Đến bây giờ, cá bống sông Trà vẫn là một món ăn nổi tiếng, người khắp nơi đến Quảng Ngãi không thể bỏ qua. Cá bống sống nhiều ở đoạn sông Trà từ đuôi xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh thẳng ra biển. Khoảng tháng 3 đến tháng 5 âm lịch, cá bống nhiều nhất, lúc này cá nhiều trứng, mập.
Cá bống sống. Ảnh: Vietravel .
Ngày xưa, khi chưa có đập thủy lợi Thạch Nham, thời còn bờ xe nước, nước sông Trà đầy quanh năm và trong xanh, cá bống rất nhiều. Chúng thường găm dưới cát, chỉ cần bủa một tay lưới một thì bắt được cả tô cá. Cũng có người bắt cá bống bằng ống tre trống hai đầu, dài khoảng 1 m, dùng cọc nhọn cắm xuống đáy sông, cắm vào buổi chiều thì sáng hôm sau ngư dân lặn xuống bịt hai đầu ống và đổ cá ra đụt (vịt đựng). Cá bống ở trong ống rất to, nhiều con to hơn ngón tay cái. Ngư dân đem ra chợ bán, cá bống vẫn còn sống. Nhưng bây giờ thì sông Trà thường xuyên cạn nước, cá bống đang dần ít đi.
Cá bống kho thơm phức. Ảnh: Odacsan.
Cá bống sông Trà có thể chế biến thành nhiều món, nhưng ngon nhất vẫn là cá bống kho tiêu. Muốn kho tiêu thật ngon, cá bống phải còn sống, đem về chà với muối để giảm bớt mùi tanh, sạch vảy, rửa sạch rồi cho vào nồi đất, ướp với gia vị như đường, nước mắm, tiêu, bột ngọt… cho thấm trước khi kho. Cá được kho rim với lửa nhỏ liu riu rồi tắt bếp, cá quéo lại, thịt săn chắc, rất thơm ngon.
Cá bống kho ngon nhất vẫn là kho bằng cái trách đất, niêu đất… Món cá bống kho tiêu ăn với cơm nóng, thêm đĩa rau muống luộc chấm với nước cá kho là ngon hết ý; hoặc cá bống kho tiêu ăn với cháo trắng cũng rất ngon, ăn phải con cá bống có trứng vàng thì lại thêm vị béo bùi thật tuyệt.
Món này ăn với cơm nóng thì không còn gì bằng. Ảnh: Dulichcauvong.
Cá bống kho tiêu cho vào hũ nhựa hoặc thuỷ tinh giữ được rất lâu (trên 30 ngày) ăn vẫn rất ngon. Hiện nay ở Quảng Ngãi nhiều người đã làm món cá bống sông Trà kho tiêu cho vào hũ bán đi khắp nơi, cả xuất sang nước ngoài. Nhưng để thưởng thức trọn vẹn hương vị của cá bống tươi ngon ở sông Trà, hãy thử một lần ghé về thăm Quảng Ngãi và thưởng thức trực tiếp món cá bống tươi ngon của sông Trà.
Cá bống sông Trà đã đi vào máu thịt của người Quảng Ngãi, đi đâu xa, trong hình ảnh quê nhà luôn có con cá bống: “Anh đi anh nhớ quê nhà - Nhớ con cá bống sông Trà kho tiêu”.
