Có một cựu sinh viên tốt nghiệp từ Đại học Bắc Kinh, khi được mời trở về trường để chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp với các em sinh viên, lời đầu tiên anh nói là: "Tôi đã làm xấu mặt trường, khiến trường mất mặt".

Sau khi nói xong, anh ấy nghẹn ngào nhiều lần, và trong ánh mắt còn chút xấu hổ.

Nhân vật đặc biệt này tên là Lục Bộ Hiên, thời điểm tốt nghiệp, anh từng gây ra tranh cãi khi quay trở lại quê nhà để bán thịt heo.

Trước đó, Lục Bộ Hiên đã thi đỗ vào khoa Văn của Đại học Bắc Kinh với thành tích đứng đầu khối ngành xã hội của tỉnh, trở thành "con nhà người ta" mà nhiều người ao ước. Nhưng sau khi tốt nghiệp từ Bắc Kinh, anh lại trở thành một người bán thịt heo, khiến nhiều người ngỡ ngàng.

Có người thấy ngạc nhiên, cho rằng một người tài giỏi từ Bắc Kinh mà đi bán thịt thì thật kém cỏi; có người còn hạ thấp giá trị bằng cấp, vì cho rằng học từ Bắc Kinh ra cũng chỉ để bán thịt heo, kết luận rằng "đọc sách chẳng có ích gì". Lúc đó, Lục Bộ Hiên cũng từng phải cúi đầu trước những định kiến và lời đàm tiếu của thế tục, cảm thấy không dám ngẩng đầu lên.

Nhưng đến tháng 11 năm nay, một bài báo với tiêu đề "Người bán thịt heo từ Bắc Kinh sau 20 năm vẫn bán thịt: Doanh số 1,8 tỷ NDT mỗi năm" đã làm dậy sóng truyền thông!

Lúc này, mọi người mới nhận ra rằng Lục Bộ Hiên không phải là người tài bị lãng phí mà ngược lại, anh luôn âm thầm kiên nhẫn theo đuổi con đường nghề nghiệp của mình.

Nhiều người không biết rằng, người từng bị coi là "phản diện của Đại học Bắc Kinh" này, sau khi thành công, đã quyên tặng cho trường mẹ của mình 900 triệu NDT.

Hiện tại, ở tuổi 53, Lục Bộ Hiên vẫn tiếp tục nỗ lực, quyết tâm đưa thịt heo của mình trở thành thương hiệu số một trong nước.

Trong video đầu tiên trên tài khoản mạng xã hội Douyin của mình, anh nói: "Tôi là Lục Bộ Hiên. Tôi từng làm công chức 12 năm, nhưng sau đó đã từ chức để quay lại nghề bán thịt. Tôi hy vọng trong thời gian còn lại của mình, tôi có thể làm tốt bài học lớn về thịt heo này...".

Phần bình luận có một dòng nhận được nhiều lượt thích nhất: "Trước đây anh là phản diện trong bài học của giáo viên chúng tôi, nhưng đến khi lớn lên, tôi mới nhận ra rằng người thông minh mãi mãi vẫn là người thông minh".

Chỉ là, người thông minh ấy đã từ chỗ mơ hồ đến kiên định, từ tự ti đến tự tin, và anh đã dùng ba mươi năm cuộc đời mình để chứng minh điều đó. Những năm tháng đó là sự kiên trì, nỗ lực và lòng dũng cảm.

Thiên tài tốt nghiệp Bắc Kinh phải bán thịt lợn để mưu sinh

Lục Bộ Hiên sinh năm 1966 tại một gia đình nông dân bình thường ở quận Trường An, thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây. Mẹ mất sớm, gia đình nghèo khó. Tuy nhiên, cảnh nghèo khó không làm thay đổi tính cách của Lục Bộ Hiên, người luôn tò mò và muốn hiểu rõ mọi việc từ nhỏ đến lớn.

Với tính cách ấy, anh trở nên rất tài giỏi trong học tập.

Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Trung ương Trung Quốc, Lục Bộ Hiên từng tự hào nói rằng mình là một học sinh giỏi, mỗi lần thi đều dẫn đầu với khoảng cách hơn 100 điểm so với người đứng thứ hai. Khi tốt nghiệp trung học, anh đã đạt đến trình độ "ngồi vào bàn giảng bài, mọi thứ đều vượt xa thầy giáo". 

Với thành tích như vậy, việc Lục Bộ Hiên thi đỗ vào Đại học Bắc Kinh gần như là điều hiển nhiên.

Năm 1985, khi Lục Bộ Hiên đỗ vào khoa Văn của Đại học Bắc Kinh với thành tích đứng đầu tỉnh Thiểm Tây, trong mắt hàng xóm, tương lai của anh đã gắn liền với việc "làm quan lớn" hoặc "kiếm tiền nhiều". 

Tuy nhiên, niềm tự hào này nhanh chóng bị hiện thực tàn nhẫn đánh tan.

Sau khi tốt nghiệp, Lục Bộ Hiên được phân công về làm việc tại Ủy ban Kế hoạch Kinh tế của quê nhà, nhưng không có biên chế.

Trong những năm làm việc tại cơ quan nhà nước, Lục Bộ Hiên phải viết báo cáo cho các lãnh đạo, nhưng cuộc sống khó khăn, không được cấp nhà ở, anh phải sống cùng vợ con trong một căn nhà nhỏ chưa đến 6m². Sau này, vì nghèo quá nên anh bị người vợ đầu ly hôn.

Sau nhiều thất bại trong các việc làm ăn khác, và để có tiền nuôi vợ con sau khi tái hôn, Lục Bộ Hiên đã phải chọn nghề bán thịt heo để mưu sinh. Những năm tháng làm nghề bán thịt, anh không dám nói với người khác mình là cử nhân Bắc Kinh, thậm chí còn tự nhận mình chưa từng học hành gì.

Nhưng chính trong nghề bán thịt, Lục Bộ Hiên đã dần khẳng định mình và đạt được thành công.

"Chăn nuôi lợn và bán thịt lợn cũng có thể mang lại vinh quang cho Đại học Bắc Kinh"

Năm 2003, sau khi câu chuyện về một sinh viên tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh phải bán thịt lợn được truyền thông địa phương đưa tin, nó đã gây ra một làn sóng tranh luận lớn.

Sự việc đã làm dấy lên những tranh luận sôi nổi về mục đích của giáo dục, hệ thống đào tạo nhân tài và việc lựa chọn nghề nghiệp. Lục Bộ Hiên cũng vô tình bị cuốn vào tâm bão dư luận.

Khi xuất hiện trước công chúng, anh luôn mang theo một chút xấu hổ và ngượng ngùng. Cũng như khi anh đứng trên bục giảng trước thầy cô và học sinh của Đại học Bắc Kinh, lời đầu tiên của anh vẫn là: "Tôi đã làm xấu mặt và bôi nhọ trường cũ của mình". 

Đó là nỗi lòng của anh, và anh cần giải quyết với chính bản thân mình.

Sau đó, cuộc đời của Lục Bộ Hiên có một bước ngoặt nhỏ.

Một cựu sinh viên khác của Đại học Bắc Kinh, Trần Sinh, đã tìm đến anh sau khi đọc được bài báo về việc Lục Bộ Hiên bán thịt lợn. Cả hai đều có những trải nghiệm tương đồng khi tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh, vào làm việc trong hệ thống nhà nước nhưng không suôn sẻ và cuối cùng phải "ra ngoài" làm kinh doanh.

Điểm khác biệt là Trần Sinh đã bắt đầu phát triển việc kinh doanh thịt lợn quy mô lớn, trong khi Lục Bộ Hiên vẫn chỉ tập trung vào một quầy bán thịt, nơi anh bán thịt lợn một cách tỉ mỉ và chuyên nghiệp hơn.

Mặc dù Lục Bộ Hiên thường bị cảm giác tự ti và bi quan ám ảnh, nhưng Trần Sinh nhận ra điều gì đó đặc biệt ở anh.

