Thị trường thuốc tránh thai hiện nay rất phong phú. Có loại thuốc tránh thai hàng ngày, có loại dùng trong trường hợp “khẩn cấp”, có loại dành cho các bà mẹ đang cho con bú... Chúng được sản xuất dưới dạng thuốc viên, kem, mỡ hoặc bọt. Và mỗi loại lại có nhiều nhãn hiệu thuốc khác nhau. 

Tuy nhiên, ở phạm vi bài viết này, chúng tôi xin đề cập chủ yếu đến thuốc tránh thai dạng viên, dùng để uống, vốn được đông đảo chị em sử dụng.

Thuốc tránh thai trên thị trường hiện nay rất đa dạng

Thuốc tránh thai hàng ngày phổ biến trên thị trường hiện nay có thể kể đến các nhãn hiệu như: NewChoice, Regulon - giải pháp hoa hồng xanh, Diane 35, Marvelon,… được đóng thành vỉ 21 hoặc 28 viên.

Trình tự sử dụng thường được in sẵn trên vỉ thuốc. Với loại vỉ 28 viên, ngoài 21 viên ngừa thai còn có 7 viên thuốc không có nội tiết tố mà chứa sắt để người uống không phải ngưng thuốc ngày nào.

Về cấu tạo, thuốc tránh thai hàng ngày có 2 loại. Loại thứ nhất là sự kết hợp của 2 loại hormone: Progestin và estrogen nhân tạo (viên kết hợp); loại thứ 2 chỉ chứa progestin.

Thành phần estrogen nhân tạo chỉ có ở loại thuốc thứ nhất hoạt động trên nguyên tắc ngăn ngừa trứng rụng và có tác dụng ngăn hormone của cơ thể. Thành phần progestin có trong cả 2 loại đều hoạt động trên nguyên tắc ngăn trứng di chuyển trong ống dẫn trứng và ngăn chặn khả năng tinh trùng kết hợp với trứng. Nó cũng làm nước nhầy cổ tử cung đặc và dính hơn, gây cản trở cho việc di chuyển của tinh trùng. Thuốc có hiệu quả tránh thai rất cao, khoảng từ 99,2% - 99,7%.

Nhân viên bán hàng ở các hiệu thuốc cho biết, những chị em đã lập gia đình là đối tượng chủ yếu sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày. Họ coi việc uống thuốc tránh thai giống như một biện pháp kế hoạch hoá gia đình.

Chị Mai, 27 tuổi, nhân viên thiết kế một công ty thời trang chia sẻ:

Một số phụ nữ trẻ chưa lập gia đình cũng có thể tìm đến biện pháp dùng thuốc tránh thai hàng ngày. Tuấn Anh, nhân viên kinh doanh một công ty ô tô lớn cho biết, khoảng 2 năm trước khi anh và bạn gái kết hôn (vợ anh bây giờ), anh vẫn mua thuốc tránh thai hàng ngày nhãn hiệu Marvelon cho cô ấy uống.

“Vừa tránh thai hiệu quả, vừa chữa dứt điểm được bệnh chu kỳ kinh nguyệt không đều của cô ấy. Hơn nữa, từ ngày dùng thuốc, da dẻ cô ấy lại hồng hào, đỡ mụn và không bị đau bụng mỗi khi đến kỳ đèn đỏ” - Tuấn Anh nói.

Có lẽ từ tác dụng kể trên mà một số nam giới cũng không ngần ngại mua thuốc tránh thai hàng ngày về dùng để “xua lũ đèn pin” đáng ghét trên mặt. Nguyễn Thị Hiền, nhân viên bán thuốc trên đường Giải Phóng kể: “Mình có cậu em họ, một hôm đến cửa hàng với quyết tâm sắt đá là phải mua bằng được thuốc tránh thai hàng ngày về uống để trị mụn, vì đã chữa đủ mọi cách mà không khỏi mụn”.

Về thuốc tránh thai khẩn cấp, các nhà thuốc ở Việt Nam hiện nay bán phổ biến nhất là nhãn hiệu Postinor-2 (Dạng 2 viên, hoặc 1 viên). Cách sử dụng: Uống sau khi quan hệ càng sớm càng tốt, thường là sau một tiếng đồng hồ. Với vỉ 2 viên, uống 1 viên sau giao hợp và 1 viên tiếp theo cách viên đầu tiên 12 giờ đồng hồ (Thuốc chỉ có tác dụng trong vòng 72 giờ).

Thuốc tránh thai khẩn cấp được nữ giới dùng trong những trường hợp đúng nghĩa “khẩn cấp”: Sau khi quan hệ mà không dùng bất cứ biện pháp tránh thai nào, bao cao su bị rách, bị cưỡng hiếp hay quên uống thuốc tránh thai một ngày trong chu kỳ... Vì vậy, các bác sỹ khuyến cáo chị em không nên sử dụng thường xuyên loại thuốc tránh thai này.

Nhiều bạn trẻ vẫn lạm dụng thuốc tránh thai (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa)

So với thuốc tránh thai hàng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp có sự khác biệt khá lớn về cơ chế và hiệu quả. Nói một cách nôm na thì thuốc tránh thai khẩn cấp có hàm lượng dược lý khác, cao và mạnh hơn, do đó sẽ có nhiều tác dụng phụ hơn và nguy hiểm hơn tới sức khoẻ của người sử dụng. Trong khi thuốc tránh thai hàng ngày rất ít có tác dụng phụ và thậm chí còn tốt cho sức khoẻ.

