Những ngày qua, vụ việc hơn 200 học sinh mầm non và tiểu học ở huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) bị nhiễm sán lợn nghi do ăn phải thịt nhiễm sán ở nhà trường khiến cộng đồng xôn xao.

[Xem thêm: Đồ đạc lỉnh kỉnh, trẻ em vật vờ vì dậy từ 3h sáng đi Hà Nội để xếp hàng xét nghiệm]  

"Không có một mầm bệnh nào trong cơ thể con người được coi là bình thường"

Không thể coi nhiễm sán lợn qua đường tiêu hóa là không nguy hiểm. Bởi, không có một mầm bệnh nào vào cơ thể con người được coi là bình thường được.

BS Cao Văn Tuân tại TPHCM nhận định, "chuyện nhiễm sán lợn là bình thường nếu ấu trùng sán lợn phát triển và ký sinh tại ruột, vì sán hút máu không nhiều như ve chó hút. Nhưng nếu nó không chịu định cư ở đường tiêu hóa mà lại 'tị nạn' ở não, mắt và các mô của cơ thể thì nguy hiểm...".

Không ăn các thực phẩm sống như thịt lợn, nem chua, thịt lợn tái (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành).

PGS.TS Lê Thành Đồng, Viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng TP.HCM cho biết, bệnh sán dây/ấu trùng sán dây lợn hay còn gọi là bệnh sán dải/sán dải heo phân bố ở nhiều nơi trên thế giới.

Việc mắc bệnh liên quan nhiều đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh thành. Theo số liệu được báo cáo qua các nghiên cứu, qua các cơ sở điều trị đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành có ca bệnh ấu trùng sán lợn.

Bệnh nhân nhiễm sán lợn như thế nào?

Theo PGS Đồng, nếu người ăn phải trứng sán dây lợn nhiễm trong thức ăn, sau khi ăn hay nuốt phải trứng sán, trứng vào dạ dày, nở ra ấu trùng đến ruột non. Ấu trùng xuyên qua thành ống tiêu hóa vào máu và di chuyển đến ký sinh tại các cơ vân, não, mắt...

Nếu nhiễm từ môi trường bên ngoài cơ thể thì có thể thấy ít ấu trùng ở các mô.

Hình ảnh sán dây lợn.

Trong trường hợp người bệnh có con sán trưởng thành trong ruột, thì khi đốt sán già rụng có thể đốt sán bị trào ngược lên dạ dày do phản ứng của nhu động ruột. Như vậy sẽ tương tự như ăn phải đốt sán mới do đó số lượng ấu trùng sẽ rất lớn.

[Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết những loại thịt tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sán]

Triệu chứng của nhiễm sán lợn

Theo các chuyên gia y tế, người mắc bệnh sán trưởng thành, bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt. Ấu trùng sán theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang. Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau.

- Nếu nang sán ở trong da: Da có các nang nhỏ, bằng hạt đỗ hoặc hạt dẻ, tròn, chắc, không đau, di động trên nền sâu và lăn dưới da, màu da ở trên bình thường.

U nang sán thường nổi ở mặt trong cánh tay nhưng có thể nổi ở bất kỳ vị trí nào và có tính cách đối xứng. Rất hiếm khi các u nằm bên cạnh dây thần kinh và gây đau dây thần kinh hoặc chèn ép lâm ba gây phù voi.

Ấu trùng sán theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang.

- Nếu nang sán nằm trong cơ: Sẽ thấy có những u nhỏ, chắc, kích thước khoảng 1-2 cm hoặc bằng hạt đỗ, hạt lạc, di động dễ, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết;

- Nếu nang sán nằm trong não: Có các biểu hiện của sán não như đau đầu, buồn nôn, nặng có thể có những biểu hiện co giật giống như bệnh động kinh, tăng áp lực sọ não, suy nhược trí năng, rối loạn tâm thần. Bệnh nhân có thể bị liệt, thậm chí đột tử.

U nang sán sau nhiều năm sẽ bị vôi hoá, lúc này có thể phát hiện được bằng X-quang.

[Ăn thịt lợn nhiễm sán nguy hiểm thế nào cho sức khỏe?]

Nhiễm sán lợn nguy hiểm thế nào?

Nếu ấu trùng sán nếu đi vào não, ký sinh trong não sẽ tạo thành những bọc ấu trùng gây ảnh hưởng tới hệ thần kinh mà hiện nay mọi người thường gọi là sán não.

- Nếu nang sán nằm trong não: Người bệnh có thể bị động kinh, liệt tay, chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ hoặc đau đầu dữ dội;

- Nếu nang sán nằm trong mắt: Có thể tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.

- Nếu nang sán nằm trong cơ: Ấu trùng sán ký sinh trong cơ với mật độ cao sẽ gây viêm cơ khiến trương lực cơ giảm, làm giảm khả năng lao động.

Nang ấu trùng ở cơ tim có thể làm tim đập nhanh, tiếng tim bị biến đổi, bệnh nhân bị ngất xỉu. (Ảnh BSCC)

- Nếu nang sán nằm trong da: Ấu trùng sán cũng có thể ký sinh ở da gây nên những hạt gạo dưới da, ảnh hưởng tới thẩm mỹ.

- Nếu nang sán nằm trong tim: Nang ấu trùng ở cơ tim có thể làm tim đập nhanh, tiếng tim bị biến đổi, bệnh nhân bị ngất xỉu.

Từ cơ chế bệnh sinh đến triệu chứng và hậu quả của nhiễm sán lợn thì không thể gọi là bình thường nếu đã mắc sán lợn mà luôn có nguy cơ chứa đựng sự nguy hiểm. Do đó khi mắc bệnh, dù mức độ đơn giản thế nào cũng phải đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị.