Chúng ta từng chứng kiến sự chuyển đổi vị thế của một số thực phẩm quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Ví dụ như: Trứng chuyển từ vị thế kẻ thù số 1 của sức khỏe cộng đồng tới nguồn cung cấp dồi dào protein; Quả bơ từ chỗ bị coi là gắn liền với nguy cơ tăng cân và phát triển bệnh tim mạch, lại trở thành thực phẩm chủ lực cho những người áp dụng chế độ ăn Keto...
Chúng ta từng chứng kiến sự chuyển đổi vị thế của một số thực phẩm quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày.
Vậy, với tất cả những "thăng trầm" này, làm thế nào để biết thứ bạn đặt lên đĩa để ăn thường ngày sẽ có ích hay làm tổn hại sức khỏe của bạn? Đó chính xác là điều tiến sĩ Mark Hyman giải đáp trong cuốn sách mới: "Food: What the Heck Should I Eat? The No-Nonsense Guide to Achieving Optimal Weight and Lifelong Health".
"Chúng ta nên ăn trứng. Sau đó, chúng ta lại không nên ăn trứng. Chúng ta nên ăn yến mạch rồi sau đó lại không nên. Vậy là đủ để khiến bất cứ ai cũng phải giơ tay đầu hàng. Tôi muốn làm sáng tỏ những hoang mang dinh dưỡng này và giúp mọi người hiểu rằng, tại sao lại có quá nhiều lời khuyên trái ngược như vậy. Sau đó, tôi sẽ tập trung vào mỗi nhóm thực phẩm mà chúng ta ăn, đồng thời đưa ra bản đồ thực tế giúp mọi người hiểu nên ăn gì", tiến sĩ Hyman cho biết.
Tiến sĩ Hyman - chuyên viên y tế chức năng - là người không tập trung vào đo đếm lượng calo hay số lượng thực phẩm. Thay vào đó, ông nhấn mạnh chất lượng thực phẩm và dùng đồ ăn như thuốc. Cụ thể, ông đưa ra một số điểm cần lưu ý như sau:
Điều quan trọng nhất cần ghi nhớ khi đi mua sắm thực phẩm
"Ăn uống lành mạnh rất đơn giản. Chỉ cần hỏi bản thân bạn câu hỏi này: Thứ này là do thiên nhiên tạo ra hay con người tạo ra? Nếu là thiên nhiên, bạn có thể ăn. Nếu là con người, hãy đặt trở lại gian hàng.
Sau đó, bạn có thể tiến thêm một bước: Mức độ gần gũi của loại thực phẩm này với trạng thái gốc như thế nào? Nói cách khác, nếu nó đã được hydro hóa, pha chế theo những cách lạ lùng thì có thể là không nên mua nó? Hãy đọc nhãn mác sản phẩm. Nếu nó chứa nguyên liệu mà bạn không nên có trong tủ bếp nhà mình, bạn không nên ăn nó. Nếu bạn muốn ăn hạt lúa mì, tốt thôi, nhưng mỳ Ý làm từ lúa mỳ nguyên cám không phải thực phẩm toàn phần. Mỳ ý gạo lứt hay mỳ Ý diêm mạch cũng thế. Chúng có thể tốt hơn một số thứ khác nhưng vẫn được chế biến theo một cách nào đó. Vì vậy, đôi khi ăn chúng để chiều chuộng bản thân thì được nhưng không nên coi là thực phẩm chủ yếu của chế độ ăn. Thực phẩm chủ yếu của bạn nên là những thứ bạn nhận biết được - một miếng gà, một miếng cá, rau, trái cây, hạt, quả hạch".
Hãy đọc nhãn mác sản phẩm. Nếu nó chứa nguyên liệu mà bạn không nên có trong tủ bếp nhà mình, bạn không nên ăn nó.
Sự dễ dàng và tầm quan trọng của việc học nấu ăn…
"Nếu bạn có răng và bạn muốn giữ chúng, bạn cần hoặc cách đánh răng, chải răng bằng chỉ tơ nha khoa. Nếu bạn muốn cải thiện cơ thể mình, muốn giữ cho nó khỏe mạnh, bạn cần hoặc cách nấu nướng và cho cơ thể ăn… Tôi nghĩ nấu ăn thực sự là một kỹ năng như bất cứ kỹ năng nào khác. Bạn phải học, nhưng một khi học, thì không hề khó khăn. Bạn học cách cắt, thái, rán, nướng. Chỉ là những kỹ năng nấu ăn đơn giản".