Một trong những tác dụng phụ không mong muốn nhất khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là... có thai ngoài ý muốn (vì hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ đạt 90% - 95%, trong trường hợp làm đúng chỉ định: Uống không quá 2 lần/1 chu kỳ kinh nguyệt. Nếu dùng quá liều thì khả năng tránh thai sẽ giảm, có thể chỉ còn 40%) hoặc các biến chứng xa về các bệnh lý phụ khoa khó lường, thậm chí là vô sinh.

Tuy nhiên, trong thực tế, rất nhiều bạn trẻ ở cả hai giới nam và nữ vẫn lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, và coi nó như một loại “thần dược” chữa cháy. Thu Trang, 24 tuổi, nhân viên kế toán ở một công ty chia sẻ: 

“Người yêu mình công tác xa, thỉnh thoảng mới về. Mình chưa có chồng mà dùng thuốc tránh thai hàng ngày cứ thấy ngại ngại sao ấy. Mà dùng bao cao su thì anh ấy không thích. Thành ra, mỗi lần “yêu” xong, mình đều uống thuốc khẩn cấp cho tiện”.

Chị Vũ Thị Hương, nhân viên quầy thuốc trên đường Cầu Giấy cho biết, trung bình một ngày, số lượng thuốc tránh thai khẩn cấp cửa hàng chị bán ngang bằng, thậm chí nhiều hơn số lượng thuốc tránh thai hàng ngày. Và đối tượng vào mua chủ yếu là các bạn nam, nữ trẻ, chưa lập gia đình.

“Có bạn nam vào cửa hàng mình, sau một hồi đỏ mặt, gãi đầu gãi tai mãi mới dám nói nhỏ: “Em mua thuốc tránh thai khẩn cấp cho bạn gái”. Chắc là mới lần đầu nên còn ngại ngần”, chị Hương cười kể.

Nhưng cũng có nhiều anh chàng thì khá bạo dạn. “Thuốc tránh thai thì cũng là thuốc. Mình là khách hàng mà ngại mua thì các quầy thuốc đóng cửa à. Thế nên, mỗi lần bị người yêu đùn đẩy, mình cũng chiều cô ấy và đi mua ngay. Mà vào quầy thuốc là dõng dạc đàng hoàng, giống như khi mua bao cao su ấy, chứ mình có làm gì sai đâu mà ngượng với ngùng...” - Anh Trung, nhân viên IT nói.

Trong thực tế, việc mua thuốc tránh thai khẩn cấp luôn “dễ như ăn kẹo”. Chỉ cần tạt vào bất kỳ hiệu thuốc nào bên đường, dù không có đơn của bác sỹ khách hàng vẫn có thể mua được một vỉ. Ít người biết rằng, việc lạm dụng loại thuốc này sẽ hạn chế sự phát triển và rụng trứng, nếu dùng quá liều có thể dẫn tới vô sinh.

Hãy xin ý kiến tư vấn cụ thể trước khi mua thuốc tránh thai (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa)

 

Theo lời bác sỹ Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Phòng khám Y khoa Thịnh An, thuốc tránh thai khẩn cấp có rất nhiều tác dụng phụ gây hại cho bạn gái. Vì thế, các bạn trẻ không nên lạm dụng. Có rất nhiều cách tránh thai an toàn khác mà các bạn có thể chủ động sử dụng, mà phổ biến nhất là dùng bao cao su. Vừa tránh thai, vừa phòng các bệnh lây qua đường tình dục mà không làm tổn hại về sau cho các bạn gái.

Những chị em bị bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa lao và những người phát hiện có ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục thì cần phải đi khám và xin tư vấn từ các bác sỹ sản khoa, để lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất.

 

Còn với những chị em đang cho con bú, khi mới sinh con được 6-8 tuần, nên dùng loại thuốc có chứa progestin liều thấp, như Rigevidon, Exluton. Vì không các thuốc này không làm giảm lượng sữa tiết ra cho con bú. Khi con được 6-8 tháng tuổi trở lên, có thể dùng thuốc viên kết hợp (chứa estrogen) như Diane, Marvelon.

Bác sỹ Minh cũng nhấn mạnh: Chị em phụ nữ nên đến các bệnh viện hoặc phòng khám sản khoa để thăm khám và làm theo chỉ dẫn của bác sỹ, rồi mới nên chọn mua thuốc tránh thai. Bởi thuốc có nhiều loại, và cơ thể mỗi người mỗi khác. Có người hợp với loại này, và có người thì không.

Nếu bạn đang sống trong một ngôi nhà hoặc một căn phòng mà bạn thấy tự hào, hãy cùng Chia sẻ không gian sống của chính bạn với độc giả aFamily bằng cách liên lạc với chúng tôi theo số điện thoại 84-4-39749300 (số máy lẻ 910) hoặc qua hòm thư [email protected], [email protected]. Mỗi độc giả chia sẻ nhà sẽ được tặng một phần quà từ một trong số những nhà tài trợ của chương trình.