Sinh thời, trong suốt sự nghiệp, nhạc sĩ Xuân Phương được ưu ái gọi là “nhạc sĩ của những bài hát trong phim”. Gia tài nhạc phim của anh đã lên tới 60-70 bộ phim, trong đó có nhiều ca khúc để đời, gắn bó với bao thế hệ, vượt xa khuôn khổ một bộ phim, trở thành ca khúc độc lập.
Những bộ phim do cố nhạc sĩ chắp bút viết nhạc cũng là các tác phẩm để lại dấu ấn sâu đậm, gắn bó với tuổi thơ của thế hệ 8X, đầu 9X.
Xin hãy tin em
Năm 1997, Xuân Phương bắt đầu viết nhạc phim, ca khúc Mong ước kỷ niệm xưa trong bộ phim Xin hãy tin em. Phim được chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ, phát sóng lần đầu năm 1997 trong chương trình Văn nghệ Chủ nhật kênh VTV3, do đạo diễn Đỗ Thanh Hải làm biên kịch, đạo diễn.
Nội dung phim khắc họa Hoài "thát-chơ" (Bùi Lệ Hằng) – cô sinh viên tỉnh lẻ nổi tiếng khắp khu ký túc xá Đại học Tổng Hợp Hà Nội vì thói ăn chơi, ngổ ngáo, phá phách. Hoài thường xuyên trốn học, uống rượu với đám con trai… Trong một lần tình cờ đi bưu điện, Hoài gặp Phong (Lê Vũ Long) – chàng sinh viên Nhạc viện, hai người dần nảy nở tình cảm, phát triển mối quan hệ yêu đương. Dần dần Hoài được cảm hóa, cô thay đổi nhờ tình yêu. Nhưng quá khứ không thể che giấu, Hoài vô tình để lộ con người thật trong tiệc sinh nhật chị của Phong, mối tình như thơ này kết thúc.
Ca khúc nhạc phim Mong ước kỷ niệm xưa do nhóm Tam ca 3A có đời sống âm nhạc riêng sau khi phim kết thúc. Giai điệu của bài hát có sức ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều thế hệ học sinh, sinh viên, đánh đấu thời khắc quan trọng trong lễ tốt nghiệp và được yêu thích đến tận bây giờ.
Đạo diễn: Đỗ Thanh Hải
Diễn viên : Lệ Hằng vai Hoài "thát-chơ", Lê Vũ Long vai Phong, Hoa Thúy vai Thắm, Vợ chồng Anh Tuấn - Nguyệt Hằng, Xuân Tùng vai Trư.
Của để dành
Cách đây 25 năm, bộ phim Của để dành (1998) nhận được sự yêu thích của đông đảo khán giả truyền hình nhờ nội dung gần gũi, cảm động, xoay quanh cuộc sống gia đình và tình mẫu tử thiêng liêng. Vì tuổi già sức yếu, bà Vi (cố NSƯT Hoàng Yến) phải nằm một chỗ, cần người chăm sóc. Thay vì chăm sóc mẹ già, ba con của bà Vi lấy lý do bận rộn công việc, đùn đẩy trách nhiệm cho nhau. Thất vọng về các con, bà Vi bỏ đi, đến lúc này, ba người con mới nhận ra lỗi lầm của mình.
Ca khúc nhạc phim là Lời ru cho con – do diva Hà Trần thể hiện, một sáng tác gây xúc động của nhạc sĩ Xuân Phương.
Đạo diễn: Đỗ Thanh Hải
Diễn viên: Cố NSƯT Hoàng Yến – vai Bà Vi, NSND Anh Tú – Vai Thanh, Thu Hường - vai Thư, Quách Thu Phương - vai Lan, Hương Mai - vai Luyến
Phía trước là bầu trời
Một sáng khác của Xuân Phương do Hà Trần thể hiện là ca khúc Lời chưa nói – nhạc phim Phía trước là bầu trời. Bộ phim của đạo diễn Đỗ Thanh Hải có sức sống đến tận hôm nay, nội dung xoay quanh cuộc sống của xóm trọ sinh viên đầu những năm 2000, khi họ đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời.
Những lần cả xóm tụ họp sinh nhật, góp từng nghìn lẻ tổ chức liên hoan giữa xóm trọ nghèo, những lần viết sổ ghi nợ vì thiếu tiền, cắm đồ dùng để có tiền trang trải cuối tháng, hay thậm chí là cuộc sống khó khăn của sinh viên mới ra trường, bị chèn ép, đuổi việc… Tất cả được thể hiện sinh động đến chân thực, gần gũi khiến khán giả như được gặp lại chính mình trong ký ức của quãng đời sinh viên.
Lên sóng từ năm 2001 nhưng những lát cắt, đoạn trích về phim vẫn luôn được sự quan tâm từ khán giả.
Đạo diễn: Đỗ Thanh Hải
Diễn viên : NSƯT Kiều Anh vai Nhung, Hà Hương vai Nguyệt "thảo mai", Thu Nga vai Thương, Văn Anh trong vai Vinh, Nguyễn Thành Vinh vai Nam,
Sóng ngầm
Nếu phải xa nhau là ca khúc hit của ca sĩ Minh Quân, ít ai biết rằng đây cũng là nhạc phim do nhạc sĩ Xuân Phương chắp bút cho bộ phim Sóng ngầm (2000).
Nội dung Sóng ngầm là các mối quan hệ trong xã hội, đặc biệt là mối quan hệ gia đình với những nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ và giá trị thực sự của nơi để mỗi người trở về sau một ngày lao động, học tập, sau những “cơn bão” và những đợt “sóng ngầm”.
Đạo diễn: Vũ Hồng Sơn, Nguyễn Hữu Trọng
Diễn viên : Mai Thu Huyền (Vai Uyên), Dũng Nhi, Quế Hằng, Công Dũng, Hoàng Công, Mai Lan …
Người đàn bà thứ hai
Năm 2009, nhạc sĩ Xuân Phương phổ nhạc nhạc từ bài thơ cùng tên của nhà thơ Phan Thị Vĩnh Hà cho bộ phim Người đàn bà thứ hai. Bộ phim thu hút được công chúng bởi đề cập đến tài muôn thuở: mâu thuẫn mẹ chồng - nàng dâu.
Tác phẩm của đạo diễn Vũ Hồng Sơn và Đỗ Chí Hướng khắc họa sinh động, xây dựng được những tình huống khiến khán giả cảm thấy “ngợp thở” về tình yêu lứa đôi, mối quan hệ giữa nàng dâu – gia đình chồng, những cô gái trong thời đại mới không thích ứng với cuộc sống của thế hệ cũ…
Bộ phim mang thông điệp sẻ chia yêu thương, cảm thông trong mỗi người để xây dựng gia đình hạnh phúc.
Đạo diễn: Vũ Hồng Sơn và Đỗ Chí Hướng
Diễn viên : NSND Trần Hạnh, NSƯT Ngọc Tản, Tiến Lộc, Trúc Mai, NSƯT Đức Khuê, NSƯT Hương Dung.