Về chất béo…
Chúng ta được khuyên là tiêu thụ thực phẩm ít béo bởi chúng ta được dạy rằng, bệnh tim mạch do chất béo gây ra, nó làm tắc nghẽn động mạch. Thừa cận cũng do chất béo gây ra bởi chất béo chứa nhiều calo hơn carbohydrate.Vì vậy, bạn nên ăn ít chất béo và sẽ giảm nhiều cân hơn.
Cả 2 điều này về mặt khoa học đều không đúng. Chúng đã được tuyên truyền lại trong vài thập kỷ qua. Nhưng phải mất một thời gian để mọi người bắt kịp. Trên thực tế, phải mãi tới năm 2015, chỉ dẫn ăn uống của Mỹ mới thay đổi các khuyến nghị, từ chỗ ăn thực phẩm ít béo sang thực sự loại bỏ hạn chế với cholesterol trong chế độ ăn". Điều quan trọng là bạn nên chọn loại chất béo lành mạnh trong chế độ ăn của mình.
Điều quan trọng là bạn nên chọn loại chất béo lành mạnh trong chế độ ăn của mình.
Về thịt…
"Nói tới thịt, hãy cùng làm rõ khi nói đến thịt, nghĩa là gì? Đó có phải là thịt sản xuất trong nhà máy? Tôi nghĩ, như vậy thì có hại cho sức khỏe chúng ta, có hại cho môi trường, có hại cho tình trạng biến đổi khí hậu và có hại cho cả động vật. Nhưng nếu chúng ta đang nói về thịt của loài được ăn cỏ, đó lại là câu chuyện hoàn toàn khác. Nhiều nghiên cứu trước đây về thịt đã được tiến hành do nhầm lẫn và những người ăn thịt thời điểm đó - điều này dựa trên dữ liệu thật trong các nghiên cứu - họ hút thuốc lá nhiều hơn, uống rượu nhiều hơn, không tập luyện, không ăn trái cây và rau, dùng thực phẩm chế biến.
Do đó, không có bất cứ lý do gì họ có thể khỏe mạnh được. Có một lập luận rằng, ăn loại thịt đúng nhiều hơn thực sự có ích cho môi trường và sức khỏe của bạn. Bởi chúng ta cần protein, nhất là khi già đi. Ngoài ra, thịt bò ăn cỏ có hàm lượng chất chống oxy hóa cao hơn, hàm lượng chất béo tốt cao hơn và thịt chứa chất béo bão hòa không làm tăng cholesterol của bạn".
Carb có thể là loại thực phẩm quan trọng nhất giúp bạn giảm cân. Nhưng điều tôi đang nói là về các loại rau. Rau chính là carbs.
Về carbohydrate…
Điều thứ ba là carbohydrate (carbs) và chúng ta lại phải định nghĩa, chúng ta nói carbs nghĩa là gì. Tôi nghĩ, carb có thể là loại thực phẩm quan trọng nhất giúp bạn giảm cân. Nhưng điều tôi đang nói là về các loại rau. Rau chính là carbs. Nhưng chúng có chỉ số đường huyết thấp, chúng rất giàu chất xơ và dồi dào vitamin, khoáng chất, dưỡng chất. Chúng không làm tăng đường huyết của bạn. Chúng giúp cải thiện sức khỏe theo nhiều cách. Đó là những loại thực phẩm mà chúng ta cần ăn – không phải carbs tinh luyện như bột mỳ, đường.
Cơ chế sinh học của chúng ta đã thay đổi để thích nghi với lượng bột mỳ và đường cao sẽ dẫn tới tích nhiều mỡ. Chúng chẳng khác nào một loại phân bón của mỡ và kết cục là vòng luẩn quẩn nguy hiểm của béo phì và ăn uống xấu. Chúng khiến bạn đói, chúng trữ mỡ - một vòng lặp kinh khủng".
