Hàng triệu người Sài Gòn rơi vào trạng thái bất ổn tâm lý khi giãn cách xã hội kéo dài suốt gần 1 tháng trời, loạt thói quen sinh hoạt bị thay đổi đột ngột, từ sức khoẻ thể chất đến tinh thần, hầu như vào lúc này chẳng có mấy người đủ năng lượng và sự bình tĩnh để nói: "Rồi sẽ qua thôi" khi chứng kiến 4 chữ số cập nhật số ca nhiễm mỗi ngày. 

Câu hỏi được đặt ra cho các nhà tư vấn tâm lý vào thời điểm này có lẽ là: "Liệu người Sài Gòn sẽ ra sao và phải giải quyết vấn đề tâm lý như thế nào để tránh xảy ra bi kịch?".

HÀNG TRĂM NGƯỜI BẤT ỔN TÂM LÝ, 80% LÀ NỮ, ĐỘ TUỔI TỪ 22

Nỗi đe doạ từ đại dịch Covid-19 khiến tâm lý chúng ta bất ổn hơn bao giờ hết. Trong tình hình cách ly toàn xã hội, những áp lực về tài chính, nỗi lo lắng về bệnh dịch, sự bí bách trong điều kiện sống, thiếu đi sự kết nối với cộng đồng, tất cả những yếu tố đó, chắc chắn đã, đang và sẽ làm tăng nguy cơ về các vấn đề tâm lý trong cộng đồng. 

2h sáng một ngày tháng 7, Nguyễn Hải Nam gửi email đến một văn phòng tâm lý ở quận Thanh Xuân, Hà Nội với tiêu đề: "Em bế tắc". Trong email, chàng trai 22 tuổi kể, dịch bệnh khiến cậu không thể đi làm ở quán cà phê. Một mình ở Sài Gòn, bố mẹ làm ruộng ở quê không thể hỗ trợ tài chính, Nam phải tự xoay xở mọi thứ. Hết tiền, cậu phải vay tạm bạn bè, mỗi người một ít. 

"Nhưng ai cũng khó khăn cả, em sợ không mượn mãi được", Nam chia sẻ.

Không chỉ căng thẳng vì mất việc, Nam còn chịu áp lực từ việc học. Lịch học online dày đặc khiến chàng trai tự nhận mình "low tech" (kém công nghệ) loay hoay trong khi kỳ thi đang đến gần.

Vẫn giữ được việc song Vũ Thu Giang, 26 tuổi, ở Hải Phòng lại lo sợ nguy cơ nhiễm bệnh. Làm trong lĩnh vực dịch vụ khách hàng, mỗi ngày, cô vẫn phải giao tiếp với nhiều người.

"Dù cố gắng lờ đi nhưng nỗi sợ vẫn xuất hiện", Giang kể. Có lần, cô còn mơ thấy mình mắc Covid-19. 

Một tuần gần đây, khách hàng ít nên công việc chính của Giang cũng bớt đi. Tuy nhiên, công ty cắt giảm nhân sự khiến cô phải đảm đương những vị trí mới, bao gồm cả kế toán. Sợ những con số, mỗi ngày Giang "đều thấy luống cuống, chỉ biết cầu không có vấn đề gì xảy ra".

Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Lương (Hà Nội) người tiếp nhận hai trường hợp trên, vào mùa dịch, số người tìm đến dịch vụ hỗ trợ tinh thần tăng đột biến. Trong tháng 6/2021, trang web kiểm tra sức khỏe tinh thần miễn phí cho cộng đồng PsyTest ghi nhận 350 lượt test, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. 

Trong đó, hơn 60% có dấu hiệu bất ổn về sức khỏe tâm thần, 80% số này thuộc độ tuổi từ 22 đến 33, chủ yếu là nữ, thường gặp các vấn đề về stress, lo âu, trầm cảm, định hướng bản thân và tình yêu, hôn nhân - gia đình. Họ tập trung ở hai thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM.

KHÁM TÂM LÝ VỚI CÁC TIẾN SĨ - THẠC SĨ, CHI PHÍ "TUỲ TÂM"

Tháng 5/2020, chương trình “Kiểm tra tâm lý miễn phí” và “Tham vấn tâm lý” với mức phí tùy tâm (có thể trả phí theo mức bạn mong muốn hoặc không trả phí) của một Trung tâm tư vấn tâm lý trên địa bàn TP.HCM thu hút không ít sự quan tâm của cộng đồng. 

Ngoài hình thức trực tiếp, dự án còn được thực hiện theo hình thức online, tất cả mọi người đều có thể nhận được sự hỗ trợ khi đăng ký. 

Các chuyên gia, thạc sĩ tư vấn tâm lý trong chương trình

Sự có mặt của các chuyên gia tâm lý, tiến sĩ, bác sĩ đầu ngành cũng là một trong những điểm khiến chiến dịch này trở nên có thu hút trong cộng đồng ở thời điểm hiện tại: Tiến sĩ Tâm lý học Đặng Hoàng Ngân; Thạc sĩ Phạm Thị Bích Phượng - Giảng viên khoa Tâm lý học trường ĐH Công nghệ Tp.HCM; Thạc sĩ Luke Nguyễn - Hiện đang sinh sống và làm việc tại New York (Mỹ); Thạc sĩ Đàm Thị Thùy Chinh - Hiện đang công tác tại Viện Sức khỏe Tâm thần (BV Bạch Mai) cùng rất nhiều thạc sĩ, bác sĩ chuyên ngành khác. 

Được biết, trung tâm này sẽ cung cấp 9 bài trắc nghiệm kiểm tra tâm lý uy tín thường được sử dụng tại các viện tâm lý toàn cầu. Những bài kiểm tra này đo lường tất cả các khía cạnh trong đời sống tinh thần của bạn như mức độ các dấu hiệu trầm cảm, lo lắng, căng thẳng, cũng như đánh giá phong cách quản lý xung đột, cảm xúc, căng thẳng trong công việc lẫn cuộc sống, mức độ lành mạnh của bạn trong mối quan hệ tình cảm/hôn nhân. 

Được thực hiện từ tháng 4/2020, chương trình "tham vấn tâm lý" này đã thu hút hơn 12.000 lượt kiểm tra trực tuyến. Từ số liệu thống cơ sơ bộ cho thấy gần 70% người làm trắc nghiệm đang tồn tại dấu hiệu bất ổn về sức khỏe tinh thần, liên quan đến cá nhân họ hoặc trong mối quan hệ với người khác (người yêu, bạn đời, đồng nghiệp). Trong đó, khoảng gần 30% người làm trắc nghiệm có mức độ trầm cảm từ vừa đến rất nặng, gần 40% đang có dấu hiệu stress từ trung bình đến cao, khoảng 20% có dấu hiệu độc hại trong mối quan hệ tình cảm hoặc hôn nhân - gia đình.