biết.
Các cơ quan chức năng hiện vẫn chưa có tiêu chuẩn cụ thể để phân loại mũ bảo hiểm khi xử lý vi phạm. Tuy nhiên, ở góc độ nhà sản xuất, những tiêu chuẩn về mũ bảo hiểm đã được quy định rõ ràng, phải thực hiện theo tiêu chuẩn an toàn của Việt Nam.
Việc đánh giá như thế nào là một chiếc mũ chất lượng sẽ khó với người tiêu dùng nếu chỉ nhìn nhận, xem xét dựa trên cảm quan. Người tiêu dùng có thể căn cứ theo tem 3D kiểm định được dán ở sau mũ để lựa chọn sản phẩm và mua mũ bảo hiểm tại các địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng, an toàn cho bản thân khi tham gia giao thông.
