Rau lang, rau muống luộc

Rau khoai lang luộc, rau muống luộc là một phần không thể thiếu trong mâm cơm ngày hè của xứ Nghệ, không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn vì lợi ích dinh dưỡng và sức khỏe mà nó mang lại.

Nhiều gia đình tận dụng nước luộc rau muống, cho thêm chút bột canh và vắt chanh vào để dùng trong bữa cơm.

Giả cầy

Với khí hậu khắc nghiệt nên hầu hết các món ăn người miền Trung có vị cay, mặn đậm đà. Màu sắc giả cầy cũng thiên về màu đỏ và nâu sậm từ mật mía xứ Nghệ.

Giả cầy Nghệ Tĩnh (Nghệ An và Hà Tĩnh) mang hương vị riêng với các vị hòa quyện vào nhau: ngọt đượm từ mật mía, chan chát từ nước chè xanh, dậy mùi thơm nồng từ lá quýt, mặn mòi từ mắm tôm. Ngoài thịt chân giò thì người xứ Nghệ còn dùng ngan già để nấu giả cầy. Món ăn dân dã này thường ăn kèm với bún hoặc bánh mướt.

Gà vườn nấu xáo

Gà nấu xáo cũng là món ăn quen thuộc ngày hè của người dân xứ Nghệ. Gà được sơ chế và chặt miếng vừa ăn.

Hành tăm (củ nén) là gia vị đặc trưng cho nhiều món ngon xứ Nghệ. Hành tăm rửa sạch, đập dập cho ra tinh dầu thơm. Nghệ rửa sạch, đập dập. Nếu thích ăn cay thêm ớt. Lá chanh thái chỉ vừa.

Ướp gà với chút muối hạt, mì chính, hạt tiêu cùng nghệ và 1/2 lượng hành tăm vào đảo đều cho thấm vị. Ướp gà tối thiểu trong 30 phút.

Phi thơm số hành tăm còn lại, cho gà vào xào săn. Đổ nước sôi xâm xấp và nấu cho tới khi gà mềm theo ý muốn. Nêm nếm lại gia vị, thêm lá chanh thái chỉ là được. Gà nấu xáo không cho nước mắm vì khi nấu lâu dễ bị chua.

Gà nấu xáo của Thanh Chương (Nghệ An) cầu kỳ hơn, khi băm nhỏ phần cổ và xương lưng, rồi viên tròn cho vào tạo độ sần sật, thêm dọc mùng tăng chất xơ giòn ngon, đưa cơm ngày hè.

Cá trích nướng hoặc rán

Cá trích là loại cá biển nhỏ giàu canxi và dinh dưỡng, giá rẻ. Cá trích nướng là ẩm thực đặc trưng của xứ Nghệ với thịt thơm bùi, béo ngậy. Cá trích khi bắt lên từ biển nướng trực tiếp thường ăn cùng rau sống, lá sung cuốn với bánh mướt nóng. Còn nếu mua cá vận chuyển xa thì chiên (rán) giòn tan cuốn cùng lá lốt sẽ ăn được cả xương giòn, chấm cùng muối tiêu chanh.

Dọc mùng muối chua

Dọc mùng muối chua là món ăn dân dã thường thấy trong bữa cơm thường ngày của người dân xứ Nghệ. Trong vườn, các gia đình xứ Nghệ thường trồng vạt mùng xanh tốt cạnh giếng nước.

Từ dọc mùng muối có thể biến tấu thành nhiều món ngon như: dưa mùng trộn giá đỗ rắc chút lá chanh rồi kẹp bánh đa Đô Lương chấm ruốc chua hoặc mắm tôm hoặc dưa mùng nấu canh cá, nấu ngao...

Canh rau tập tàng

Canh rau tập tàng là món canh dân dã với các loại rau trong vườn nhà, kiểu có gì nấu nấy. Điển hình như rau dền cơm, mồng tơi, rau ngót, rau lang, rau muống, rau sam, tàu bay, lá hành tăm, lá lốt... Các loại rau nhặt, rửa sạch, thái nhỏ.

Phi thơm hành tăm, thêm chút ruốc (mắm tôm xứ Nghệ) rồi cho nước nóng vào. Khi nước sôi cho rau vào nấu chín tới. Nêm nếm lại muối, mì chính cho vừa miệng. Món này ăn cùng cơm, cà muối.

Cà pháo mắm tôm

Món cà pháo chấm mắm tôm đơn giản, rẻ tiền lại dễ đưa cơm ngày hè. Nhiều gia đình xứ Nghệ thường có hũ cà muối trong nhà. Cà pháo chọn quả bánh tẻ (không non quá hay già quá), rửa sạch, cắt đôi hoặc ba ngâm vào nước muối loãng để khử bớt độc tố cũng như giúp cà không bị thâm đen.

Mắm tôm lấy lượng vừa đủ ăn cho vào bát, thêm chút đường, ớt cay (điều chỉnh theo khẩu vị cá nhân) rồi vắt chanh đánh bông lên. Khi ăn, vớt cà ra, thêm chút rau thơm rồi chấm mắm tôm. Vị giòn giòn của cà kết hợp rau thơm và mắm tôm đậm đà vô cùng kích thích vị giác.

Rau sống

Rau sống là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày hè của nhiều gia đình xứ Nghệ. Các loại rau như quế, diếp cá, tía tô, nhặt rửa sạch, ngâm nước muối loãng rồi để ráo. Bạn có thể dùng rau sống chấm nước mắm mặn, thêm chút mì chính, ít nước cốt canh và thêm ớt xắt vào.

Hến xào giá

Hến xào giá là món ăn được nhiều gia đình xứ Nghệ yêu thích. Mùa hè, bạn mua được mẻ hến ngon, tươi về luộc lên.

Nước luộc sau khi lọc sạch cặn còn sót có thể dùng để nấu canh với rau lang, rau muống, rau tập tàng. Hến bạn đem xào với hành phi, thêm chút gia vị. Ruột hến sau khi xào thơm lên bạn bỏ thêm giá, đảo qua và tắt bếp, cho thêm hành lá vào.

Tép rang

Tép đồng rang là món ăn đặc trưng của nhiều nơi, không chỉ riêng xứ Nghệ. Tuy nhiên ngày hè nóng bức, bên cạnh tô canh cà pháo, món tép rang cũng được nhiều gia đình lựa chọn để tăng dinh dưỡng cho bữa ăn.

Tép tươi mua về rửa sạch với nước muối loãng. Sau đó bạn ướp tép với ít gia vị thông dụng như mì chính, chút nước mắm...

Bạn bắc chảo lên, cho dầu sôi bỏ thìa cà phê đường rồi khuấy đều chuyển qua màu cánh gián. Sau đó, cho hành và tỏi băm nhỏ vào đảo đều. Kế đến bạn cho tép đã ướp vào đảo đều đến khi tép chín. Nếu thích bạn có thể thêm một ít hành lá cắt nhỏ vào đảo đều trước khi tắt bếp.

Món tép rang này có thể rang với khế, tùy sở thích của từng gia đình.