Cùng là người bán thịt lợn, nhưng Lục Bộ Hiên đã đưa việc bán thịt này lên đến đẳng cấp khác. Anh không bao giờ bán thịt lợn bơm nước và mỗi ngày một quầy của anh có thể bán tới 12 con lợn, gấp mười lần so với người khác.

Trong thời gian rảnh rỗi, Lục Bộ Hiên không từ bỏ niềm đam mê văn học mà còn xuất bản cuốn tự truyện đặc sắc có tựa đề "Thế Giới Qua Góc Nhìn Của Người Bán Thịt".

Dù làm nghề bán thịt, Lục Bộ Hiên vẫn đối xử nghiêm túc với cuộc sống và công việc của mình, điều này đã làm Trần Sinh cảm động sâu sắc.

Trần Sinh luôn khuyên nhủ Lục Bộ Hiên rằng, "Không cần phải tự ti đến thế", mặc dù lời khuyên này chưa mang lại hiệu quả nhiều, nhưng anh vẫn có niềm tin rằng Lục Bộ Hiên sẽ nhận ra giá trị của mình: "Hãy yêu nghề và cống hiến hết mình, làm tốt công việc này".

Năm 2009, với sự đề xướng của Trần Sinh, trường học đầu tiên đào tạo nghề bán thịt lợn ở Trung Quốc đã được thành lập, và Lục Bộ Hiên trở thành hiệu trưởng. Điều này đã giúp Lục Bộ Hiên tìm lại được sự tự tin của mình. Anh đã dồn hết tâm huyết vào việc biên soạn giáo trình và giảng dạy, và đạt được nhiều thành công.

Giáo trình về nghề bán thịt lợn do Lục Bộ Hiên biên soạn bao gồm nhiều khía cạnh như chăn nuôi, sơ chế và tiếp thị, nhằm đào tạo những người bán thịt lợn có trình độ cao và hiểu biết về toàn bộ quy trình của ngành.

Cùng lúc đó, với sự hợp tác của Trần Sinh và Lục Bộ Hiên, việc xây dựng một thương hiệu thịt lợn đáp ứng nhu cầu cao cấp đã trở thành mục tiêu mới của họ.

Họ đã làm cho việc nuôi và bán lợn trở nên đặc biệt hơn – không chỉ về chất lượng giống lợn mà còn về cách chăm sóc. Họ loại bỏ chuồng lợn thông thường và thay thế bằng không gian bán mở, nơi lợn có thể tự do di chuyển. Trong chuồng còn có hệ thống âm thanh để phát nhạc cho lợn nghe, vì "lợn cũng giống như con người, chỉ khi tâm trạng vui vẻ thì mới phát triển tốt".

Đến năm 2015, thương hiệu thịt lợn của họ đã vượt qua doanh số 10 tỷ nhân dân tệ, trở thành thương hiệu thịt lợn số một trong nước.

Năm 2016, Lục Bộ Hiên đã kịp thời nắm bắt cơ hội của thời đại internet và đưa sản phẩm thịt lợn thương hiệu lên các nền tảng thương mại điện tử.

Đến nay, anh đã trở thành "vua thịt lợn" với hơn 700 cửa hàng chuỗi trên toàn quốc. Một số báo chí cho biết, nhờ bán thịt lợn, giá trị tài sản của Trần Sinh đã vượt qua con số hàng tỷ, trong khi Lục Bộ Hiên cũng trở thành tỷ phú, từ một người bán thịt lợn ở đáy xã hội vươn lên thành một trong những người giàu có nhất.

Đối với Lục Bộ Hiên, việc phát tài không phải là điều khiến anh tự hào nhất. Điều quan trọng hơn là cuối cùng anh đã có thể buông bỏ nỗi ám ảnh kéo dài nhiều năm – "Tốt nghiệp Bắc Đại chẳng phải cũng chỉ bán thịt lợn hay sao?". 

