Giá vàng tiếp tục tăng trong năm nay, khiến nhiều người tiêu dùng bình thường và nhà đầu tư chú ý đến thị trường vàng hơn. So với vàng miếng đầu tư, vàng trang sức có trọng lượng nặng, đơn giá cao, vàng hạt có kích thước nhỏ, giá thành hợp lý đã trở thành "món ưa thích" của giới trẻ.

Tại Trung Quốc, "hạt đậu vàng" trở thành đam mê mới của giới trẻ trong việc quản lý tài chính và là chủ đề nóng trên mạng trong thời gian gần đây. Và tiết kiệm một hạt đậu vàng mỗi tháng đã trở thành "mục tiêu nhỏ" của nhiều bạn trẻ. Bạn có tò mò, tại sao giới trẻ lại thích tiết kiệm đậu vàng đến vậy? Việc sử dụng "hạt đậu vàng" để tiết kiệm, thay thế tiền gửi và trở thành một phương pháp quản lý tài chính liệu có đáng tin cậy không? Bạn cần đề phòng những rủi ro gì khi tiết kiệm bằng hình thức này?

Tiết kiệm tiền trở thành một cách mới để quản lý tiền

"Nếu bạn tiết kiệm mỗi tuần một lần, số tiền tiết kiệm trong một năm của bạn sẽ tăng lên nhanh chóng"; "Mua 1 hạt đậu vàng mỗi tháng sẽ giúp bạn tăng cảm giác an toàn" hay "Tiết kiệm tiền còn không có giá trị bằng việc tiết kiệm đậu vàng" là những gì đang được bàn tán xôn xao trên mạng xã hội.

Người ta hiểu rằng, hạt đậu vàng thường dùng để chỉ vàng nặng khoảng 1 gram và có nhiều hình dạng khác nhau. So với việc đầu tư hàng chục gram vàng miếng hay vòng tay vàng, dây chuyền vàng và các phụ kiện bằng vàng khác, mua một "hạt đậu vàng" chỉ tốn khoảng 400 đến 500 nhân dân tệ (khoảng 1,4 triệu đến 1,7 triệu đồng) - số tiền này phù hợp hơn với những người trẻ tuổi không có nhiều tiền tiết kiệm.

Xiao Zhao, một người trẻ mới đi làm đã nói với các phóng viên rằng anh kiếm được khoảng 6.000 nhân dân tệ (khoảng 20 triệu đồng) mỗi tháng, sau khi loại trừ các chi phí hàng ngày như tiền thuê nhà và tiền ăn uống, số tiền còn lại không nhiều. Việc tiết kiệm bằng hình thức mua "hạt đậu vàng" tương đương với việc buộc phải chi tiêu hợp lý hơn để có ra khoản dư nhằm phục vụ mục đích này. Song, Xiao Zhao thừa nhận, chỉ cần vài tháng sau khi theo hình thức tiết kiệm này, cảm giác yên tâm đã cao hơn rất nhiều.

"Tiết kiệm tiền khiến người ta yên tâm hơn. Tôi không đủ tiền mua vàng miếng, giá mỗi gram vàng trang sức lại cao nên hạt đậu vàng là phù hợp nhất. Tiết kiệm mỗi tháng một ít có thể tích lũy thành rất nhiều.

Nhìn thấy ngày càng nhiều đậu vàng trong chai khiến tôi cảm thấy rất hài lòng", bà Yin nói.

Cô Wang, sống ở Bắc Kinh, bắt đầu tiết kiệm tiền sau khi thường xuyên thua lỗ trong các khoản đầu tư của mình.

"Các quỹ chứng khoán thua lỗ, quản lý tài chính ngân hàng thỉnh thoảng giảm xuống dưới giá trị ròng. Tuy nhiên, với những "hạt đậu vàng", chúng ta vẫn có thể nhìn thấy mỗi ngày và kiểm soát được giá trị đầu ra nên sẽ nắm chắc phần trăm có lợi nhiều hơn so với các hình thức đã kể trên. Điều này khiến mọi người cảm thấy an toàn hơn", Wang nói.

Rõ ràng, sự nhiệt tình trong việc tiết kiệm "hạt đậu vàng" của người trẻ nằm ở chỗ tính chất bảo toàn giá trị của vàng có thể làm giảm bớt lo lắng của họ khi đầu tư.

