Ông Trần, năm nay 50 tuổi, thích ăn thịt, đặc biệt là nội tạng động vật. Ông đặc biệt thích những món ăn từ nội tạng như gan và thận. Ông cũng thích uống bia. Do tính chất công việc, ông phải ngồi trước máy tính trong thời gian dài mỗi ngày và có ít thời gian tập thể dục. Hơn nữa, ông còn có thói quen xấu là lười uống nước hoặc uống rất ít nước mỗi ngày.

Gần đây, ông Trần đột nhiên cảm thấy đau dữ dội ở thắt lưng. Ông đổ mồ hôi rất nhiều, những giọt mồ hôi lăn dài trên trán. Khuôn mặt ông tái nhợt và lăn lộn trên đất vì đau đớn. Thấy vậy, gia đình đã vội đưa ông đến bệnh viện.

Sau khi khám, bác sĩ phát hiện trong bể thận của ông Trần có một viên sỏi kích thước 1,2cm. Đây chính là nguyên nhân gây ra cơn đau dữ dội.

Cơn đau do sỏi thận khủng khiếp đến mức nào?

Cơn đau do sỏi thận thường được xếp vào nhóm "đau đỉnh" theo thang đo y khoa về mức độ đau. Những cơn quặn thắt dữ dội ở vùng hông hoặc bụng có thể đạt tới cấp độ 10 – mức đau tối đa mà cơ thể con người có thể chịu đựng – thậm chí được mô tả là còn dữ dội hơn cả cơn đau khi sinh nở.

Khi cơn đau khởi phát, nhiều bệnh nhân đổ mồ hôi ướt đẫm, sắc mặt tái nhợt và không ngừng lăn lộn vì quá đau đớn. Ngoài ra, họ còn có thể kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn ói và tiểu ra máu – khiến trải nghiệm này trở thành một cực hình về cả thể chất lẫn tinh thần.

Theo thống kê, tỷ lệ nam giới mắc bệnh sỏi thận cao hơn đáng kể so với nữ giới

Tại sao như vậy?

Theo giải phẫu học của con người, hệ thống đường tiết niệu của nam giới tương đối phức tạp hơn. Đặc biệt, sức khỏe của tuyến tiền liệt (một tuyến chỉ có ở nam giới), ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình chảy nước tiểu. Khi tuyến tiền liệt bị phì đại hoặc viêm, quá trình bài tiết nước tiểu có thể bị cản trở, khiến nước tiểu lưu lại trong đường tiết niệu lâu hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi.

Về thói quen sinh hoạt, có một số hành vi phổ biến ở nam giới không có lợi cho sức khỏe hệ tiết niệu. Ví dụ, một số nam giới có thể không chú ý nhiều đến lượng nước uống vào cơ thể, lượng nước uống hàng ngày không đủ. Kết hợp với việc uống quá nhiều nước, tất cả đều có thể gây ra tình trạng nước tiểu cô đặc và làm tăng nguy cơ hình thành sỏi.

Đồng thời, sở thích ăn thực phẩm giàu protein, nhiều purin cũng là thói quen ăn uống phổ biến ở nam giới. Những thực phẩm này có xu hướng sản sinh ra các chất thúc đẩy quá trình hình thành sỏi trong quá trình trao đổi chất.

Nhịp sống hối hả trong xã hội hiện đại đã mang lại áp lực đáng kể cho nam giới. Áp lực công việc và cuộc sống kéo dài khiến cơ thể nam giới luôn trong trạng thái căng thẳng, không chỉ ảnh hưởng đến sự cân bằng của hệ thống nội tiết mà còn có thể phá vỡ chức năng trao đổi chất bình thường của cơ thể, dẫn đến tăng tỷ lệ các thành phần hình thành sỏi trong nước tiểu.

Không thể bỏ qua rằng nồng độ androgen tương đối cao ở nam giới cũng thúc đẩy sự hình thành sỏi ở một mức độ nhất định. Trong khi androgen điều chỉnh nhiều hoạt động sinh lý khác nhau trong cơ thể, chúng cũng có thể gián tiếp ảnh hưởng đến thành phần nước tiểu, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của sỏi. Tóm lại, có nhiều lý do dẫn đến tỷ lệ mắc sỏi thận cao ở nam giới, cần phải xem xét toàn diện từ nhiều khía cạnh như thói quen lối sống và cấu trúc sinh lý.

Những thói quen có khả năng gây sỏi thận

Sỏi thận không chỉ là "chuyện của riêng thận", mà còn là hậu quả của những thói quen nhỏ hằng ngày mà ta thường chủ quan bỏ qua. Từ cách uống nước, ăn uống đến những hành vi tưởng chừng vô hại trong sinh hoạt - tất cả đều có thể âm thầm góp phần tích tụ nên những viên sỏi đau đớn trong cơ thể.

Dưới đây là những thói quen phổ biến nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn đến sỏi thận – càng biết sớm, càng dễ phòng tránh!

1. Không thích uống nước: Không thích uống nước sẽ dẫn đến lượng nước tiểu ít đi, nồng độ các thành phần hình thành sỏi trong nước tiểu như canxi, axit oxalic, axit uric tăng cao, dễ kết tinh và hình thành sỏi.

2. Chế độ ăn nhiều muối: Ăn quá nhiều muối sẽ làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu, canxi là một trong những thành phần chính của sỏi thận. Chế độ ăn nhiều muối trong thời gian dài sẽ làm tăng nồng độ canxi trong nước tiểu và tăng nguy cơ hình thành sỏi. Vì vậy, lượng muối nạp vào cơ thể cần được kiểm soát và không quá 5 gam mỗi ngày.

3. Ăn quá nhiều protein: Ăn quá nhiều protein, đặc biệt là protein động vật như thịt, trứng và các sản phẩm từ sữa sẽ làm axit hóa nước tiểu, tăng bài tiết canxi qua nước tiểu, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi. Nên tiêu thụ protein ở mức độ vừa phải, ưu tiên protein chất lượng cao.

4. Uống bia trong thời gian dài: Bia không chỉ chứa purin mà còn gây axit hóa nước tiểu và thúc đẩy quá trình hình thành sỏi. Uống bia quá nhiều và lâu dài sẽ làm tăng hàm lượng axit uric trong nước tiểu, dễ hình thành sỏi axit uric. Do đó, nên hạn chế uống bia và chỉ nên uống rượu ở mức độ vừa phải.

5. "Nghỉ ngơi" trên giường trong thời gian dài: "Nghỉ ngơi" trên giường trong thời gian dài sẽ gây mất canxi ở xương, làm tăng hàm lượng canxi trong nước tiểu và dễ hình thành sỏi. Ngoài ra, việc thiếu tập thể dục có thể khiến các thành phần hình thành sỏi trong nước tiểu dễ kết tủa và kết tinh hơn. Nên tăng cường luyện tập thể dục hợp lý như đi bộ, chạy bộ… để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và ngăn ngừa hình thành sỏi.