Mới đây, thông tin nữ MC xinh đẹp Thanh Vân Hugo mắc bệnh nhược thị với một bên mắt của cô hiện tại không còn nhìn thấy gì nữa, thậm chí không thể can thiệp chữa trị để mắt sáng lại, khiến người dân không khỏi hoang mang. Thực tế, căn bệnh mà nữ ca sĩ, diễn viên MC này mắc phải chính là bệnh nhược thị.

Nhược thị là một tình trạng bệnh lý khá phổ biến. Tỉ lệ nhược thị chiếm khoảng 2-2,5% dân số. Nếu bị nhược thị cả hai mắt thì nguy cơ mù lòa cao hơn bình thường là 3,3%. 

Nguy hiểm hơn nếu nhược thị để càng muộn lại càng khó chữa, đặc biệt nếu phát hiện ở lứa tuổi trưởng thành thì cơ hội chữa trị càng giảm đi.

Theo BS Vi Văn Cầu, nguyên giám đốc BV Mắt Hà Đông, nhược thị là tình trạng giảm thị lực do võng mạc không nhận được kích thích từ ngoài vào mắt. Sự giảm thị lực này không kèm theo tổn thương hoặc nếu có thì mức độ giảm thị lực đó nặng, không tương xứng với mức độ bệnh lý đi kèm. Trẻ bị nhược thị có thể chữa khỏi nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng.

Nhược thị được hiểu là bệnh giống như bị bệnh bị teo cơ, bị tai biến, biến chứng… Nhược thị nếu phát hiện sớm ở trẻ dưới 5 tuổi thì có thể điều trị bằng cách tập cho trẻ những cách nhìn, quan sát. Còn đối với người lớn bị nhược thị thì khi phát hiện ra sẽ không thể chữa khỏi. Bệnh nhược thị thường bị ở một bên mắt và không làm ảnh hưởng mắt hay lan sang mắt kia.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra nhược thị. Nếu xuất phát từ những nguyên nhân thực thể như lác, tật khúc xạ, đục thủy tinh thể hay tổn thương võng mạc… thì cần có những can thiệp kịp thời và hợp lý để cải thiện thị lực cho mắt ngay từ lúc trẻ nhỏ tuổi. Còn trong trường hợp để bệnh kéo dài cho đến khi trưởng thành thì sẽ không thể chữa khỏi. Vì thế, ngay khi còn nhỏ, trẻ cần bị cận hạy loạn từ 0,5/10 hay 0,75/10 vẫn phải đeo kính.  

Với những trẻ bị tật khúc xạ và các bệnh khác mà không đeo kính, điều trị kịp thời thì hình ảnh tại võng mạc sẽ không rõ nét, lâu ngày dẫn tới nhược thị, thậm chí mù lòa.

Ngoài ra, nhược thị có thể xảy ra do các bệnh lý ở mắt như sụp mi bẩm sinh, đục thủy tinh thể bẩm sinh, sẹo giác mạc. Trong trường hợp này, võng mạc không nhận được kích thích vì có sự cản trở đường đi của ánh sáng tới võng mạc, gây ra nhược thị.

Theo BS Cầu yếu tố quyết định thành công khi điều trị nhược thị là tìm chính xác nguyên nhân và mức độ bệnh, độ tuổi, ý thức của bệnh nhân. Trong đó, phát hiện kịp thời là yếu tố quan trọng nhất. Nếu việc điều trị nhược thị được tiến hành càng sớm thì tỉ lệ phục hồi thị lực sẽ càng cao, thời gian điều trị sẽ ngắn hơn. Còn nếu nhược thị được phát hiện muộn thì việc điều trị không thể.

Vì vậy, để kịp thời phát hiện nhược thị thường xuyên đo độ nếu mắt có tật khúc xạ. 

Khi mắt có biểu hiện có các triệu chứng như nhìn mờ, nhìn đôi, lóa sáng thì rất có thể đó là dấu hiệu thông báo thủy tinh thể hay võng mạc – 2 bộ phận quan trọng nhất của mắt đang bị tổn thương.

Bệnh nhược thị không có biểu hiện cụ thể gì bên ngoài nên rất khó phát hiện, nhất là khi chỉ bị một bên mắt. Dù có nhìn kém, người bệnh cũng dễ dàng thích nghi với tình trạng thị lực đó và chẳng than phiền gì.

Người bị nhược thị có thể có biểu hiện hay nheo mắt, nghiêng đầu vẹo cổ khi nhìn, đôi khi có thể kèm theo nhức đầu, nhức mắt hoặc tình cờ phát hiện mờ một hoặc hai mắt do tự che mắt…

Ngay từ khi trẻ còn nhỏ, để tránh các bệnh liên quan đến tật khúc xạ cha mẹ cần hướng dẫn trẻ ngồi học thẳng lưng, mắt cách mặt chữ 30cm; học trong phòng đủ ánh sáng, bàn ghế đúng tiêu chuẩn theo từng cấp học, đèn để phía đối diện với tay cầm bút. 

Không nên cho trẻ đọc sách, xem ti vi, chơi điện tử quá hai giờ liên tục. Ngoài ra, không nên cho trẻ đọc sách trên tàu xe, khi nằm ngửa hoặc ở những nơi thiếu ánh sáng. 

Cả người lớn và trẻ nhỏ đều cần có chế độ ăn uống điều độ, nhiều chất xơ và vitamin để góp phần đảm bảo thị lực. Trẻ nhỏ được điều trị càng sớm thì thị lực phục hồi càng nhanh và có nhiều khả năng thị lực trở về bình thường. 

Việc can thiệp điều trị nhược thị có thể cải thiện được một phần nhưng khó có thể hoàn toàn bình thường nếu trẻ quá 10 tuổi. Những tổn thương về mắt ở lứa tuổi trẻ nhỏ càng sớm phát hiện cơ hội chữa khỏi càng lớn.

Các yếu tố quyết định thành công là sự hiểu biết và phối hợp của các bậc phụ huynh, tuổi của trẻ, mức độ nhược thị cũng như các bệnh mắt kèm theo. 

Một số phương pháp được sử dụng để điều trị nhược thị bao gồm: Phương pháp bịt mắt, phương pháp dùng thuốc, phương pháp gia phạt quang học, kích thích thị giác CAM...