Bạn đọc Quỳnh Anh (SN 1995, ngụ quận 8, TP HCM) hỏi: Tôi thấy nhiều người bán rùa trên vỉa hè TP HCM và cũng rất nhiều người mua. Tôi nghe nói hành vi mua, bán một số loại rùa có thể bị xử lý hình sự và thực tế đã có người lãnh án.
Vậy cho tôi hỏi cả người mua và người bán có thể bị xử lý hình sự, cụ thể như thế nào?.
Liên quan đến việc mua bán rùa hoặc động vật phóng sanh, luật sư Lưu Tấn Anh Toàn (Giám đốc Công ty Luật Lưu Vũ) trả lời như sau:
Hiện nay, nhiều loại rùa và động vật được bày trên một số tuyến đường ở TP HCM để bán cho người dân mua với mục đích phóng sanh hoặc một số mục đích khác. Trước tiên, lực lượng chức năng khi phát hiện mua bán thì phải giám định xem những con rùa được bán có phải là động vật nguy cấp quý hiếm được bảo vệ ở cấp độ cao nhất theo pháp luật Việt Nam và quốc tế hay không.
Có nhiều loại rùa, động vật có tên trong danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Việc mua bán chúng, tuỳ thuộc vào hành vi có thể bị xử lý hình sự theo Điều 223, 244 Bộ luật Hình sự (sửa đổi, bổ sung 2015). Theo đó, người có hành vi vi phạm có thể đối mặt với hình phạt tù tối đa 15 năm tù và/hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính với mức hình phạt tối đa lên đến 400 triệu đồng đối với cá nhân theo quy định tại Điều 21, 23 Nghị định 35/2019/NĐ-CP (Sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 07/2022/NĐ-CP).
Ngày 8-9-2023, Công an quận Phú Nhuận đã bắt giữ Nguyễn Văn Tắt (SN 1985) vì có hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép 13 cá thể rùa răng.
Đáng chú ý, 5 tháng trước đó, Tắt đã bị Công an tỉnh Tây Ninh xử phạt vi phạm hành chính 37,5 triệu đồng cũng vì hành vi vận chuyển, buôn bán trái phép 122 cá thể rùa các loại. Năm 2019, đối tượng này cũng đã bị phát hiện và tịch thu 2 cá thể rùa khi đang bán rong trên đường tại TP HCM.
Tắt được biết đến là một đầu nậu lớn chuyên cung cấp rùa cho các đối tượng bán rong rùa trên nhiều tuyến đường tại TP HCM trong một thời gian dài. Mặc dù từng nhiều lần bị phát hiện, bị xử phạt vi phạm hành chính cho hành vi vận chuyển, buôn bán rùa trái phép nhưng đối tượng này vẫn bất chấp tái diễn vi phạm.
Sau đó, TAND quận Phú Nhuận đã xét xử sơ thẩm, tuyên phạt Nguyễn Văn Tắt mức án 2 năm tù về tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã".