Khái niệm “trường học trong rừng” (Forest School) không còn quá xa lạ ở một số nước có nền giáo dục phát triển trên thế giới như Mỹ, Phần Lan. Trường mầm non Dandelion, Nortfolk, Anh là một trong những nơi tiên phong áp dụng mô hình giáo dục với phương pháp đặc biệt này, cho phép những đứa trẻ thoải mái hoạt động cả ngày ở ngoài trời, tự do khám phá và hòa mình vào thiên nhiên.
Tất cả các hoạt động của trẻ đều diễn ra ở ngoài trời.
Trường Dandelion được điều hành bởi hai nhà giáo dục Emma Harwood và Hayley Staniforth-Room và nhận các học sinh trong độ tuổi từ 2 đến 6. Đây là ngôi trường mầm non tiêu biểu theo mô hình trường học trong rừng và chú trọng đến việc học tập ngoài trời với tiêu chí tự do khám phá.
Ngôi trường đặc biệt này không có gì gọi là “trong nhà”. Thay vì lớp học với bàn ghế, bảng, sách bút, lớp học của các em học sinh ở đây là một ngọn lửa, một cây to để leo trèo, bồn rửa để dùng sau khi chơi với bùn đất, một sân khấu nhỏ đơn sơ, lều trại, thậm chí nhà vệ sinh cũng ở ngoài trời.
Không có gì được gọi là “trong nhà”.
Các em đến trường học tập và vui chơi ở ngoài trời dưới sự giám sát chặt chẽ của các giáo viên, từ 7 giờ 30 sáng đến 5 giờ 30 chiều từ thứ hai đến thứ sáu, kéo dài 49 tuần trong một năm, trừ những hôm thời tiết thực sự khắc nghiệt. Tỉ lệ giáo viên và học sinh ở đây cũng rất lý tưởng, không bao giờ quá 6 em một giáo viên, giúp cho sự liên kết giữa cô và trò chặt chẽ hơn. Các hoạt động học tập chú trọng vào việc phát triển tất cả các giác quan. Ví dụ trong giờ học của cô Harwood, các em sẽ cùng nhau hát quanh đống lửa, học cách dùng các công cụ, xây dựng điểm vui chơi, đào bùn đất, thời gian nghỉ sẽ vào lều để đọc sách, nghe kể chuyện hay giải các câu đố.
Trẻ vào lều trong giờ nghỉ để nghỉ ngơi, đọc sách hay giải câu đố.
Bà Emma Hardwoood và cộng sự đã nhận thấy rõ những lợi ích của phương pháp này mang lại trước khi đi đến quyết định sáng lập ngôi trường này. Bà nhận thấy sự khác biệt lớn ở những đứa trẻ được học tập theo phương pháp "trường học trong rừng", chúng tự trọng hơn, khả năng đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định tốt hơn. Học tập ở trường học trong rừng, mọi đứa trẻ sẽ được bình đẳng, thể hiện cái tôi độc đáo, được công nhận giá trị; có khả năng khám phá; được trải nghiệm những thử thách phù hợp; đưa ra lựa chọn, tiến hành việc học tập theo cách riêng của mình; phát triển các mối quan hệ tích cực với người khác; gắn bó mạnh mẽ với thế giới tự nhiên.
Khi được hỏi về sự an toàn của trẻ khi tiếp xúc với lửa, các dụng cụ, và đặc biệt là thời tiết lạnh, bà Harwood cho biết mỗi ngày, các mối nguy hiểm và các thử thách đều được xem xét và đánh giá kỹ càng, cũng như được giám sát cẩn thận. Bà cũng ngạc nhiên vì khả năng tiếp thu và nhận thức về an toàn của các bé. “Chúng ta đang đánh giá trẻ em quá thấp về khả năng của chúng. Có thể chúng sẽ bị vướng vào các cây tầm ma hay bụi gai. Cha mẹ hiểu rằng, quá trình học tập và phát triển cũng có thể xảy ra sự cố. Trong 7 năm làm việc, tôi chưa gặp phải vấn đề nào nghiêm trọng hơn các vết bầm tím bao giờ”.
Mọi thử thách đều có sự giám sát của giáo viên.
Câu hỏi ưa thích của chúng tôi là “Tại sao?”
Ngoài việc hầu hết mọi hoạt động trong cả ngày dài đều diễn ra ở ngoài trời, trường Dandelion còn thực hiện theo phương pháp giáo dục “Triết lý vì trẻ em” hay còn gọi là P4C (Philosophy for children). Trẻ em được khuyến khích tham gia vào các cuộc trò chuyện phong phú, ý nghĩa với bạn bè, người lớn, những người có thể hiểu được trẻ muốn gì và cần gì trong từng giai đoạn phát triển.
Tất cả sẽ cùng nhau chia sẻ suy nghĩ về nhiều lĩnh vực khác nhau: môi trường, âm nhạc, sách, hình ảnh,… trong một nhóm nhỏ. Mỗi em sẽ có thời gian để nghiền ngẫm về chính suy nghĩ của mình trước khi đưa ra những câu hỏi mở. Người lớn có vai trò hỗ trợ và mở rộng cuộc trò chuyện, giúp các em áp dụng các kinh nghiệm học tập phù hợp với riêng mình, khuyến khích các em bàn luận để hiểu về thế giới xung quanh, mọi người xung quanh một cách sâu sắc và phong phú.
Trẻ có thể phát triển nhiều kỹ năng quan trọng ngay từ bé thông qua những hoạt động như thế này.
Các kỹ năng mà trẻ sẽ phát triển, thông qua phương pháp P4C, có giá trị lâu dài và sẽ có lợi cho trẻ khi chúng lớn lên, tiến bộ qua thời thơ ấu, và khi bước vào tuổi trưởng thành. Trẻ sẽ được nuôi dưỡng sự tự tin; khuyến khích phát triển ý kiến; phát triển lòng nhân ái, khoan dung, sự tôn trọng và một đầu óc gợi mở; phát triển trí tưởng tượng để khám phá những ý tưởng; phát triển khả năng phân tích, suy luận; phát triển trí tuệ, cảm xúc, khả năng nhận thức về thế giới xung quanh.
(Nguồn: edp24, The Guardian, dandelionsnorfolk)