Đột quỵ sau khi mát xa

Bác sĩ CKI Đào Duy Khoa, Khoa Thần kinh - Bệnh viện Đại Học Y Dược TP.HCM, cho biết mới đây, bác sĩ tiếp nhận một ca đột quỵ trẻ tuổi không có bất cứ bệnh lý nền nào.

Bệnh nhân là chị P.L.T.Q (35 tuổi, tại TP.HCM). Khi nhập viện, được chẩn đoán đột quỵ, chị đã khá bất ngờ vì nghĩ đột quỵ chỉ gặp ở người già.

Trước khi vào viện khám, chị Q thấy đau mỏi vùng vai gáy nên đi mát xa ở gần nhà. Trong quá trình mát xa, nhân viên xoa và ấn vùng cổ nhiều lần. Tuy nhiên, chị Q vẫn chưa cảm thấy sảng khoái. Nhân viên tiếp tục bẻ khớp cổ kêu răng rắc.

Sau khi mát xa về, chị Q bỗng thấy choáng váng, song thị (nhìn đôi) nên kêu người nhà đưa đi khám.

Theo bác sĩ Khoa, kết quả chụp MRI phát hiện chị Q có khối nhồi máu não vùng cầu não và tiểu não; bị bóc tách động mạch đốt sống 2 bên, lan đến động mạch thân nền.

Bóc tách động mạch xảy ra đột ngột khi lớp nội mạc bị rách, dẫn đến máu không chảy trong lòng mạch thật mà đi trong lòng bệnh lý (lòng giả) giữa nội mạc và trung mạc. Lúc này, dòng máu lưu thông đến các bộ phận của cơ thể sẽ bị chậm lại hoặc tắc nghẽn. Đồng thời, thành động mạch chủ sẽ yếu hơn và có nguy cơ vỡ gây tử vong cao.

Bệnh nhân Q được dùng thuốc chống cục máu đông. Sau khi xuất viện, tình trạng bệnh nhân ổn định, bớt choáng váng, tình trạng song thị cũng cải thiện.

Theo bác sĩ Khoa, nguyên nhân gây đột quỵ ở bệnh nhân Q là do bệnh nhân đi mát xa vùng cổ vai gáy có tác dụng lực mạnh, cụ thể là bẻ khớp vùng cổ. Động mạch nằm rất sát với xương sống, khi xoay vặn mạnh có thể làm bóc tách động mạch, tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ.

Bác sĩ Khoa cho hay không chỉ mát xa mà khi thực hiện sai cách các động tác yoga ở cấp độ khó, tác dụng nhiều vào phần cổ cũng có nguy cơ bóc tách động mạch đốt sống.

Các nguy cơ khi mát xa sai cách

Mát xa không đúng cách cũng có thể gây hình thành huyết khối hoặc cục máu đông. Bác sĩ Nguyễn Dư Mạnh, Thành viên Hội mạch máu Việt Nam, cho biết bác sĩ cũng từng gặp một trường hợp nam bệnh nhân sau khi đi mát xa về bị hình thành huyết khối tĩnh mạch tại chân. Nếu tắc nghẽn ở não có thể gây ra đột quỵ não, ở tim gây ra nhồi máu cơn tim…

Quá trình mát xa thường sử dụng liệu pháp kết hợp có tính nóng, trong khi tĩnh mạch càng nóng sẽ càng giãn ra. Khi đó, lực ấn quá mạnh vào đúng đường đi của mạch máu có thể gây tổn thương thành mạch, gây hình thành huyết khối. Khi huyết khối đã hình thành, nó ngày càng phát triển, sau đó trôi lên trên theo chiều của dòng chảy tĩnh mạch, gây tắc và có thể nguy hiểm tới tính mạng.

Với người có mảng xơ vữa trong lòng mạch máu, khi mát xa, quá trình xoa bóp có thể khiến lớp nội mô của mạch máu bị tổn thương, từ đó dẫn đến những mảnh vỡ nhỏ nổi lên theo dòng máu và hình thành cục máu đông.

Ngoài ra, trong khi mát xa, nếu dùng lực mạnh tập trung 1 chỗ quá lâu cũng có thể khiến các tiểu cầu trong máu dễ kết tụ và đông lại trong động mạch cảnh, rất nguy hiểm.

Cách mát xa an toàn

Theo bác sĩ Khoa, để phòng ngừa nguy cơ xảy ra đột quỵ khi mát xa, mọi người cần lưu ý:

- Chỉ mát xa ở những nơi có người được cấp chứng chỉ chuyên môn về y học cổ truyền. 

- Khi thực hiện các động tác mát xa, tuyệt đối không xoay, bẻ, tác động lực lớn tại khu vực cổ.

Đối với người tập luyện yoga, bác sĩ Khoa lưu ý: "Khi tập cần phải lắng nghe cơ thể. Thực hiện các động tác từ cấp đơn giản cho tới khó. Tuyệt đối không nên ham chinh phục các động tác khó khi chưa có kỹ năng, như vậy rất dễ gây ra chấn thương vùng cổ. Sau khi mát xa, tập luyện, có bất kỳ dấu hiệu bất thường, đau nhiều, choáng váng thì nên đi khám chuyên khoa sớm để được tầm soát loại trừ nguy cơ".