Vô sinh có thể do người chồng:
Không có tinh hoàn hay tinh hoàn teo.
- Thiếu tinh dịch hoặc tinh trùng chết non, tinh trùng kém hoạt động.
- Bị bệnh toàn thân như bệnh đường hô hấp, bệnh tim mạch, bệnh đường tiêu hóa, bệnh đường tiết niệu... Các bệnh này làm sức lực giảm sút, khả năng hoạt động giao hợp kém yếu, chóng xuất tinh hay không có khả năng cương dương.
- Do sinh hoạt quá đà lúc trai trẻ, do thủ dâm nên khi xây dựng gia đình thì tinh khô huyết kiệt.
Vô sinh là tình trạng vợ chồng lấy nhau lâu rồi mà người vợ không thụ thai - Vô sinh có rất nhiều nguyên nhân (Ảnh minh họa)
Vô sinh do người vợ:
Do buồng trứng teo, trứng không phát triển.
- Do bị viêm nhiễm mà tắc vòi ống dẫn trứng.
- Do dị dạng bộ phận sinh dục.
- Do rối loạn hoạt động của tuyến nội tiết từ não đến tuyến yên, tuyến thượng thận và buồng trứng làm rối loạn kinh nguyệt, vô kinh, đa kinh, rong kinh... Vô cảm, khô khan...
- Do thiếu vệ sinh - gây viêm nhiễm bộ phận sinh dục (có khí bạch đới).
- Do bệnh toàn thân: béo phì, tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh hệ tiết niệu, hệ tiêu hóa, bệnh hệ hô hấp... khiến sức khỏe chung giảm sút dẫn đến hoạt động sinh dục giảm sút.
Đông y khám người vô sinh thường cũng chú ý khai thác theo vọng, văn, vấn, thiết để biết bệnh ở lục, phủ, ngũ tạng nào. Trong ngũ tạng người, thầy thuốc hay quan tâm đến tạng Thận.
Tạng thận được chia ra Thận âm và Thận dương hay Thận thùy và Thận hòa. Thận liên quan đến khí và huyết. Chức năng của Thận là tàng tinh và sinh tinh. Tinh ở đây là chỉ các chất tinh hoa, chất quý của cơ thể, tinh đồng nghĩa với hoạt động của dương vật và tinh trùng mạnh hay yếu, đủ hay thiếu. Ở nữ giới liên quan đến lòng ham muốn hay thờ ơ, kinh nguyệt đều hay rối loạn.
Muốn chữa vô sinh có hiệu quả người bệnh cần được khám kỹ cả người chồng và người vợ xem nguyên nhân vô sinh ở đâu để chữa. Trong phạm vi bài này chỉ xin giới thiệu về nguyên tắc chữa vô sinh và dẫn một số thí dụ về chữa rối loạn kinh nguyệt.
Thuốc bổ thận có rất nhiều, nên mức độ tác dụng có khác nhau. Cần bổ thận âm có Thục địa, Hà thủ ô, Cao quý bản...
Cần bổ thận dương cần có Nhục dung, Kỳ tử, Ba kích, Lộc nhung.
Tăng cường sinh dục cần có Ngài đực, Sâm cau, Ích trí nhân, Pha cố chỉ...
Để giữ tinh có Kim anh, Khiếm thực.
Để bổ thận âm có bài lục vị thành gồm:
Thục địa Hoài Sơn
Sơn thù Đan bì
Trạch tả Bạch linh
Bài Đại bổ âm hoàn gồm:
Thục địa 32g
Cao qúy bản 20g
Tri mẫu 12g
Tán bột làm viên uống.
Đông y thường kể 5 nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt. Một là do huyết nhiệt, thủy không đủ người gầy da nóng, miệng khô khát, kinh đến trước kỳ dùng bà Xuyên khung 10g - Mạch môn 12g Đương quy 12g - Thiên môn 12g Thục địa 16g - Thiên hoa phấn 12g Bạch thược 2g - Hoàng cầm 10g A giao 12g Sắc uống: Tác dụng để tăng cường phần thủy, huyết sẽ nhuận và kinh đều. Hai là do huyết hàn, do thủy bị lạnh, kinh đến sau kỳ, chân tay lạnh, sợ lạnh, máu nhợt, ngưng trệ, đau bụng khi hành kinh, Dùng bài: Đăng sâm 16g - Quế chi 12g Bạch linh 8g - Hoắc hương 12g Bạch truật 12g - Phụ tử chế 8g Cam thảo 6g - Hương phụ 16g Ngải diệp 12g Sắc uống: Tác dụng của bài này là làm ấm phần thủy và khí lưu thông vì khí lưu thông thì huyết mới thông, kinh nguyệt mới đều. Ba là do huyết hư: Biểu hiện kinh ra ít, máu khô màu nhợt, do thận thủy không đủ, nên người bệnh cảm giác nóng trong xương tức ngực khó thở, chân tay mệt yếu, không có dịch khi sắp hành kinh (khô). Dùng bài: Thục địa 30g - Câu kỷ 12g Thỏ ty tử 10g - Sơn thù 10g Cam thảo 6g - Qui bản 8g Hoài sơn 16g - Bạch linh 12g Ngũ vị 8g - A giao 12g Mạch môn 12g - Nhục dung 8g Tác dụng bổ thận. Bốn là vị hư huyết hư, mạch xung nhâm không đủ, biểu hiện người yếu, ăn kém, da xanh, kinh nhợt loãng. Dùng bài: Nhân sâm 12g - Bạch truật 16g - Ngũ vị 6g Hoàng kỳ 12g - Cam thảo 6g - Đại táo 6g Đương quy 12g - Quế tâm 8g - Sinh khương 3 lát Thục địa 12g - Trần bì 10g - Viễn trì 4g Bạch thược 10g - Bạch linh 8g Sắc uống: bài này có tác dụng bổ tỳ vị, ăn ngon mà tăng huyết. Năm là do huyết ứ trệ. Biểu hiện người lúc nóng, lúc lạnh, đau mỏi toàn thân, đau bụng khi hành kinh, có khí hư, kinh ra ít, khó ra dùng bài: Xuyên khung 12g - Huyền hồ 8g - Một dược 8g Đương quy 12g - Đào nhân 8g - Ích mẫu 12g Thục địa 16g - Hương phụ chế 16g Xích thược 12g - Nhũ hương 6g Nếu thêm biểu hiện nhiệt như da nóng, kinh đỏ, thì bổ sung thêm hoàng cầm 12g, Hoàng liên 10g Nếu biểu hiện lạnh, thêm Can khương 8g, phụ tử chế 8g, sắc uống. |
Tóm lại, điều trị vô sinh khó và phức tạp, nên giữ gìn từ lúc còn trẻ, tránh chơi bời quá mức giữ vệ sinh đường sinh dục tránh mắc bệnh lây nhiễm. Khi có nhu cầu chữa vô sinh cần tìm thầy thuốc có kinh nghiệm tránh dùng thốc tùy tiện, lợi bất cập hại.