Số liệu khảo sát về mức độ tiêu thụ vàng và trang sức của Trung Quốc vào năm 2021 cho thấy trong số nhóm người tiêu dùng tại các cửa hàng vàng, khách hàng từ 25 đến 35 tuổi chiếm hơn 70%.

Xu hướng người trẻ tiết kiệm bằng cách mua vàng ở Việt Nam cũng không quá khác. Lê Quỳnh (28 tuổi - ở TP HCM) từng làm trong ngành du lịch cho biết:

"Kể từ khi phải đối mặt với khủng hoảng tài chính, mình cũng dần tìm hiểu sâu hơn về cách quản lý tài chính cá nhân. Từ lúc này, mình thận trọng hơn với từng đồng tiền (sẽ) chi ra.

Chẳng hạn như mới tuần trước thôi, lẽ ra như bình thường, mình sẽ tự tặng cho bản thân những món quà yêu thích vào dịp sinh nhật. Tuy nhiên, mình do dự và quyết định thay đổi món quà.

Ban đầu mình rất thích 1 chiếc vòng cổ Tiffany nhưng sau khi so sánh với 1 sợi dây chuyền bằng vàng có mức giá tương đương, mình đã chọn ngay món đồ này", Lê Quỳnh chia sẻ.

"So với bạc 925, vàng nguyên chất có thể giữ nguyên giá trị khiến mình cảm thấy yên tâm hơn" - Lê Quỳnh nói về lý do thay đổi quyết định.

Cùng với đó, Ngọc Anh - cô nàng GenZ chỉ mới 24 tuổi nhưng cũng đã tìm ra được khoản đầu tư dài hạn khả thi nhất dành cho bản thân.

"Vì 'bệnh nghề nghiệp' nên mình khá rạch ròi trong chuyện tiền nong. Mình không muốn để tiền 'chết' nên lúc nào cũng phải tìm bằng được cách để tăng trưởng dòng tiền. Ban đầu, mình chỉ mua vàng vì muốn tích lũy, nhưng cũng không nghĩ sẽ bán đi rồi mua lại - một vòng lặp diễn ra theo thị trường như bây giờ.

Tuy vậy, phải thừa nhận là có giai đoạn mình đã lãi tới 6 triệu đồng từ những món đồ trang sức bằng vàng", Ngọc Anh nói thêm.

"Giàu thì làm đồ trang sức, nghèo thì kiếm tiền" - Trong quan niệm truyền thống, vàng luôn có chức năng bảo toàn giá trị. Có lẽ bởi thế mà vàng cùng những món đồ trang sức bằng vàng ngày càng có sức hút đối với giới trẻ.

Có sự chênh lệch giá lớn giữa các kênh khác nhau

Trong quá trình giới trẻ đầu tư vào "hạt đậu vàng", hoạt động tiếp thị trên mạng xã hội và nền tảng thương mại điện tử đóng vai trò quan trọng và nền tảng thương mại điện tử đã trở thành kênh quan trọng để giới trẻ mua loại mặt hàng này.

Trên một nền tảng xã hội nhất định, phóng viên đã thấy nhiều chiến lược đầu tư liên quan đến "hạt đậu vàng". Trong số đó, điểm quan trọng nhất là sử dụng phiếu giảm giá để được giảm và miễn, từ đó thu được chênh lệch giá vàng lớn hơn.

"Thật tuyệt vời khi sử dụng phiếu giảm giá để mua vàng tại các cửa hàng được chỉ định!", một cư dân mạng bình luận.

Cô cho biết mình đã mua một "hạt đậu vàng" vào ngày 25/8. Giá ban đầu là 533 nhân dân tệ (khoảng gần 2 triệu đồng) mỗi gram và cô đã nhận được một phiếu giảm giá 100 nhân dân tệ khi mua đơn hàng có giá trị trên 300 nhân dân tệ. Sau khi mua phiếu giảm giá, cô cũng đã chi 433 nhân dân tệ để có được 1 gram vàng. Cô nhờ bạn bè giúp lấy 3 phiếu giảm giá và mua 3 gram đậu vàng cùng 1 lúc.

