Gần cơ quan mình có một chị bán bánh mì. Bánh mì chị bán cũng khá ngon, nhân nhiếc xông xênh, giá cả hợp lý nên được anh chị em bà con cô bác trong vùng rất chi là hâm mộ. Ngày ngày mình đi làm qua thấy ai nấy vòng trong vòng ngoài đứng ngoan như học sinh mầm non, chờ cô giáo gọi lên phát biểu là sẽ hùng dũng: "Cho em bánh mì trứng", "Cho tớ bánh mì thịt trứng xúc xích không ớt", vưn vưn... Thỉnh thoảng mình cũng gia nhập đội quân bé ngoan, chờ chị gọi lên phát biểu.

Chị rất là thạo việc. Bánh, nhân bánh các thứ để rõ ràng ngăn nắp đã đành. Âu nào để tiền, thùng nào để sẵn túi nylon có kèm giấy ăn cũng sắp đúng luôn tầm tay. Miệng chị hỏi ai ăn gì, tay nhồi bánh, rồi cắt đặt hai bậc phụ mẫu đánh trứng rán một cách siêu nhịp nhàng. Chị cũng chả bao giờ bị nhầm khách nào đến trước khách nào đến sau. Khách nào đến sau mà order đơn giản thì sẽ có bánh trước, chỉ vậy thôi. Nói chung nhìn chị mồm tra vấn khách hàng như máy khâu, tay bốc nhân cầm tiền lia lịa, chân rung rung để cân bằng chuyển động với các bộ phận còn lại của cơ thể thật là sướng mắt. Có thể gọi là nghệ thuật bán bánh mì đường phố vậy thay.

Văn mình xếp hàng khi quán đông. Ảnh: Intrernet

Chị lành nghề nên đặc biệt ghét các thể loại lọng cọng, không hiểu rõ vị trí của mình. Vì vậy thỉnh thoảng khách hàng có phần khiếp đảm khi ông bà giúp bán hàng bị chị mắng xơi xơi vì nhận lệnh rán trứng không nhanh nhẹn hoặc sai chi tiết (kiểu gọi trứng không thì lại đánh thêm pa tê chả hạn).

Sáng nay giời lạnh, mình thèm bánh mì bèn chạy đi xếp hàng mua, đến nơi thì thấy nhiều người cùng có chung cơn thèm, đang xúm đông xúm đỏ quanh chị bánh mì. Cái rồi đến gần, mình thấy một hoạt cảnh hiếm khi xảy ra. Sau lưng chị là một cô Tây đang giơ điện thoại tác nghiệp toách toách toách, đây thì chụp chảo trứng, kia thì chụp âu thịt... Giữa lúc đang rất cần giữ thể diện cho thủ đô ngàn năm văn hiến nói riêng và tổ quốc nói chung, chị lại vừa nhồi nhân bánh mì vừa mắng một anh khách xơi xơi: "Anh giục vừa thôi! Anh đến sau mà cứ chen lên thế à? Người ta đến trước phải làm cho người ta trước chứ! Anh nói ít thôi! Người ta mua quen rồi có ai nói lắm như anh không? Mua có một cái bánh mì mà cứ làm như mua cho mười người không bằng!"

Ảnh minh họa

Mình nhìn sang, chỉ 1 giây sau đã hiểu vấn đề. Hẳn là anh giai này dẫn hai anh chị Tây đi trải nghiệm đồ ăn đường phố Việt Nam, thấy đang blah blah với một anh Tây cái gì mà "Vietnamese kebab". Chắc anh order cho hai anh chị Tây một cái bánh ăn cho biết. Tóm lại là khách vãng lai. Nhưng mà một là chưa quen nề nếp nhà chị (nên không ngoan như khách quen nhà chị), hai là có thể muốn chiều chuộng hai bạn Tây kia nên cứ giục chị làm trước cho, nên chị cáu.

Sự việc nhỏ bé với chị bánh mì khiến mình liên tưởng đến vụ bún mắng cháo chửi mà dân bán hàng Hà Nội hay bị kêu ca. Cá nhân mình đi ăn ở Hà Nội đầy ra, chả bao giờ bị ai mắng cả, còn yêu nữa là khác. Ăn phở được cho thêm quẩy, ăn bún được cho thêm ốc là chuyện thường.

Ảnh minh họa

Mình biết nhiều người Hà Nội rất xởi lởi, nhưng khi cần thì vẫn ngoa ngoắt nếu gặp người không biết điều, không biết việc... Có hôm mình và chồng dắt nhau đi ăn một quán phở khá nổi ở Hai Bà Trưng, chị chủ mặt xăm trổ đầy (xăm môi xăm mày á) đon đả chạy ra hỏi đôi uyên ương: "Ăn gì thế em? Ngồi chỗ này cho thoáng này!" Cái rồi chỉ trong nửa nốt nhạc chị quay ngoắt ra chỗ em bưng bê, rít lên thánh thót: "Giời ơi Thơm ơi sao mà số mày khổ thế Thơm ơi? Sao đường quang kia mày không đi mà mày lại phải lách vào giữa hai hàng ghế mà bê phở thế kia? Sao mà mày vất vả thế hả con ơi!!!!!!!" Đôi trẻ chưa kịp hãi hùng thì chị đã quay ra cười dịu dàng: "Em ngồi đi, chờ tí có phở ngay!" Đấy, dân bán hàng Hà Nội là thế.

Hầu hết các hàng ăn lâu đời ở Hà Nội đều có nhóm khách quen, chủ hiểu tính khách, khách quen tính chủ nên chả ai phải phàn nàn về ai cả. Mà mấy hàng đấy buôn bán được nên giàu lắm, giàu hơn khách nhiều (nhà phở gà quen của mình hầu hết con cái đều định cư bên Anh, bác kia mê bán phở nên không chịu sang với con). Thế nên khách không phải là thượng đế nếu thượng đế không biết điều? Ăn thì ăn không ăn thì tránh ra cho người ta phục vụ khách quen. Đã bận rồ người còn phải giải quyết tâm sự tuổi mới lớn.

Mình chả lên mặt dạy ai, chỉ nhắc nhỏ các bạn đi mua hàng thì hãy chịu khó quan sát và ý tứ tí. Nhìn xem người khác làm thế nào mình làm theo, nhất là hàng đông đừng giục giã hạch sách người bán hàng, người ta đâu chỉ phục vụ có mình bạn. Ngoan ngoãn lịch sự thì chả thiệt đi đâu bao giờ, đúng không?

(Bài viết thể hiện quan điểm và góc nhìn của tác giả)