Showbiz Việt trong khoảng 1 năm trở lại đã xuất hiện 2 nghệ sĩ điêu đứng vì scandal đời tư. Điều đáng chú ý hơn cả, dù đứng trước sự tẩy chay của công chúng thời điểm đó, họ - một vướng tin đồn là người thứ ba, một bị tố bội bạc phụ tình nhiều cô gái, có con và bỏ rơi con - đều bị đẩy đến lựa chọn tạm dừng hoạt động nghệ thuật để chờ dư luận lắng xuống.

Giờ đây, nhắc đến hai nghệ sĩ trẻ, công chúng không chỉ nhớ về tài năng từng khiến vạn trái tim thổn thức mà còn phải dành thời gian để điểm lại ồn ào đời tư của họ. Và khi dư luận chưa lắng xuống, một người gọi tắt là J đã kịp tung ra sản phẩm mới, người còn lại tạm gọi là H.H đã lấp lửng trở lại.

Trường hợp của J hay H.H chẳng phải lần đầu khán giả Việt Nam chứng kiến những sự trở lại của nghệ sĩ chỉ sau một thời gian ngắn vướng phải scandal. Im lặng ít lâu rồi bất ngờ trở lại đã là “công thức” phổ biến, thường được những nghệ sĩ có thừa sự chai lì sử dụng. Nhưng câu chuyện cũ về cách đối xử có phần dễ dãi của khán giả Việt với nghệ sĩ vướng scandal dường như đã có cái kết mới.

Chuyện lạ chỉ có ở showbiz Việt

Ngành giải trí Hàn Quốc nổi tiếng với cách đối xử khắc nghiệt của khán giả với nghệ sĩ dính scandal, “phong sát" đã trở thành án tử cho các ngôi sao với đời tư thiếu trong sạch hoạt động tại Trung Quốc từ năm 2016. Nhưng tại Việt Nam năm 2022, văn hoá tẩy chay vẫn còn là điều rất xa lạ với Vbiz.

Sau ồn ào mang thai hộ và bỏ rơi hai đứa con của mình, Trịnh Sảng - ngôi sao hạng A của màn ảnh xứ Trung - đã phải đền bù số tiền khổng lồ và chấp nhận biến mất hoàn toàn khỏi làng giải trí. Cũng bị lên án vì bỏ rơi con, lại thêm thói trăng hoa khiến nhiều cô gái phải đồng thanh lên tiếng, nhưng J chỉ cần vài tháng ăn năn trước khi tươi cười xuất hiện trở lại trên mạng xã hội. Chưa đầy 1 năm sau scandal, anh chính thức trở lại làng nhạc Việt với MV ca nhạc hoành tráng.

Kim Min Hee - nữ diễn viên hạng A bị gắn nickname “tiểu tam" mặt dày nhất lịch sử ngành giải trí Hàn Quốc đã bị cho vào danh sách đen của các nhãn hàng và đạo diễn Hàn Quốc suốt 5 năm qua. Còn ở Việt Nam, H dẫu cũng vướng ồn ào "đánh golf", cặp kè người đã có vợ nhưng cô chỉ mất khoảng 2 tháng “ở ẩn” trước khi rục rịch chuẩn bị phát hành sản phẩm âm nhạc mới, mở đường cho sự trở lại ngành giải trí của mình.

Tuy nhiên, bên dưới phần bình luận trên các bài đăng mạng xã hội và các ứng dụng chia sẻ video, những ý kiến phản đối đã xuất hiện nhiều ngang sự tặc lưỡi cho qua. Việc nghệ sĩ cố chấp trở lại sau scandal, nỗ lực dùng chiêu trò “tẩy não" khán giả đã không còn phát huy tối đa hiệu quả.

Câu chuyện của J và MV ca nhạc mới nhất là một minh chứng cụ thể cho thấy sự quay lưng của khán giả. Anh trở lại với một hình ảnh bảnh bao, nhiều tháng liền livestream giao lưu với khán giả, nỗ lực vực dậy hình ảnh nghệ sĩ gần gũi, thân thiện và cháy bỏng đam mê nghệ thuật. Nhưng chiến thuật này không phát huy hiệu quả khi những gì người ta nói về anh vẫn là scandal cũ cùng con số 5 triệu.

