Ở khu Rhodes, nơi tập trung đông đảo người Hoa sinh sống ở Sydney (Australia), có một ngôi nhà nhỏ cũ kỹ được bao quanh bởi các tòa nhà chung cư cao tầng, đây là "ngôi nhà đinh" nổi tiếng của địa phương.

Theo Daily mail, chủ sở hữu của căn nhà đã yêu cầu nhà phát triển bất động sản mức giá mua lại lên đến 20 triệu USD, nhưng đã bị từ chối. Họ cũng không thể tác động ép buộc chủ nhà di dời. Tuy nhiên, nếu chính phủ Australia muốn trưng thu đất đai, kết quả có thể sẽ khác.

Không chịu di dời vì con số đền bù “ít ỏi”

Trên phố Walker ở Rhodes, Sydney, thuộc tiểu bang New South Wales, một ngôi nhà lẻ loi nằm lọt thỏm giữa một khu phức hợp mua sắm hoàn toàn mới, nhà ga xe lửa và ba khu chung cư. 

Đây là ngôi nhà 1 tầng duy nhất còn sót lại trên con phố sầm uất. Bên ngoài của căn nhà khiến nhiều người liên tưởng đến ngôi nhà bóng bay trong phim bộ phim hoạt hình nổi tiếng "Up". “Ngôi nhà đinh” này đã trở thành một phần nổi tiếng của Rhodes Central.

Theo Dailymail, ngôi nhà nhỏ ba phòng ngủ khiêm tốn này được gia chủ cho thuê với giá 900 USD một tuần. Với diện tích lên đến 679m2, ngôi nhà này vượt xa con số 132m2 của các căn hộ xung quanh. Dù từ bên ngoài, nó như bị nuốt chửng bởi các đại dự án, song ngôi nhà đinh này khá rộng lớn và có đầy đủ công năng. Nó có một nhà để xe đôi, một sân sau lớn. Từ đây có thể đi bộ đến trạm phương tiện giao thông công cộng và hàng chục cửa hàng ở Rhodes Central gần đó.

Bất chấp sự quan tâm của nhà phát triển đối với bất động sản này, nếu gia chủ không đồng ý bán, họ cũng không thể đưa ngôi nhà này vào quy hoạch tổng thể.

Theo Daily Mail, gã khổng lồ bất động sản Billbergia bắt đầu xây dựng Rhodes Central vào năm 2018 và hoàn thành giai đoạn đầu tiên của khu mua sắm vào năm 2020. Ông Joe, người quản lý một tòa nhà gần đó, chia sẻ với giới truyền thông rằng chủ nhân của ngôi nhà này là một bà lão và giá mà bà đưa ra cho nhà phát triển cao một cách vô lý.

"Đã từng có ba ngôi nhà giống như vậy trên con phố này. Những người chủ khác đều có quyết định thông minh là bán đi và di dời. Nhưng người phụ nữ này muốn có 20 triệu USD và điều này thật nực cười. Lẽ ra bà ấy nên yêu cầu 2 triệu USD tiền bồi thường và một căn hộ trong tòa nhà mới".

Joe cũng tiết lộ chủ sở hữu đã kiện nhà phát triển bất động sản ra tòa để ngăn họ xây dựng xung quanh tài sản của bà.

"Bà ấy đã đối đầu với nhà phát triển tại tòa án trong vài năm, nhưng đã thua".

Hồ sơ giao dịch cho thấy tài sản được bán với giá 1,7 triệu USD vào năm 2012 và bán lại vào năm 2017 với giá 978.000 USD. Theo ước tính của trang web bất động sản, hiện tại căn nhà này trị giá khoảng 2 triệu USD.

Theo một số nguồn tin, vị chủ nhà bí ẩn này còn sở hữu những bất động sản trị giá hàng triệu USD trên khắp Sydney. Bao gồm một căn ở Barangaroo, một căn ở Haymarket, ba căn ở Rhodes và một ngôi nhà sáu phòng ngủ ở Strathfield.

Năm 2016, bà bán một căn nhà khác ở Strathfield cho một nhà phát triển với giá 2,7 triệu USD và hai căn ở Rhodes với giá lần lượt là 370.000 USD và 540.000 USD.

Câu chuyện sẽ khác nếu chính phủ Australia muốn “trưng thu”

Ở Australia, chỉ cần chủ sở hữu không đồng ý, nhà phát triển không thể gây sức ép đến chủ sở hữu. Ông Dan Minogue, một đối tác tại công ty luật Rennick & Gaynor Solicitors, cho biết: "Nếu chính phủ quốc gia này định tịch thu ngôi nhà của bạn thì mọi chuyện sẽ khác. Một số trường hợp có xảy ra tranh chấp, nhưng đó chỉ là câu kéo thời gian".

Chủ nhà có tài sản bị sung công sẽ nhận được thư thông báo chính thức, sau đó họ có thể tham khảo lời khuyên của chuyên gia về cách tối đa hóa lợi ích của họ. Tức là quyền duy nhất của chủ sở hữu bất động sản bị thu hồi là đấu tranh đòi quyền lợi thỏa đáng cho mình.

Ông Digby Dunn, giám đốc Công ty luật Stacks, cho biết chính phủ Australia sẽ trả tiền tư vấn pháp lý cho chủ nhà để họ không phải tự bỏ tiền túi ra trả. "Họ sẽ cho bạn biết quyền của bạn là gì. Họ cũng sẽ liên hệ với một nhà định giá chuyên nghiệp để cho bạn biết liệu giá mua do chính phủ đưa ra có hợp lý hay không, hoặc liệu có cần đàm phán hay không".

Vậy nếu chủ nhà không đồng ý với ý kiến định giá thì sao?

Chính quyền tiểu bang New South Wales, Australia đang khuyến khích hoàn tất thương lượng mua bán và cho cả hai bên ít nhất sáu tháng để đạt được thỏa thuận. Nếu chủ nhà chấp nhận đề nghị của chính phủ Australia, thì sẽ không cần Tổng định giá tham gia. Dữ liệu cho thấy phần lớn các dự án thu hồi đất ở New South Wales, Australia có thể đạt được thỏa thuận trong vòng sáu tháng.

Trong trường hợp không thể đạt được thỏa thuận, Văn phòng định giá sẽ can thiệp và ban hành lệnh mua bắt buộc. Sau khi bước vào giai đoạn này, các cuộc đàm phán vẫn có thể tiếp tục. Nếu không đạt được thỏa thuận nào trong vòng 90 ngày sau khi lệnh thu hồi bắt buộc được ban hành, chính phủ Australia sẽ đăng thông báo thu hồi đất trên "New State Bulletin Board" (Công báo của chính quyền bang New South Wales). Sau đó chuyển giao quyền sở hữu tài sản trực tiếp cho chính phủ. 

Văn phòng định giá sau đó sẽ xác định số tiền bồi thường. Nếu chủ nhà vẫn không hài lòng, có thể nộp đơn phản đối lên Tòa án Đất đai và Môi trường. Nhưng những trường hợp chủ nhà thắng kiện rất hiếm.