Khi đứa trẻ còn nhỏ, bất cứ hạt giống nào bạn gieo đều sẽ kết trái; dành nhiều thời gian hơn cho trẻ, tôn trọng trẻ và tạo cho trẻ một không khí gia đình tốt, đó là điều quan trọng hơn bất cứ điều gì khác!
"Tôi nên làm gì nếu con tôi đặc biệt nhạy cảm và quấy khóc? Tôi nên làm gì nếu con tôi mất bình tĩnh và ném đồ đạc? Tôi phải làm gì nếu con tôi thiếu kiên nhẫn và hiếu động? Nếu đứa trẻ đặc biệt bướng bỉnh thì sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ kém tự lập và chỉ muốn ở với mẹ? Điều gì sẽ xảy ra nếu đứa trẻ thích xô đẩy mọi người? Tôi nên làm gì nếu con tôi đặc biệt hay quên? ...
Hàng ngày, tôi gặp rất nhiều phụ huynh và bạn bè đặt câu hỏi về tính cách và hành vi của con cái họ. Về những hiện tượng này của trẻ, một mặt tôi mong muốn được trao đổi kỹ với phụ huynh về "không khí gia đình và tính cách của trẻ", nhưng mặt khác, rất khó để tìm được một vết mổ phù hợp", Tiểu Hữu Ngọc, Thạc sĩ tại Đại học giao thông Tây An, một cây viết chuyên về vấn đề gia đình nói về quá trình tiếp xúc với nhiều cha mẹ.
Chuyên gia này nói thêm: Chúng ta đều biết rằng tính cách rất quan trọng, từ góc độ lớn lên của một đứa trẻ, tính cách quyết định hành vi, hành vi quyết định số phận. Trong thời thơ ấu khi nhận thức của một đứa trẻ được hình thành, việc trau dồi tính cách còn quan trọng hơn việc tiếp thu kiến thức. Không khí gia đình là yếu tố quan trọng nhất trong việc hình thành nhân cách của trẻ em.
"Nhiều bậc cha mẹ muốn đào tạo con mình thành tài năng càng sớm càng tốt và không ngần ngại dành thời gian, kinh nghiệm và tiền bạc cho việc này. Tuy nhiên, nếu tính cách của đứa trẻ không đủ tự tin, đủ vui vẻ và đủ bao dung, thì dù có trở thành người lãnh đạo trong tương lai, nó cũng sẽ gặp rất nhiều rắc rối", chuyên gia nói.
Vậy, làm thế nào để cung cấp một bầu không khí gia đình phù hợp cho trẻ trong thời thơ ấu của chúng? Chuyên gia chỉ ra những nguyên tắc sau đây:
Nguyên tắc 1: Không khí gia đình phải thoải mái, đầm ấm, dân chủ và tự do, không chuyên quyền, độc đoán
Khi còn nhỏ, trẻ em sẽ tôn thờ trí thông minh, kiến thức và thậm chí cả sức mạnh thể chất của cha mẹ, nhưng khi lớn lên, chúng sẽ có quan điểm riêng, thậm chí nổi loạn, chống đối. Gia đình cần có một chương trình tương tự như "hiến pháp gia đình" - bất kỳ thành viên nào cũng phải tuân theo, không có ngoại lệ dù địa vị khác nhau. Khi áp dụng quy tắc, cha mẹ hãy giải thích hành động và quyết định của mình cho con cái.
Với kiểu nuôi dạy con cái dân chủ, trẻ em được phép nói lên ý kiến của mình và thảo luận lành mạnh với cha mẹ. Các bậc cha mẹ có thẩm quyền cũng đầu tư rất nhiều tâm sức vào sự phát triển của con nhưng họ không kiểm soát quá mức. Con cái của họ được phép mắc lỗi và học hỏi từ chúng mà không sợ bị trừng phạt. Họ chú ý hơn đến những suy nghĩ và cảm xúc của con cái họ. Thay vì trừng phạt con cái, họ sử dụng kỷ luật và củng cố hành vi tốt.
