Quang cảnh hội thảo - Ảnh: D.LIỄU
Sáng 23-11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí về thực trạng, thách thức và giải pháp trong phòng chống tác hại của thuốc lá.
Ông Hồ Hồng Hải - phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông - cho biết Việt Nam không phải là nước phát triển nhưng tỉ lệ người hút thuốc lá đứng thứ 15 thế giới. Ước tính khoảng 15,6 triệu người hút thuốc, người dân bỏ ra đến 49.000 tỉ đồng/năm để mua thuốc lá.
Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) - cho biết sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu của bệnh tật và tử vong sớm. Thuốc lá chứa 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây nên 25 loại bệnh (ung thư, tim mạch, các bệnh về hô hấp và sinh sản).
Trong khi đó, chi phí điều trị năm nhóm bệnh (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) trên tổng số 25 bệnh do thuốc lá gây ra, chiếm đến 1% GDP, con số chung trên thế giới là 1-2%.
Mỗi năm Việt Nam có trên 40.000 ca tử vong vì các bệnh do thuốc lá gây ra. Con số này sẽ tăng lên 70.000 ca/năm vào năm 2030 nếu Việt Nam không phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả. Số người tử vong do thuốc lá gây ra gấp gần 4 lần số ca tử vong vì tai nạn giao thông đường bộ mỗi năm.
Cũng theo bà Hương, tỉ lệ người trưởng thành hút thuốc lá tại Việt Nam có xu hướng giảm nhưng tỉ lệ ở nữ giới lại có xu hướng tăng.
Bên cạnh đó, tỉ lệ người hút thuốc lá mới cũng là con số vô cùng đáng lo ngại dù chưa phải cao nhưng tăng nhanh trong giới trẻ. Theo đó, tỉ lệ hút thuốc lá mới vào năm 2020 đã tăng 18 lần so với năm 2015 (từ 0,2% lên 3,6%), trong đó nam giới tăng 14 lần, nữ giới tăng 10 lần.
Bà Angela Pratt - trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam - cho biết giá thuốc lá ở Việt Nam rẻ đến mức khó tin.
"Với giá thuốc lá hiện nay tại Việt Nam sẽ không phải là rào cản đối với giới trẻ trong việc hình thành thói quen hút thuốc. Vì vậy, tăng thuế thuốc lá sẽ là cách nhanh nhất và tiết kiệm chi phí nhất để hạn chế tình trạng hút thuốc lá hiện nay", đại diện WHO nhận định.
Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới
Bên cạnh thuốc lá truyền thống, các chuyên gia cũng nhận định thuốc lá thế hệ mới đang là nguy cơ trực tiếp gây ảnh hưởng đến giới trẻ. Bà Trần Thị Trang - phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế - cho biết thuốc lá mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) được đưa vào Việt Nam chủ yếu qua đường nhập lậu, xách tay…
Các sản phẩm đang được quảng cáo khá phổ biến trên mạng xã hội, người tiêu dùng có thể dễ dàng mua bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá mới trên Internet, các trang mạng xã hội.
"Tuy nhiên, hiện Luật phòng chống tác hại của thuốc lá chưa có quy định điều chỉnh đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, mới có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc lá điếu do Bộ Y tế ban hành. Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới", bà Trang nhấn mạnh.