Một cư dân mạng khác cho biết vào cuối tháng 7, anh ta đã mua 1 gram đậu vàng từ một công ty thương mại ở Hà Nam thông qua CCB Shanrong Business và chỉ chi 413 nhân dân tệ (khoảng 1,4 triệu đồng) sau khi giảm giá.

"Những hạt đậu vàng nhỏ trong cửa hàng của chúng tôi đã hết hàng. Nếu muốn, bạn có thể mua chúng thông qua chương trình mini WeChat", nhân viên bán hàng tại cửa hàng trang sức Chow Tai Fook cho biết.

Trong khi đó, thương hiệu Lao Fengxiang lại chuyên về hạt đậu vàng nhỏ hình trái tim. Giám đốc Li, giám đốc bán hàng của cửa hàng, nói với các phóng viên rằng sản phẩm này bán rất chạy trong Ngày lễ tình nhân tại Trung Quốc.

"Tốn hàng trăm nhân dân tệ để gửi một bó hoa cho người yêu. Một khi hoa tàn, chúng sẽ bị vứt bỏ. Nhưng với hạt đậu vàng thì khác. Ngoài việc thể hiện tình yêu, hạt đậu vàng hình trái tim này còn có thể duy trì và tăng giá trị của nó", giám đốc Li cho biết.

Đồng thời, giám đốc Li cũng chia sẻ rằng do tiền công chế biến nên 1 gram đậu hình trái tim có giá hơn 600 nhân dân tệ.

Cuộc điều tra của phóng viên cho thấy ngoài các cửa hàng vàng trang sức, một số ngân hàng còn tung ra sản phẩm "hạt đậu vàng" để người tiêu dùng mua hàng. Đậu vàng CMB của Ngân hàng Thương mại Trung Quốc (gói 1 gram) có giá 525,4 nhân dân tệ và được Quỹ đầu tư Ngân hàng Thương mại Trung Quốc bán trước. Đậu vàng Wealth của Ngân hàng Truyền thông (2gram/hạt) có giá 1.003 nhân dân tệ và 170 hạt đã được bán ra.

Vầng hào quang vàng che giấu nhiều rủi ro

So với việc gửi tiền và quản lý tài chính trên giấy tờ, "hạt đậu vàng" có thể mang lại cảm giác an toàn hơn cho con người. Tuy nhiên, điều tra của phóng viên phát hiện, dưới vỏ bọc của vầng hào quang vàng cũng ẩn chứa rất nhiều rủi ro.

Giá vàng đã biến động rất nhiều trong năm nay, và các kênh tái chế "hạt đậu vàng" không mấy suôn sẻ. Nếu bạn sử dụng đậu vàng với mục đích đầu tư, bạn phải đánh giá rủi ro của nó một cách hợp lý.

Theo quan điểm của Wang Lixin, "hạt đậu vàng" được ví như một dạng sản phẩm vàng sáng tạo, có ý nghĩa tích cực trên thị trường. Ngưỡng mua thấp và quan niệm tích lũy một ít sẽ kiếm được nhiều hơn, khiến Xiaojin Bean ngày càng được ưa chuộng trên thị trường, đặc biệt là với người tiêu dùng trẻ tuổi, đưa vàng đến gần hơn với công chúng.

"Nếu bạn mua những hạt đậu vàng nhỏ với tâm lý đầu tư thuần túy, bạn nên chú ý đến một số nguyên tắc" - Wang Lixin nói.

Trong đó bao gồm 3 nguyên tắc như sau:

- Thứ nhất, giá bán lẻ của những "hạt đậu vàng" mua càng gần với giá nguyên liệu của vàng thì càng tốt. Như vậy sẽ không mất nhiều giá trị khi thanh lý.

- Thứ hai là làm rõ liệu các kênh bán, mua lại và gia công những "hạt đậu vàng" đã mua có công khai và minh bạch hay không. Đồng thời liệu chúng có dễ giao dịch hay không.

- Thứ ba là kiểm tra kênh "hạt đậu vàng" mua có đều đặn hay không. Không nên mù quáng chọn một số kênh không đều vì giá rẻ sẽ dẫn đến rủi ro về độ tinh khiết hoặc chất lượng.