Nỗi đau này từng ghim sâu trong lòng anh. Nhưng khi anh bán thịt lợn đạt được thành công vang dội, những nỗi tự ti do quan niệm thế tục và ánh mắt dè bỉu của người khác gây ra cũng dần dần tan biến.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Lục Bộ Hiên, đã ngoài 50, bình thản nói rằng anh hy vọng sẽ đưa thương hiệu thịt lợn của mình trở nên lớn mạnh hơn nữa, cuối cùng trở thành người dẫn đầu ngành. "Nếu tôi có thể đưa việc bán thịt lợn lên đỉnh cao, thì cũng không tính là bôi nhọ Bắc Đại", anh nói.

Học để làm gì? Những lựa chọn của tinh anh?

Câu chuyện của Lục Bộ Hiên – sinh viên tốt nghiệp Bắc Đại bán thịt lợn – đã khiến chúng ta suy ngẫm về hai vấn đề chính:

Thứ nhất, học giỏi để làm gì? Liệu việc tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh rồi bán thịt lợn có phải là bằng chứng cho thấy "học hành không có ích"?

Thứ hai, liệu những học sinh nhận được nền giáo dục tinh hoa có nhất thiết phải làm các công việc danh giá, lương cao để được coi là thành công, hay làm các công việc "thấp hèn" thì suốt đời sẽ không ngóc đầu lên được?

Câu trả lời có thể tìm thấy phần nào qua câu chuyện của Lục Bộ Hiên.

Như đã đề cập trước đó, một quầy bán thịt lợn thông thường mỗi ngày chỉ bán được một hoặc hai con lợn, nhưng Lục Bộ Hiên, với trình độ và chiến lược riêng, có thể bán tới 12 con mỗi ngày. Điều này cho thấy ngay cả khi làm công việc nhỏ, Lục Bộ Hiên vẫn có tư duy kinh doanh sắc bén từ những gì anh học được ở Bắc Đại.

Trong cuốn sách Khoa Học Tiếp Thị Thịt Lợn do chính Lục Bộ Hiên biên soạn, anh đã nghiên cứu rất kỹ về tâm lý khách hàng và chất lượng thịt lợn – những điều không phải người bán thịt thông thường nào cũng nghĩ đến.

Những cách nhìn và tầm nhìn vượt trội ấy, cùng với khả năng nâng cao công việc bình thường lên tầm cao lý luận, đều là những điều mà Đại học Bắc Kinh đã mang lại cho anh. Thành công trong việc khởi nghiệp của Lục Bộ Hiên cũng không thể tách rời sự hỗ trợ của những người cùng tốt nghiệp trường, và mối hợp tác với Trần Sinh chính là ví dụ tiêu biểu.

Từ đó có thể thấy, Lục Bộ Hiên thực sự nên cảm ơn Bắc Đại. Việc học không vô dụng, và những gì một trường đại học tốt mang lại có thể kéo dài suốt đời.

Quan điểm thế tục đã từng đè nặng lên Lục Bộ Hiên, rằng những người học giỏi, xuất sắc phải làm quan lớn, kiếm nhiều tiền mới được coi là thành công. Tuy nhiên, một số hiệu trưởng của Đại học Bắc Kinh đã từng đưa ra quan điểm khác.

Hiệu trưởng Bắc Đại thời Dân Quốc, Thái Nguyên Bồi, từng nói rằng: Giáo dục là giúp người học hoàn thiện nhân cách của mình, có thể đóng góp một phần trách nhiệm cho văn hóa nhân loại; chứ không phải là biến họ thành những công cụ đặc biệt để phục vụ cho những mục đích khác.

Khi Lục Bộ Hiên được mời trở lại giảng dạy ở trường cũ và chia sẻ sự hối tiếc của mình, hiệu trưởng Bắc Đại lúc bấy giờ, Hứa Chí Hồng, cũng nói rằng: "Sinh viên Bắc Đại có thể trở thành nhà lãnh đạo, có thể trở thành nhà khoa học, và cũng có thể bán thịt lợn".

Làm công việc nhỏ nhặt không mâu thuẫn với lý tưởng cao cả. Việc chuyên tâm làm tốt một công việc cũng có thể coi là một sự thành công.