Không muốn con thành “cừu”
Một đứa trẻ biết nghe và làm theo những quy tắc mà người lớn trong gia đình đặt ra đã luôn được khen là một đứa trẻ ngoan. Nhiều bậc cha mẹ đã từng thấy nhàn nhã, tự hào vì điều đó. Họ tin rằng mình may mắn hoặc mình rất biết cách dạy con. Tuy nhiên, dưới tác động, đòi hỏi của xã hội hiện đại, bắt trẻ vào khuôn khổ và tuân theo quy tắc sẽ có nguy cơ sản sinh hàng loạt những đứa trẻ sống hiền lành, thụ động, dễ sai bảo y như cừu. Nó khiến trẻ khó khăn để trở thành một cá thể có bản sắc riêng, biết chủ động, mạnh mẽ thích nghi với hoàn cảnh hoặc cạnh tranh để thành công.
Nhiều bậc cha mẹ chuyển hướng. Họ chấp nhận con mình có những ương bướng, khác biệt, thậm chí có phương pháp đúng đắn và tạo điều kiện để nó bộc lộ ra. Khi trẻ có xu hướng bộc lộ sự “nhầm lẫn” về giới tính, gái giống trai, trai giống gái? Cha mẹ đang học cách không cấm đoán, uốn nắn con phải cư xử, biểu hiện, ăn mặc... theo giới tính mà cha mẹ mong muốn!
Khi trẻ thích nghịch ngợm, chọc phá, thích phiêu mưu, mạo hiểm với thế giới xung quanh? Cha mẹ ủng hộ và khéo léo quan sát, hướng dẫn để bảo vệ cho trẻ tránh khỏi nguy hiểm! Khi trẻ cứng đầu, thường phản pháo người lớn bằng các câu nói: “Con không muốn như vậy!”, “Con không thích làm điều đó!”...? Hãy chấp nhận và để trẻ được nói ra suy nghĩ của mình.
Để minh chứng cho xu hướng đó, nhà tâm lý học Luis Parra (Thụy Sĩ) đã tìm hiểu, phân tích những thông số về 5000 trẻ châu Âu và Mỹ. Kết quả cho thấy, những đứa trẻ trong những năm đầu tiên của cuộc đời được tạo cơ hội để nói ra với mọi người những gì nó nghĩ, nó cần, những thứ nó luôn phản kháng thường có chỉ số IQ cao hơn 20% so với những trẻ em biết nghe lời và có nhiều dấu hiệu cho thấy, sau này trẻ sẽ dễ thành đạt trong cuộc sống hơn.
Không cần nuôi con giống như các bà mẹ khác
Các bà mẹ gia nhập vào những nhóm, hội, câu lạc bộ, forum... để tìm kiếm thông tin, chia sẻ về cách nuôi dạy con là khá phổ biến. Người ta cho rằng: Tất cả chúng ta đều có nhu cầu muốn được nuôi con tốt hơn, bằng cách chia sẻ, bàn luận những thuận lợi, khó khăn của mình với các cha mẹ khác, bạn thấy mình được kết nối, nâng cao nhận thức, không hề đơn lẻ và hữu ích. Các bà mẹ Mexico lại hành động khác.
Ở đây, các mẹ có thể thường xuyên tổ chức những cuộc gặp gỡ, ăn uống, chuyện trò... về mọi chủ đề, nhưng riêng về việc bảo ban/phán xét nhau cách nuôi dạy con thì họ không bao giờ chú ý. Những người mẹ Mexico nổi tiếng có xu hướng tôn trọng cách nuôi con của người khác và tự tin vào cách nuôi con của chính mình. Họ không có thói quen nhận xét về người khác theo kiểu đánh giá được/chưa được: “Chị nuôi con thế nào mà để con gầy quá!”, “Loại sữa chị cho con dùng chưa phù hợp?”, “Sao chị để bé chậm nói thế?”, “Sao không đưa cháu đi chữa bệnh ở bệnh viện A?”, “Tại sao lại gửi cháu vào trường học B?” v.v...
Những người mẹ Mexico luôn tin rằng, bản thân mình và con mình là những cá thể rất riêng, được sinh ra trong hoàn cảnh gia đình, sức khoẻ, tuổi tác... khác biệt với những người khác. Vì vậy những nhu cầu, suy nghĩ, sự đòi hỏi, điều kiện đáp ứng tất yếu khác nhau. Không ai hiểu hoàn cảnh nhà mình bằng mình. Không ai hiểu con mình bằng mình. Khi người mẹ Mexico nghĩ rằng mình cần điều gì đó tốt cho con, họ chưa hiểu được vấn đề gì trong cách nuôi dạy con, họ sẽ tự điều chỉnh, tự tìm hiểu để thay đổi cho phù hợp, hài hoà, thích nghi... Nếu lấy một số lời khuyên, chuẩn chung của người khác áp dụng lên cách dạy con của mình thì sẽ chỉ là sự đồng hoá một cách khập khiễng.
Chính cách dạy con theo kiểu “phòng thủ” này mà những người mẹ Mexico đang được đánh giá là có công góp phần tạo nên những đứa trẻ có khả năng tự sinh tồn cao. Người Mexico khi di cư đến các vùng đất khác luôn được coi là những cư dân không dễ bị gục ngã.
Chuyên gia giáo dục Nguyễn Khánh Trung đang có con trai học ở một trường mầm non tại Pháp. Dưới đây là bài viết anh chia sẻ về cách dạy dỗ của cô giáo mầm non ở đây.
