Người lớn đều đồng tình với quan điểm thủ dâm là nhu cầu bình thường của con người. Nhưng nếu lỡ phát hiện con mình – đang ở giai đoạn mầm non mà đã biết "tự sướng" thì các bậc phụ huynh chắc chắn không thể tránh khỏi cảm giác bàng hoàng, lo sợ. Sợ con lệch lạc, ảnh hưởng tâm lý, sợ con bị lạm dụng… bởi con mình vẫn còn ở độ tuổi "vắt mũi chưa sạch", trong veo, ngây thơ như thế…

Vậy nên mới đây, câu chuyện một bà mẹ tình cờ thấy con 3,5 tuổi thủ dâm đã ngay lập tức thu hút rất nhiều sự quan tâm của các bậc phụ huynh. Chị chia sẻ: Sáng nay ngủ dậy, vốn định đi nhẹ chân để trêu con gái 3,5 tuổi nên em đã tình cờ phát hiện ra 1 điều khiến em sững sờ: Con gái em đang chui trong chăn và thủ dâm. Khi con phát hiện ra em đi vào thì vội vàng rút tay ra và bỏ chăn ra rồi kêu mẹ đi ra ngoài. Em sợ bản thân mình nhầm nên cũng đi ra và sau đó lại bí mật đi vào ngồi cạnh con thì lần này em chứng kiến sự thật đó và chắc chắn em không nhầm"...

Thủ dâm ở trẻ: Không liên quan đến khoái cảm tình dục

Chuyên gia tâm lý Lê Khanh (Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Diệp Quang)  cho biết, về mặt sinh lý cơ thể, từ 3 đến 5 tuổi, hoóc môn sinh dục của trẻ đã bắt đầu có bước khởi phát. Phụ huynh không nên quá lo lắng khi thấy con có các hành vi này bởi đó là sự phát triển hoàn toàn bình thường nếu nó không kèm theo các dấu hiệu bất thường khác. 

Thông thường hiện tượng "thủ dâm" chỉ diễn ra trong một thời gian rồi tự thoái lui và không ảnh hưởng tới sự phát triển, tâm sinh lý của trẻ. Trẻ không hiểu đó là 1 lỗi nặng về đạo đức - trẻ chỉ đơn thuần nghĩ rằng đó là 1 kiểu đùa giỡn. Trẻ chỉ bị ảnh hưởng tâm lý trong việc này ở 2 trường hợp: Bị tấn công, hành hạ, làm đau (xâm phạm thực sự) hai là chứng kiến hành vi này. Còn lại, hành vi này ở trẻ không liên quan đến khoái cảm tình dục như ở tuổi dậy thì trở đi, không phải là bệnh, không có nghĩa là lệch lạc tình dục. 

Sự hiểu lầm lớn nhất của người lớn (suy bụng người lớn ra bụng trẻ em) đó chính là đánh đồng thủ dâm ở trẻ em và người trưởng thành. Việc sờ soạng vào vùng kín, thậm chí là cho vật lạ vào) của trẻ con - Thuần túy là NHU CẦU VỀ CẢM GIÁC - trẻ không có ý thức đó là TÌNH DỤC, lại càng không ý thức đó là 1 hành vi tầm bậy, tội lỗi như người lớn nghĩ.

Trong trường hợp không phải do bị tác động mà trẻ có hành vi này thì thường là do vô tình: Khi mẹ tắm cho bé, mẹ chà xát khu vực nhạy cảm của bé, tạo kích thích và bé sẽ lặp lại. Cũng có khi bé trong lúc chơi đùa bị đụng chạm và muốn thử lại - và bé xem đây là 1 bí mật (chứ không phải là tội lỗi) không muốn cho người lớn biết.

