Nội tiết sinh dục: hoạ hoằn mới đụng tới

Theo tiến sĩ Lê Thị Thu Hà, nội tiết sinh dục nữ bao gồm các nội tiết tố của trục hạ đồi – tuyến yên, tuyến sinh dục và tuyến thượng thận. Các nội tiết tố GnRH, LH, FSH và steroid sinh dục có tính quyết định trong chức năng sinh sản. Các steroid nữ do buồng trứng và bánh nhau thai kỳ sản xuất là chủ yếu, dưới tác động của vùng hạ đồi tuyến yên, gồm estrogen, progesterone và androgen.

Nội tiết tố sinh dục đường dùng theo chỉ định trong các bệnh lý phụ khoa như rối loạn nội tiết tuổi dậy thì; cường thượng thận bẩm sinh; rối loạn kinh nguyệt, không rụng trứng; nội tiết thay thế sau mãn kinh; vô kinh, vô sinh; rậm lông, buồng trứng đa nang; tránh thai.

  

Thuốc nội tiết sinh dục phải do bác sĩ chỉ định, chị em không nên tự ý dùng vì có những chống chỉ định khi: đang có thai, đang cho con bú, viêm gan, vàng da, tiền sử u gan, tiền sử bản thân hoặc gia đình bị ung thư vú, tiền sử hoặc hiện tại bị viêm tắc tĩnh mạch, rối loạn chuyển hoá lipid, tiểu đường nặng, cao huyết áp, bệnh tim, bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm, ung thư nội mạc tử cung, rong huyết chưa rõ nguyên nhân.

Các tác dụng phụ có thể xảy ra do dùng thuốc bao gồm: buồn nôn, nôn, tăng cân, rong huyết, nhức đầu, đau ngực, căng tức vú, vàng da, đau rút ở chân… Khi dùng nội tiết sinh dục, nếu có bất thường nào xảy ra phải đến bác sĩ ngay. Việc dùng nội tiết sinh dục đòi hỏi sự thận trọng vì ảnh hưởng của nội tiết tố không chỉ trên cơ quan sinh dục mà còn ảnh hưởng đến toàn thân (đông máu, biến dưỡng chất béo, gây ung thư).

Ngực chưa to nguy cơ đã lớn

Estrogen và progesterone tác dụng lên tuyến vú làm hệ thống ống dẫn sữa tăng trưởng, chế tiết, nang tuyến sữa phát triển, nhờ vậy cảm giác vú căng lên. Estrogen còn giúp tích tụ mô mỡ dưới da ở vú làm vú to lên. Ở những phụ nữ khác nhau, số lượng thụ thể trên mô vú đáp ứng nội tiết khác nhau nên việc tích tụ mỡ cũng khác nhau, do đó kích thước tuyến vú khác nhau.

Vì vậy, việc dùng nội tiết để làm ngực to lên là không nên, bởi các lý do: đáp ứng với nội tiết sinh dục trong sự tích tụ mô mỡ ở vú tuỳ thuộc vào số thụ thể. Nếu số thụ thể không nhiều thì việc dùng nội tiết không hiệu quả. Bên cạnh đó, tác dụng phụ của nội tiết và những chống chỉ định của thuốc này là đáng kể. Thuốc nội tiết sinh dục cũng có thời gian tác dụng và bán huỷ, sau thời gian bán huỷ thì thuốc giảm tác dụng. Do vậy, quảng cáo dùng bốn viên để làm ngực to lên là khó tin. Còn nếu thuốc liều rất cao, thời gian bán huỷ kéo dài và nồng độ cao quá trong máu thì nguy cơ và tác dụng phụ càng cao.

Da: trước đẹp sau nám

Một số loại thuốc tránh thai có thành phần cyproterone acetate hay drospirenone có tác dụng ức chế ảnh hưởng của androgen, nhờ vậy giảm tình trạng mụn trứng cá do tăng tiết bã nhờn, giảm tình trạng rậm lông – đặc biệt là lông mặt. Nhưng dùng đơn thuần cyproterone acetate sẽ dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Điều này có thể tránh được bằng cách kết hợp với ethinylestradiol trong thuốc. Hiệu quả này vẫn giữ được miễn là việc dùng thuốc phải theo chu kỳ theo hướng dẫn sử dụng.

Trong thời gian điều tri bằng thuốc, sự rụng trứng sẽ không xảy ra, vì vậy có thể ngừa thai. Do đó, việc dùng đồng thời với một nội tiết tố hoặc những thuốc ngừa thai khác là không cần thiết. Có những trường hợp dùng thuốc nội tiết với mục đích làm đẹp da, nhưng sau một thời gian sử dụng da trở nên nám vì tác dụng phụ của thuốc là gây ra nhạy cảm với ánh nắng nên có thể bị sạm da.

Muốn có làn da đẹp, điều quan trọng là giữ gìn sức khoẻ tốt, ăn uống đầy đủ, hợp vệ sinh, cung cấp đầy đủ các loại vitamin, đặc biệt là vitamin C, A, E, B và các chất khoáng cho cơ thể. Nên uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, da sạch sẽ, bảo vệ da khi ra nắng.

Béo phì, mụn trứng cá, rụng tóc, hệ miễn dịch suy yếu... đều có thể do rối loạn nội tiết