Nguyên tắc 2: Mọi thành viên trong gia đình, không phân biệt giới tính, tuổi tác đều bình đẳng về nhân cách và có phẩm giá riêng
Nhiều phụ huynh không đồng ý với điều này, tại sao? Bởi nhiều người luôn cho rằng khi còn nhỏ thì trẻ kchưa hiểu chuyện và không thể dành quá nhiều sự tôn trọng. Nếu không, trẻ sẽ nảy sinh tính cách nổi loạn, khó kỷ luật.
Đây là một sự hiểu lầm đặc biệt lớn. Ai trong chúng ta cũng muốn con mình tự tin, bản lĩnh, độc lập, hóm hỉnh, nhưng khi cha mẹ mắng con bằng những lời lẽ thậm tệ thì làm sao trẻ trưởng thành lành mạnh? Nếu cha mẹ không tôn trọng nhau, không làm gương về nhân cách và phẩm giá thì làm sao yêu cầu trẻ điều đó?
Khi yêu cầu con cái trở thành người như thế nào, chúng ta đừng dựa vào lời rao giảng mà hãy tự mình làm lấy. Trẻ em không làm những gì bạn nói chúng phải làm, chúng học cách bạn làm điều đó. Trong gia đình, bố có tôn trọng công lao của mẹ không? Bố mẹ có nói cảm ơn người lớn tuổi đã vất vả không? Bố mẹ có luôn phàn nàn về thời tiết, giao thông, công việc ngay khi về đến nhà và cãi nhau khi bất đồng không. ... Đừng nghĩ rằng trẻ em không thể nhìn hay nghe, ánh mắt và hành động của bạn sẽ ăn sâu vào tâm trí trẻ.
Nếu một người đàn ông không tôn trọng vợ mình, thì con trai anh ta học cách thiếu tôn trọng các bạn nữ trong trường. Nếu một người phụ nữ không tôn trọng chồng mình, con gái của cô ấy sẽ học cách coi thường các bạn nam ở trường.
Nguyên tắc 3: Tôn trọng sự khác biệt về tính cách của trẻ em, tôn trọng quy luật phát triển khoa học và là người cung cấp một môi trường tốt
Mỗi đứa trẻ sinh ra đều có thể chất, tính cách, độ nhạy cảm và tài năng khác nhau. Vậy thì, chúng ta thực sự không cần thiết phải theo đuổi cái gọi là phương pháp giáo dục đúng đắn dành cho tất cả mà là một cách tiếp cận riêng phù hợp với từng trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn có những quy luật khá khoa học cần tuân theo trong quá trình trưởng thành và học tập của trẻ.
Y học và tâm lý học hiện đại đã chứng minh rằng trong quá trình học tập, nếu đứa trẻ có được trải nghiệm sinh động, năng động và dễ chịu thì đó là đối tượng dễ học và dễ thành công nhất. Vì vậy, tại sao chúng ta chỉ biết nhìn chằm chằm vào sách bài tập của con mình và la hétcăng thẳng nếu không nhận được một câu trả lời đúng?
Học tập thực sự là một trong những trách nhiệm của trẻ, nhưng nó không phải là tất cả. Dù bạn là trẻ con hay người lớn thì ngoài việc học, còn rất nhiều việc khác cần phải làm và đáng làm.
Cuộc sống ban đầu đầy màu sắc và bao gồm nhiều yếu tố khác nhau. Việc coi trọng giáo dục là đúng, nhưng cha mẹ nên tập trung vào việc nuôi dưỡng thói quen học tập đa dạng của con thay vì chỉ chăm chăm vào thành tích.
Khi đứa trẻ còn nhỏ, bất cứ hạt giống nào bạn gieo đều sẽ kết trái; khó thay đổi; đừng chỉ tập trung vào điểm số, hãy dành nhiều thời gian hơn cho con cái, tôn trọng chúng và tạo cho chúng một bầu không khí gia đình tốt, đó là điều quan trọng hơn bất cứ điều gì khác!