Nhớ lại hình ảnh con nằm thoi thóp trên giường bệnh phòng cách ly khoa Hồi Sức Tích Cực, BV Nhi Đồng Thành Phố, chị N.(28 tuổi; ngụ tỉnh An Giang) rưng rưng mắt. Đó đã là lần thứ 4 bé phải đặt ống thở máy và chọc hút khí màng phổi cấp cứu sau khi phát hiện bệnh lao.

Nhiễm lao kê nặng, phổi trắng xoá, kén khí do các ổ lao vỡ liên tục, bé V.T.N (hiện 5 tháng tuổi, quê An Giang) bị tràn khí màng phổi những 4 lần, thở máy kéo dài, suy hô hấp nặng. Tình trạng của bé nguy kịch đến nỗi các BS tưởng chừng không còn cơ hội sống.

Phổi bé trắng toát.

3 tháng trước, chị N. vừa sanh con đầu lòng thì chồng phát hiện lao phổi, điều trị tấn công tới tháng thứ 2 thì bé bệnh sốt ho liên tục 1 tuần. Nhập viện địa phương uống thuốc không đỡ, bé được chuyển lên BV Nhi đồng Thành phố.

Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM).

Tại đây, phổi bé đã trắng xoá, xét nghiệm mới biết nhiễm lao kê rất nặng. Kể từ ngày đó, chị N. nom nóp thấp thỏm khi chồng vẫn đang chống chọi lao phổi, còn bệnh tình con chưa cải thiện được bao nhiêu lại trở nặng nhiều lần. Căn bệnh lao kê diễn tiến phức tạp, tàn phá phổi bé ghê gớm.

Không để mọi thứ trôi xuôi, các BS giải quyết triệt để từng đợt nhiễm trùng phổi cho bé, chọc hút khí màng phổi nhiều lần, cấp cứu kịp thời lúc các kén lao vỡ. Thậm chí khi nặng nhất, bé phải thở máy rung tần số cao để đảm bảo trao đổi khí.

Bệnh nhi được điều trị kháng sinh và kháng lao tấn công hơn gần 3 tháng theo phác đồ... Nhờ được theo dõi điều trị tích cực, phổi bé sáng dần lên, mô phổi giảm tổn thương và thông khí ngày càng hiệu quả, các kén khí lớn giảm rõ rệt.

Ba tháng qua, đã nhiều lần bà mẹ trẻ An Giang tuyệt vọng.

BS Nguyễn Cát Phương Vũ cho biết, sau khi nhận thấy nguy cơ tràn khí màng phổi và suy hô hấp có cải thiện và ít tái phát, bé được chuyển viện đến BV Phạm Ngọc Thạch để điều trị tiếp tục phác đồ lao. Hiện tại, bé trai đã xuất viện trong niềm hân hoan của gia đình.

Theo các BS, trẻ mắc lao bẩm sinh thường do người mẹ mắc bệnh khi đang mang thai hoặc có thể đã mắc trước đó nhưng không được phát hiện.

Cũng có một số ít trẻ sơ sinh nhiễm lao khi vừa lọt lòng do tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây từ phòng sinh, người thân gia đình. Những trường hợp này vẫn được gọi là bệnh lao bẩm sinh. Hệ miễn dịch ở trẻ sơ sinh vốn dĩ đã rất yếu nên khi biết mắc bệnh này, trẻ cần được điều trị ngay để tránh những biến chứng.

Nụ cười giờ đây đã thay thế cho những giọt nước mắt khi bé được xuất viện.

Nếu phát hiện trễ, các bé có thể mắc các thể lao nặng như lao kê, lao màng não, dễ dẫn đến tử vong.

Triệu chứng nghi ngờ nhiễm lao ở trẻ gia đình cần lưu ý:

– Trong 3 ngày đầu: trẻ có những biểu hiện sốt nhẹ 1-2 lần trong ngày, ăn ít hơn khẩu phần thường ngày một nửa.

– 1 tuần sau đó: các cơn ho dai dẳng xuất hiện, đôi khi có đờm màu vàng, trẻ vẫn sốt âm ỉ liên tục quẩn quanh 38 độ C, sút cân nhanh từ 1-2kg.

– Trong 3 tuần: các cơn ho khan phát triển nặng kèm theo máu, sốt kéo dài thường xuất hiện vào sáng sớm hoặc chiều tối. Dùng kháng sinh thông thường không thể chữa khỏi, và trẻ có hiện tượng suy hô hấp, khó thở, sa sút cân nặng 3-5kg.

Nếu trẻ có những dấu hiệu này, ngay lập tức hãy đưa trẻ đến thăm khám tại bệnh viện, sau khi chụp X-quang và các xét nghiệm để biết chính xác trẻ có bị mắc lao phổi hay không.

Để phòng bệnh cho trẻ, nếu trong nhà có người bị bệnh lao, cần phải cách ly trẻ với người bệnh, tốt nhất là không ở cùng nhà với người bệnh. Người mắc bệnh lao không ho, khạc đờm bừa bãi; tránh tiếp xúc, hôn hít trẻ nhỏ cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn.