Kawasaki là căn bệnh do một bác sĩ người Nhật có tên Kawasaki tìm ra. Bệnh thường xảy ra ở những trẻ em dưới 5 tuổi. Bệnh Kawasaki là một thể lâm sàng của bệnh tự miễn, gây viêm các mạch máu, mà chủ yếu là gây tổn thương mạch vành (mạch máu nuôi dưỡng cơ tim).

Hậu quả thường thấy là gây giãn mạch vành, dẫn đến bệnh lý thiếu máu cơ tim về sau. Khi bệnh khởi phát cấp tính, với những triệu chứng sốt cao, mắt đỏ, môi đỏ, lưỡi đỏ rực, bong rộp ở miệng, bong da ở đầu các ngón tay, chân... trên một đứa trẻ dưới 5 tuổi. Những biểu hiện đó, coi chừng là biểu hiện của căn bệnh nguy hiểm - kawasaki. Bệnh có thể đưa đến biến chứng nhồi máu cơ tim, gây đột tử tức thì cho trẻ.

Những triệu chứng ít gặp hơn như: rối loạn tiêu hóa, bị đau bụng, vàng da, túi mật to, gan to... Bệnh có thể gây biến chứng lên tim mạch, làm cho tim to, nhịp tim nhanh, suy tim. Nguy hiểm nhất là biến chứng làm viêm tắc và giãn mạch vành (là mạch máu chính nuôi tim), có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, gây đột tử tức thì cho trẻ. Một số biến chứng khác ít gặp hơn như trẻ bị sưng khớp, hay viêm phổi, viêm ruột. Xét nghiệm cho thấy, bạch cầu trong máu tăng cao, tiểu cầu giảm, hoặc tăng (tùy trường hợp), các phản ứng viêm tăng rất mạnh, siêu âm tim thấy mạch vành bị giãn ra...

Kawasaki thuộc loại bệnh hiếm gặp, bình quân mỗi năm Bệnh viện Nhi đồng, TP.HCM tiếp nhận khoảng vài chục trường hợp. Về nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ Vũ Minh Phúc (BV Nhi Đồng I, TP.HCM) cho biết, đến nay thế giới vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây nên bệnh Kawasaki ở trẻ em. Tuy nhiên, có một số yếu tố, giả thuyết được đưa ra rằng, bệnh Kawasaki có liên quan đến tình trạng nhiễm trùng, nhiễm siêu vi xảy ra trên những đứa trẻ có một cơ thể đặc biệt.

Giữa tháng 6, một bé gái nhập viện trong tình trạng sốt ngày thứ 4. Khi nhập viện, bệnh nhân có sốt cao 39o5 C, trên người có nhiều sẩn hồng ban, đầu ngón tay sung huyết. Đặc biệt trên sẹo BCG của bệnh nhân có 1 quần đỏ bao quanh. Ở bệnh nhân này không có đầy đủ triệu chứng điển hình của bệnh Kawasaki như: sung huyết kết mạc, lưỡi đỏ như quả dâu tây, hạch cổ, bong da lòng bàn tay, chân,… Tuy nhiên, nhờ chú ý sự bất thường của sẹo BCG  kết hợp với việc nghĩ đến bệnh, các BS của khoa Dịch vụ 1 đã khẩn trương làm các xét nghiệm giúp chẩn đoán xác định bệnh.

Nhờ phát hiện kịp thời và phối hợp với các BS của khoa Thận – Máu – Nội tiết khẩn trương điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân bằng Immuglobuline truyền tĩnh mạch, bệnh nhân đã hồi phục nhanh chóng dù đã bắt đầu có dấu hiệu của dãn mạch vành trên siêu âm tim.

Sau 2 tuần được các Bác sĩ của BV Nhi đồng 2 điều trị tích cực, bệnh nhân đã khỏe mạnh và được xuất viện sau khi các xét nghiệm trở về bình thường và siêu âm tim kiểm tra không còn dãn mạch vành.

Bệnh hiếm – thuốc đắt

Chữa trị bệnh kawasaki gồm: chống sưng, chống viêm bằng thuốc Aspirin hoặc truyền gamma globulin (Immuglobuline) chỉ một liều duy nhất, truyền liên tục từ 10 - 12 giờ. Đây là loại thuốc có giá thành tương đối cao, thông thường bình quân cứ một kg trọng lượng cơ thể thì chi phí chỉ riêng cho gamma globulin là một triệu đồng (trẻ 10 kg thì 10 triệu, 20 kg thì tiền thuốc gamma globulin là 20 triệu đồng). Mục đích của việc sử dụng gamma globulin là để ngăn chặn bệnh gây biến chứng lên tim mạch cho trẻ như nói ở trên. 

Quan trọng là phát hiện bệnh và đưa trẻ đến bệnh viện sớm, vì nếu được điều trị trong vòng 10 ngày kể từ khi trẻ mắc bệnh Kawasaki thì mới có thể ngừa được các biến chứng ở tim. Sau 10 ngày thì hiệu quả ngăn ngừa biến chứng sẽ giảm xuống. Nếu bệnh đáp ứng tốt điều trị, thì khoảng 48 giờ sau điều trị, bệnh sẽ lui dần, trẻ hết sốt và có thể về nhà, không có vấn đề gì.

Khi trẻ đã mắc bệnh Kawasaki thì cần phải được tái khám suốt đời. Đối với những trường hợp bệnh không gây biến chứng, thì sau khi xuất viện về uống thuốc Aspirin trong vòng khoảng 6 tuần thì ngưng. Đối với những trường hợp bệnh gây biến chứng, thì phải được theo dõi mạch vành, sử dụng thuốc chống đông máu, phải được chụp mạch vành để theo dõi theo sự chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý, đối với những trẻ mắc bệnh Kawasaki có sử dụng thuốc gamma globulin, thì cần tạm ngưng tiêm ngừa vắc - xin phòng bệnh ít nhất là 3 tháng kể từ khi dùng gamma globulin, đặc biệt là những vắc - xin sống như: sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, bởi tiêm ngừa trong lúc này cũng không đem lại hiệu quả gì, vì gamma globulin đã làm giảm tác dụng của các vắc - xin.