Hà Nội có rất nhiều ngôi trường cổ kính, được xây dựng từ thời Pháp thuộc. Một trong số đó là trường THCS Thanh Quan, tọa lạc tại số 29 Hàng Cót, quận Hoàn Kiếm. Trường được thành lập năm 1910, là trường nữ sinh tiểu học Pháp - Việt đầu tiên của Hà Nội.
Khi mới thành lập, trường mang tên Brieux (Eugènne Brieux), một nhà viết kịch nổi tiếng của Pháp. Cái tên từ thuở ban đầu của trường vẫn được khắc sâu và đậm nét trên phía cổng chính đến tận bây giờ. Đến năm 1948, trường được đổi tên là Thanh Quan, tức Bà Huyện Thanh Quan, nữ sĩ có nhiều bài thơ nổi tiếng như Qua đèo ngang, Thăng Long thành hoài cổ, Cảnh chiều hôm…
Trường THCS Thanh Quan trước đây.
Giống như nhiều ngôi trường được xây dựng từ thời Pháp thuộc khác, kiến trúc THCS Thanh Quan mang đậm phong cách Pháp nhưng vẫn có sự kết hợp hài hòa với những yếu tố kiến trúc truyền thống bản địa.
Trường THCS Thanh Quan hiện tại.
Trải qua 113 năm, những dấu ấn kiến trúc của trường vẫn còn rõ nét, chẳng hạn như đôi lưỡng long đắp vẩy sành ở mặt tường cổng chính, những hình điêu khắc, chạm trổ ở phần mái vòm, hay các khung cửa số lớn tạo không gian thoáng mát cho phòng hợc... Những ngày hè, ngôi trường với tông màu vàng chủ đạo hòa mình với ánh nắng, đẹp cổ kính và nên thơ vô cùng.
Được biết những năm qua, thầy và trò trường THCS Thanh Quan đạt được nhiều thành tích trong học tập và giảng dạy. Tháng 12/2007, trường chính thức được công nhận là trường Chuẩn Quốc gia.