Người lớn phản ứng thái quá khiến trẻ sợ hãi, mặc cảm tội lỗi 

Theo ông Khanh, từ 3 - 6 tuổi, bố mẹ chỉ giải thích đơn giản là nếu con làm như vậy, có thể gây nhiễm trùng và phải uống thuốc kháng sinh, đi bệnh viện. Về lâu dài thì mẹ nên giải thích về vấn đề vệ sinh và an toàn cho trẻ (Không đụng chạm cũng không cho ai đụng chạm).

Giáo dục giới tính cho trẻ dưới 10 tuổi khác với trẻ từ 10 tuổi trở lên. Trẻ dưới 10 tuổi, chỉ 1 thiểu số là có ý thức về tính đạo đức, còn đa số thì không cho đó là điều xấu xa gì. Ngay ở lứa tuổi mẫu giáo, khi trẻ nhận ra giới tính của mình đã phải nói những điều đơn giản về việc giữ vệ sinh, tạo thói quen mặc quần chip ban ngày, bảo vệ vùng riêng tư. Trẻ lên 6 tuổi sẽ tăng thêm kiến thức rồi cứ mỗi tuổi thêm một chút. Khi trẻ lớn hơn, không còn là những câu hỏi ngây thơ kiểu "vì sao con được sinh ra" của các cô bé, cậu bé 4-5 tuổi. Đây là cơ hội để chia sẻ, trang bị cho con những kiến thức về giới tính, tình yêu và tình dục phù hợp với lứa tuổi và khả năng tiếp nhận của con.

Chuyên gia tâm lý Lê Khanh cho rằng, người lớn phản ứng thái quá chẳng những không giúp trẻ từ bỏ hành vi, còn khiến trẻ thêm nhút nhát, sợ hãi, mặc cảm tội lỗi và chuyển sang "hoạt động ngầm" một cách lén lút, tinh vi ở những nơi riêng tư, khuất tầm mắt người lớn, ảnh hưởng đến tâm lý và quan niệm tình dục của trẻ sau này.

Đồng thời, bản thân hành vi đụng chạm cơ quan sinh dục của trẻ thường không có hại gì nhưng là tín hiệu cảnh báo với phụ huynh rằng con đang có những vấn đề nhất định, như trẻ thiếu sự quan tâm, bị lo lắng, căng thẳng... Bởi vậy, ngay khi thấy con có hành động này, bố mẹ cần quan tâm hơn đến con, quan sát và tìm hiểu để có thể giải mã được chính xác nguyên nhân, từ đó mới có cách khắc phục hiệu quả. Lưu ý đừng vội dùng ngay lời lẽ mang tính buộc tội, dán nhãn cho bất cứ ai như: "Ai đã làm điều này với con?"; "ai dạy con làm vậy" sẽ khiến bé sợ hãi và không loại trừ khả năng tìm người để đổ lỗi.

Ngoài ra, ngay khi thấy trẻ đang dùng tay kích thích vùng kín, người lớn nên chuyển sự chú ý của trẻ kịp thời bằng cách để các bé hoạt động thể thao, hát, múa và chơi 1 số trò chơi chúng thích. Bố mẹ nên tránh mặc quần bó sát cho con để tránh xảy ra tình trạng tương tự. Trong các sinh hoạt hàng ngày, bố mẹ nên tránh trêu đùa bộ phận sinh dục của trẻ. 

Trong một số trường hợp dưới đây, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ hay chuyên viên tâm lý để được đánh giá, như: Thủ dâm quá mức trong ngày, cả ở nhà và nơi công cộng; Thủ dâm nơi công cộng tiếp tục kể cả sau khi phụ huynh đã nói chuyện với trẻ về điều này; Thủ dâm xảy ra cùng với những triệu chứng khó khăn về hành vi hoặc cảm xúc, bao gồm sự cách ly với xã hội, sự hung hăng, sự hủy hoại, buồn rầu, thoái lùi, tiểu dầm, ỉa đùn; Nói chuyện về tình dục hay hoạt động giới tính khác không thích hợp.