Đầu tháng 7 âm lịch, vựa na Chi Lăng (Lạng Sơn) vào mùa thu hoạch. Đây là vùng trồng na đã được cấp chỉ dẫn địa lý (với hai giống na là na dai và na bở), trong đó thôn Lũng Cút (thị trấn Đồng Mỏ) có diện tích trồng na bở lớn nhất với gần 40 ha; nhiều hộ dân trồng tới 1.600 cây với tuổi đời trên dưới 30 năm.

Một hộ dân trồng na ở Chi Lăng cho biết: "Trước đây, na bở cũng được trồng khá nhiều tại đây. Nhưng cũng nhiều năm rồi không ai trồng na bở nữa vì nhu cầu loại na này không cao.

Hiện nhà tôi có khoảng gần 1000 gốc na nhưng cũng chỉ còn khoảng 2-3 cây na bở lẫn vào mà bản thân mình cũng không biết. Ở nhiều vườn, chủ vườn phát hiện còn na bở cũng chặt bỏ luôn để tránh việc thụ phấn nhầm sang cho những cây na dai khác".

Tuy nhiên gần đây tàu xe thuận lợn hơn, na bở lại được giá nên nhiều người đã quay lại trồng na bở.

Dạo gần đây na bở lại được nhiều người ưa chuộng. Ảnh: VietQ

Những trái na bở thường có vỏ xù xì cứng hơn na dai và màu trắng đục. Na bở thịt màu trắng lại chứa nhiều hạt, thậm chí nhan nhản hạt trong quả na. Loại na này ăn thường kém thơm hơn và vị ngọt cũng kém hơn hẳn na dai.

Na bở khó ăn bởi khó bóc vỏ hơn vì sát vào thịt, khi bóc ra nhìn vỏ không dóc. Khi nhằn múi na ra khỏi hột cũng khó hơn vì nhiều hạt và hạt dính vào thịt. Múi na cũng bở hơn, không dai bằng na dai. Nhưng đối với người ăn được và thích ăn thì họ lại cho rằng na bở ăn thích hơn na dai bởi thịt quả ngọt thanh, ăn mát.

Trước đây na bở không được ưa thích bằng na dai

Chính vì diện tích trồng bị thu hẹp nên khi người dân có nhu cầu na bở lại trở thành món hàng hiếm có khó mua, thậm chí tại một số đầu mối bán hàng online, khách muốn ăn na bở còn phải đặt trước một tuần.

Na bở khá ít hộ trồng nên giá khá đắt đỏ. Ảnh: Ly Thanh Ly

Vì hiếm nên giá na bở vô cùng đắt đỏ, trung bình giá dao động từ 135.000-180.000 đồng/kg, có loại giá lên tới 200.000 đồng/kg vẫn cháy hàng.

Na bở hiện đang được rao bán với giá từ 150.000 - 200.000 nghìn đồng/kg

Bà Phạm Thị Hoà ở Nguyễn Hữu Thọ (Hoàng Mai, Hà Nội) lùng cả chợ mới mua được 3 quả na bở khá xấu xí, mắt na lại không đều với giá 150.000, thế nhưng bà vẫn mừng ra mặt. "Từ đầu mùa na đến giờ, hôm nào đi chợ tôi cũng tìm mua na bở nhưng có đâu. May sao hôm nay mua được 3 quả" - bà Hòa chia sẻ trên Vietnamnet.

Chuyên bán hoa quả tươi, đặc sản trên mạng, chị Thu Huyền (Trần Khát Chân, Hà Nội) cho hay: "Đôi ba năm trở lại đây, na bở bỗng được ưa chuộng, khách hỏi mua nhiều nhưng quả thực giờ tìm một vườn na bở rất khó. Dù nhiều người hỏi nhưng mỗi ngày cửa hàng tôi chỉ về được khoảng 20kg". Chị Huyền nói thêm, do ít nên hàng về ngày nào là hết ngay ngày ấy.

Cũng do ngày càng nhiều người thích na bở mà trên thị trường loại quả này bỗng được “săn lùng”, “sốt xình xịch”, giá cao gấp ba lần so với na dai. Ảnh: Ly Thanh Ly

Để phân biệt na dai và na bở, người dân căn cứ vào lá vì lá na bở thẳng, trong khi lá na dai xoăn. Ngoài ra, quả na bở nổi gò cao, sần sùi hơn so với na dai.

"Na bở được người tiêu dùng ưa chuộng, thu hoạch không đủ phục vụ thị trường. Hiện giá na bở từ 100.000 đến 120.000 đồng mỗi kg", ông Lương Thành Chung, Trưởng phòng Nông nghiệp Phát triển nông thôn huyện Chi Lăng cho biết trên VnExpress.