Một nghiên cứu mới đây của Đại học Victoria (Melbourne, Úc) đăng trên The Telegraph đang thu hút sự chú ý, không chỉ cho phụ huynh ở Úc mà còn ở Việt Nam. Theo đó, các nhà nghiên cứu chỉ ra, trẻ em học trường chuyên có tính học thuật cao sẽ có được chỉ số hài lòng về cuộc sống sau này cao hơn, so với những bạn không học trường chuyên.

Melissa Tham, nghiên cứu viên tại Viện Mitchell thuộc Đại học Victoria và các đồng nghiệp Shuyan Huo, Andrew Wade tại Viện Mitchell đã theo dõi gần 3.000 học sinh trong khoảng thời gian hơn một thập niên. Cuộc khảo sát bắt đầu khi những người tham gia trả lời ở độ tuổi 15, vào năm 2009.

Kết quả nghiên cứu, được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục của Anh (BJES) vào ngày 4/7, cho thấy rằng, các trường chuyên được nêu trong báo cáo có tỉ lệ học sinh đạt thành tích cao về mặt học thuật, xét theo điểm toán và đọc hiểu. Sau khi tốt nghiệp, những người tham gia tiếp tục được theo dõi về tình hình việc làm, cũng như được đo lường các chỉ số hài lòng với cuộc sống.

Khi những thanh niên đạt đến khung tuổi từ 19 đến 25, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng 81% nhóm học trường chuyên có việc làm hoặc tiếp tục học sau đại học, so với 77,6% ở nhóm học trường không chuyên.

Tiến sĩ Tham cho biết thêm, đến tuổi 25, không còn khác biệt đáng kể trong sự nghiệp và cuộc đời giữa 2 nhóm, ngoại trừ mức độ hài lòng chung về cuộc sống. Đo lường mức độ hài lòng chung bao gồm đánh giá của những người trẻ về mức độ hạnh phúc của họ với cuộc sống gia đình, đời sống xã hội, hoạt động giải trí, mức sống, nơi họ sống, cách họ hòa đồng với người khác, sự độc lập và cuộc sống nói chung.

Nhóm học trường chuyên có mức độ hạnh phúc trong cuộc sống cao hơn 0,19 điểm so với nhóm học trường không chuyên.

Phụ huynh Việt Nam cũng tranh cãi

Trên một nhóm dành cho phụ huynh, chủ đề "liệu học sinh trường chuyên có hạnh phúc hơn" thu hút sự chú ý và tranh cãi.

Trong thời gian qua có nhiều quan điểm trái chiều về việc nên hay không nên chạy đua cho con vào trường chuyên. Một số phụ huynh cho rằng, đối với học sinh trường chuyên cả việc học và luyện thi đều quá áp lực, học như "gà công nghiệp", học lệch, tạo ra "gà chọi" để đi thi. Trước đây, một số ý kiến yêu cầu xóa bỏ trường chuyên cũng xuất phát từ những nguyên nhân này.

Nhiều gia đình đầu tư cho con từ lớp 4, lớp 5, thậm chí từ lớp 1 để có cơ hội chen chân vào các trường chuyên có tiếng... Học sinh phải luyện thi, vào trường học quá nặng nhưng nhiều phụ huynh vẫn bằng mọi giá muốn con thi đỗ với hy vọng con được học thầy cô giỏi, bạn giỏi để vào trường đại học danh giá, hay cao hơn là săn học bổng để du học nước ngoài.

Học sinh từ trường chuyên đạt tỉ lệ thành công cao hơn học sinh trường khác... Nhưng, học sinh trường chuyên có hạnh phúc hơn?

Nhiều người cho rằng, quan điểm về hạnh phúc của mỗi người là khác nhau, có người cho rằng giàu có mới là thành công, có người cho rằng được theo đuổi công việc đam mê, đó là hạnh phúc… Hạnh phúc không thể được định nghĩa bởi những thứ vật chất, mà nó phụ thuộc vào cách mà bạn đánh giá, đối nhân xử thế và tận hưởng cuộc sống.

"Nếu nghiên cứu là lớn lên sẽ hạnh phúc hơn nghĩa là các bạn sẽ chỉ hạnh phúc khi trưởng thành hoặc trong một thời điểm bất kỳ mà chúng ta còn chưa biết, vậy trong những thời gian còn lại các con không được hạnh phúc? Trường chuyên suy cho cùng cũng mới là cấp 3 chưa quyết định được nhiều trong cuộc đời này. Tóm lại chỉ tuỳ vào năng lực không thể khẳng định hạnh phúc! Có người hạnh phúc rất giản đơn, có người lại có mục tiêu cao cả, làm sao để đánh giá?", một phụ huynh nhận định.

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, nếu xét một cách cụ thể về những điều làm nên hạnh phúc như nghiên cứu: Mức độ hạnh phúc trong cuộc sống gia đình, đời sống xã hội, hoạt động giải trí, mức sống, nơi sinh sống, cách hòa đồng với người khác, sự độc lập và cuộc sống nói chung... thì việc học sinh xuất thân từ trường chuyên "nhỉnh" hơn học sinh "trường thường" cũng có thể hiểu được.

Với xuất phát điểm tốt hơn, các em có cơ hội đi du học, vào các trường đại học top đầu, con đường sự nghiệp thuận lợi hơn. Điều này dẫn đến mức sống cao hơn, vật chất đủ đầy thì giải trí cũng phong phú, nơi ở được đầu tư. Về tính độc lập thì các em cũng có tố chất ngay từ nhỏ. Hơn nữa, mức độ hạnh phúc của học sinh trường chuyên chỉ cao hơn 0,19 điểm (theo nghiên cứu), đây là con số không quá cao và cho thấy sự chênh lệch không quá lớn.

Bỏ qua những tranh cãi ai hạnh phúc hơn, thì các nhà khoa học đã tìm ra bí mật của hạnh phúc. Một nhóm nghiên cứu ở Boston, Mỹ theo dõi một nhóm người và con cháu của họ từ năm 1938 để tìm đáp án cho câu hỏi này. Đây là nghiên cứu khoa học lâu năm nhất thế giới về hạnh phúc.

Trong 85 năm qua, các nhà nghiên cứu của Harvard đã theo dõi 724 người từ khắp nơi trên thế giới để xác định điều gì khiến con người hạnh phúc trong cuộc sống.

Tiến sĩ Waldinger, Giám đốc của nghiên cứu trên, cho biết các mối quan hệ tích cực giúp con người hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn và sống thọ hơn. Các nhà nghiên cứu cho rằng lối sống gần gũi với những người xung quanh, hòa hợp với xã hội là điều khiến mọi người hạnh phúc trong suốt cuộc đời.

Vậy nên, dù con bạn là học sinh trường chuyên hay trường thường, bên cạnh tri thức, đừng quên dạy con cách vun đắp những mối quan hệ. Việc mỗi người chủ động tạo dựng và nuôi dưỡng những mối quan hệ tốt đẹp sẽ quyết định chất lượng cuộc sống sau này.

Nếu bạn đang muốn hạnh phúc hơn, hãy bắt đầu thực hiện từng điều nhỏ bé.