Không chỉ J, fanclub ĐĐ của anh cũng bị mỉa mai vì dành sự hâm mộ cho một nghệ sĩ thần tượng không xứng đáng. Từng được mệnh danh là ông hoàng quảng cáo, giờ đây, chẳng còn mấy nhãn hàng muốn đặt vấn đề hợp tác cùng J.

Hồi tháng 7, Sơn Tùng tung sản phẩm âm nhạc MV There No One At All thứ 2 chỉ 3 tháng sau khi MV chính thức với cảnh kết đáng lên án bị gỡ bỏ. Bản thân MV chính của ca khúc này đã châm ngòi cho một vụ bê bối mới mà Sơn Tùng là người phải chịu trận. Cho tới thời điểm hiện tại, MV There No One At All thứ 2 chỉ đạt 13 triệu lượt xem trên nền tảng YouTube, thua xa con số trung bình 100 triệu mà nhiều MV khác của nam ca sĩ từng đạt được.

Khán giả Việt đã khắt khe hơn, im lặng không còn là cách

Dẫu chưa thực sự rõ ràng, nhưng khán giả Việt đang dần học được cách nghiêm khắc hơn với các nghệ sĩ vướng scandal. Ngay từ đầu, công chúng Việt Nam bao dung, nhưng chưa bao giờ quên đi những sai lầm của nghệ sĩ. Thêm vào đó, việc mở rộng giao lưu với cộng đồng người hâm mộ quốc tế cũng dần tạo ra những thay đổi trong cách khán giả phản ứng với các thần tượng.

Theo thời gian, nhu cầu của khán giả về làng giải trí văn minh, có những ngôi sao tài đức vẹn toàn ngày càng cao. Đây là nhu cầu hoàn toàn chính đáng, bởi người tiêu dùng văn hóa có quyền đòi hỏi những giá trị xứng đáng với sự đầu tư họ đã bỏ ra - về cả kinh tế lẫn cảm xúc. Họ không tránh khỏi bất bình khi một người nghệ sĩ có những hành động đi ngược các giá trị đạo đức chuẩn mực của xã hội.

Theo chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh, đã có rất nhiều sự thay đổi trong cách khán giả nhìn nhận về một scandal của nghệ sĩ: “Tôi thấy đa phần khán giả vẫn không quá quan tâm đến scandal, nhưng họ đang trở nên khắt khe hơn và dần hình thành làn sóng tẩy chay có chủ đích. Điều này có nghĩa những nghệ sĩ không có lượng fan ổn định ủng hộ, với các scandal ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự nghiệp, họ thường khó lấy lại tên tuổi trước đó”.

“Nếu như trước đây, khán giả chỉ tẩy chay nhẹ nhàng với những sản phẩm họ phải bỏ tiền ra chi trả. Hiện tại, khán giả tẩy chay cả những sản phẩm phát hành miễn phí, ví dụ như các sản phẩm âm nhạc”, anh Hồng Quang Minh chia sẻ với chúng tôi.

Anh nhận định việc phản đối sự trở lại của những nghệ sĩ vướng scandal giúp khán giả cảm thấy họ không dễ dãi: “Một bộ phận khán giả họ không muốn bị định hình mình là đối tượng dễ dãi. Chính vì vậy, xin lỗi chóng vánh, hoặc lựa chọn sự im lặng, đợi tất cả lắng xuống, để trở lại, đã không còn là phương án mang lại tác dụng triệt để như vài năm trước đây. Một số khán giả trung lập khi không nhận được lời giải thích thỏa đáng cho scandal mà họ biết lâu dần sẽ chuyển hoá thành anti-fan. Ngay cả việc cố tình gây ồn ào để kéo dài thời gian hoạt động trong ngành giải trí cũng đã lỗi thời".

Chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh cũng nhấn mạnh thiệt hại lớn nhất đối với một nghệ sĩ là sự thờ ơ, lạnh nhạt từ khán giả. Nhưng các nghệ sĩ khi tạo được dư luận theo hướng tiêu cực cũng đừng vội mừng. “Thời gian dành cho hoạt động giải trí của khán giả ngày càng hẹp lại, nên tiếp theo những quan tâm mang tính tiêu cực, sự không quan tâm sẽ đến rất nhanh. Nhiều nghệ sĩ Việt Nam từng vướng scandal, họ im lặng và không sao cả. Từ đó tạo lối mòn xử lý khủng hoảng truyền thông cho các nghệ sĩ về sau. Vì vậy, khi có tranh cãi, vào thời điểm hợp lý, nghệ sĩ nên tìm cách trả lời đúng vấn đề cho các đối tượng công chúng đang theo dõi họ. Đó là cách duy trì sự quan tâm chuyên nghiệp và văn minh", anh nói.

Nghệ sĩ không thể đặt mình ngoài quy luật

Hào quang không phải là mãi mãi, dù danh tiếng và chỗ đứng có vững chắc đến đâu. Một người nghệ sĩ không thể “làm lành” với người hâm mộ sau khi khiến lòng tin của họ bị tổn thương chỉ bằng cách mặc kệ. Dù giới giải trí luôn vận động, đôi khi nhấn chìm công chúng trong biển thông tin vô thưởng vô phạt, nhưng các scandal của nghệ sĩ sẽ không vì sóng sau xô sóng trước mà tự dưng mất đi. Mười hay hai mươi năm sau, nó sẽ luôn quay trở lại, trong hình dạng một bình luận trên mạng xã hội, vẫn mới mẻ và hút khách như ngày đầu.

Con người, dù sớm hay muộn, đều sẽ phải chịu trách nhiệm cho những hành động của mình. Việc ai đó có một giọng ca vạn người mê, khả năng màn hóa thân xuất thần hay nét duyên được công chúng ái mộ cũng không giúp họ đặt mình ngoài quy luật này. Người nổi tiếng một khi đã phạm sai lầm vẫn phải chịu hậu quả, thậm chí trả cái giá đắt đỏ không ngờ.

Họ có thể phớt lờ, phủ nhận, né tránh… khi vin vào logic “tôi vẫn vô tội cho đến khi tôi nhận tội”. Nhưng họ cũng hoàn toàn có thể hành xử một cách đàng hoàng hơn - chân thành nhận sai và tìm hướng giải quyết có lợi cho các bên. Bởi sau cùng, cái đích của mọi kịch bản xử lý khủng hoảng đều là giành lại thiện cảm từ khán giả. Cách nghệ sĩ lựa chọn để dẹp yên dư luận sẽ quyết định việc từ đó về sau công chúng nhìn nhận họ như thế nào.

Scandal của các nghệ sĩ này cũng là bài học nhãn tiền cho nhiều nghệ sĩ khác. Ở khía cạnh này, phản ứng của nghệ sĩ sẽ cho thấy họ có xứng đáng với vai trò người đi trước cho đàn em noi theo hay không. Còn làn sóng phản ứng dữ dội từ khán giả chính là lời nhắn nhủ những ai mới chập chững vào nghề hãy biết sai mà tránh.

Làn sóng tẩy chay cực đoan chưa bao giờ là giải pháp đúng đắn, nhưng đôi lúc lại là liều thuốc đắng để nâng cao sức khỏe làng giải trí Việt Nam. Hy vọng một ngày nào đó, khán giả Việt Nam không còn thấy “tiểu tam” nói về tình yêu đích thực hay người bị kết án quấy rối tình dục tham gia các chiến dịch nâng cao nhận thức về bảo vệ trẻ em. Khi ấy, khán giả cũng sẽ không còn phải chứng kiến những nghệ sĩ với vẻ ngoài hào nhoáng, rao giảng những giá trị đạo đức tốt đẹp trong khi lối sống của bản thân lại đầy rẫy sai lầm.