African Queens ( Những nữ hoàng châu Phi ) là loạt phim tài liệu lịch sử do Jada Pinkett Smith, vợ của tài tử Will Smith sản xuất. Chương trình tập trung khai thác cuộc đời của các nữ quân vương đến từ châu Phi.

Mùa 1 lên sóng năm 2022 tìm hiểu nữ vương chiến binh Njinga của Angola thông qua các cuộc phỏng vấn chuyên gia và phân cảnh tái hiện.

Tiếp nối thành công, ngày 12/4, phim phát hành trailer mùa hai, với nhân vật trung tâm là Nữ hoàng Cleopatra của Ai Cập cổ đại. Tuy nhiên, nhà sản xuất đang bị chỉ trích là “đổi trắng thay đen”, xuyên tạc lịch sử.

Trong trailer, một nhà sử học khẳng định Nữ hoàng Cleopatra là người da đen và có tóc xoăn. Diễn viên được chọn để thủ vai nữ quân vương nổi tiếng là Adele James, một người Anh gốc Phi.

Tuyên bố này khiến người Ai Cập phẫn nộ. Họ bất bình vì bộ phim đi ngược lại với những gì ghi lại trong sử sách rằng Nữ hoàng Cleopatra là người Vương quốc Macedonia (thuộc nền văn minh Hy Lạp cổ xưa).

Zahi Hawass, cựu Bộ trưởng Cổ vật Ai Cập, lên án bộ phim giả dối. Theo ông, Cleopatra là người Hy Lạp, có nghĩa là bà ấy có làn da sáng, không phải màu đen. Ông Hawass nhấn mạnh những vị vua Ai Cập duy nhất được biết có màu da đen là vị vua Kushite của Vương triều thứ 25 (747-656 TCN).

“Netflix đang cố gắng kích động sự nhầm lẫn bằng cách lan truyền những sự thật sai lệch và lừa đảo rằng nguồn gốc của nền văn minh Ai Cập là người da đen”, ông nhận định, không quên kêu gọi đồng hương đứng lên chống lại nền tảng phát sóng trực tuyến.

Ngày 16/4, luật sư Ai Cập Mahmoud al-Semary đệ đơn khiếu nại lên công tố viên yêu cầu thực hiện các biện pháp pháp lý cần thiết để “cấm cửa” Netflix. Ông cáo buộc chương trình có nội dung vi phạm luật truyền thông của Ai Cập, đồng thời chỉ trích Netflix đang “thúc đẩy tư duy lấy người gốc Phi làm trung tâm... bao gồm các khẩu hiệu và bài viết xuyên tạc, xóa bỏ bản sắc Ai Cập”.

Hiện, trailer African Queens: Queen Cleopatra thu được hơn 2 triệu lượt xem trên YouTube sau 7 ngày đăng tải. Netflix đã tắt tính năng bình luận dưới video sau khi vấp phải phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng.

Một bản kiến nghị hủy bỏ chương trình được đăng tải trên Change.org thu hút hơn 3.000 chữ ký. Trước đó, bản kiến nghị khác nhận được hơn 62.000 chữ ký, nhưng đã bị gỡ xuống.

“Lần thứ n xin đính chính Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra không phải là người Ai Cập. Bà ấy là người Hy Lạp. Cleopatra VII là người da trắng - có nguồn gốc Macedonia, giống như tất cả người cai trị thuộc triều đại Ptolemy”, một cư dân mạng bình luận.

“Netflix một lần nữa bôi đen nhân vật da trắng trong lịch sử. Nạn nhân lần này là Nữ hoàng Cleopatra. Bà bị biến thành phụ nữ da đen mặc dùng ta ta biết bà ấy là người da trắng - người gốc Macedonia/Hy Lạp”, người khác viết.

Nữ diễn viên kiêm ca sĩ Ai Cập Somaya Elkhashab cũng tham gia vào cuộc tranh luận này. Cô viết trên Twitter: “Xác định Nữ hoàng Cleopatra là người da đen để thỏa mãn những tưởng tượng của người Mỹ gốc Phi hiện đại hoàn toàn là hành vi trộm cắp lịch sử Ai Cập và là nỗ lực viết lại những điều vĩ đại của lịch sử. Việc bôi đen một nữ hoàng Hy Lạp chứng tỏ nỗi ám ảnh với phụ nữ da trắng và điều này không giúp ngăn chặn được nạn phân biệt chủng tộc”.

Bên cạnh đó, một bộ phận khán giả tỏ ra tò mò và hứng thú với một Cleopatra da đen.

Hình tượng Nữ hoàng Cleopatra kinh điển nhất trong lịch sử điện ảnh thế giới do minh tinh người Anh Elizabeth Taylor đóng trong bom tấn sử thi huyền thoại Cleopatra (1963). Bà là người da trắng.

Ba năm trước, kế hoạch làm ra bộ phim mới về nữ quân vương nổi tiếng do nữ diễn viên người Israel Gal Gadot thủ vai gây ra phản ứng dữ dội từ những người cho rằng vai diễn này nên dành cho người Ai Cập hoặc châu Phi. Họ còn chỉ trích các nhà làm phim có hành vi "tẩy trắng" - vốn là vấn nạn nhức nhối tại Hollywood trong nhiều năm.

Thời điểm đó, Gal Gadot đáp trả: “Cleopatra là người Macedonia, đó là sự thật nếu bạn muốn biết. Chúng tôi đã tìm kiếm một nữ diễn viên gốc Macedonia phù hợp với hình ảnh Cleopatra. Nhưng người ấy vẫn chưa xuất hiện còn tôi thì luôn say mê nữ hoàng Ai Cập”.