Trong cuộc sống, đôi khi điều kỳ diệu bắt đầu từ những tình cờ bé nhỏ nhất. Đó là trường hợp của chị Hương Nhiên (sống tại quận Bình Thạnh, TP. HCM), người đã biến những chiếc lá bồ đề không cảm xúc trở nên có hồn hơn, truyền tải những thông điệp cực kỳ ý nghĩa. Không còn là chiếc lá đơn thuần, giờ đây, lá bồ đề đã trở thành nơi chị Hương Nhiên thỏa sức gửi gắm tâm hồn và chia sẻ những cảm xúc của mình.
Khoảnh khắc tình cờ mở ra đam mê nghệ thuật từ lá bồ đề
Nói đến những chiếc lá, người xưa thường nhắc đến hình ảnh "lá rụng về cội", một chu kỳ vô tận của tự nhiên nơi lá vàng từ từ hòa mình vào nền đất mẹ, để tái sinh và nuôi dưỡng mảnh đất mà chúng đã từng được che chở. Trong vũ trụ bao la, mỗi chiếc lá như một dấu ấn nhỏ bé, dễ dàng bị lãng quên trong hàng triệu chiếc lá khác. Nhưng lại có những chiếc lá đã được "hồi sinh" qua bàn tay của con người, trở thành một phần của nghệ thuật, của sự bất diệt.
Tranh xương lá bồ đề vẽ được rất nhiều chủ đề, chẳng hạn như tranh Phật, Bồ Tát,...
Bằng sự sáng tạo không giới hạn và một tình yêu mãnh liệt với tự nhiên, người ta có thể biến một chiếc lá bình dị thành một tác phẩm nghệ thuật. Đó là nghệ thuật tạo hóa từ chính những điều đơn giản nhất, một cách để biến cái vô hình thành hữu hình, cái chóng qua thành vĩnh cửu. Chị Hương Nhiên, với đôi bàn tay và tâm hồn yêu nghệ thuật, đã và đang tiếp nối một câu chuyện kỳ diệu như thế. Chị chọn lựa những chiếc xương lá bồ đề, vốn dĩ chỉ là một phần của cảnh vật tự nhiên, và biến chúng thành những tác phẩm vẽ đẹp đẽ, đầy màu sắc và tràn trề sinh khí.
Một lần tình cờ được bạn gửi tặng chiếc bookmark từ chiếc lá bồ đề, chị Hương Nhiên đã mở ra cho mình một chân trời mới: Đam mê vẽ tranh trên xương lá bồ đề. Nói về đam mê này, chị Hương Nhiên chia sẻ: "Mình đến với tranh xương lá từ một cái duyên tình cờ. Từng trầm trồ trước chiếc xương lá mỏng manh với muôn vàn "mắt lá" li ti, những đường gân thanh thoát - một chiếc bookmark được tặng, để rồi ép trong trang sách suốt nhiều tháng, đến một ngày mang ra ngắm mình đã nghĩ đến việc thử vẽ lên đó xem sao. Những bức vẽ ban đầu dĩ nhiên chưa đẹp, do mình chưa làm chủ được chất liệu đặc biệt này, nhưng theo thời gian khi đã đủ thấu hiểu, tranh lá dần thành hình và có hồn hơn".
Một điều đặc biệt khác khiến những bức tranh trở nên ý nghĩa là lá bồ đề. Tại sao không phải một loại lá khác?
Cây bồ đề trong văn hóa Á Đông, đặc biệt là trong Phật giáo, mang ý nghĩa sâu sắc. Theo quan niệm, Đức Phật đã đắc đạo dưới gốc cây bồ đề nên nó trở thành biểu tượng của sự giác ngộ, trí tuệ và bình an. Nó cũng tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, sự vững chãi và khả năng vươn tới sự thấu hiểu sâu sắc về cuộc sống và vũ trụ. Cây bồ đề còn được xem là biểu tượng của sự bất diệt và vị thế cao cả trong tâm linh. Chiếc lá mang hình dáng trái tim này, tuy mỏng mảnh, trong suốt nhưng lại có thể chuyên chở được những câu chuyện mà chị Hương Nhiên vẽ nên.
Với từng đường nét vẽ, chị Hương Nhiên không chỉ giữ lại hình dáng của lá mà còn như người nghệ sĩ thổi vào đó hồn cốt, biến hóa tạo nên những bức tranh sống động. Chia sẻ về quá trình tạo nên một bức tranh xương lá bồ đề, không phải vài phút, vài giờ, mà thậm chí vài ngày đến cả tuần để hoàn thành một bức ưng ý.
Xương lá bồ đề là một chất liệu rất độc đáo. Để thu được phần xương lá nguyên vẹn, không chỉ có sự yêu thích mà còn cần có sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Lá hái từ trên cây xuống, phải ngâm nước cả tháng trời cho rã phần diệp lục, dùng bàn chải nhỏ tỉ mẩn từng chút một. Công đoạn này phải thật kiên nhẫn và nhẹ nhàng để thu được những chiếc xương lá mỏng tang như cánh chuồn chuồn, trong suốt có thể nhìn xuyên thấu.
Dòng tranh dân gian truyền thống được vẽ rất có hồn trên xương lá bồ đề.
So với việc vẽ trên giấy, gỗ hay vải, xương lá bồ đề với những đường gân tự nhiên và muôn vàn mắt lá rỗng quả thực là một thử thách khó nhằn. Mất một thời gian để hiểu được đặc tính và làm chủ được chất liệu, chị Hương Nhiên giãi nỗi niềm: "Sẽ không có chuyện vẽ phác thảo hay xóa đi vẽ lại trên xương lá, điều đó đòi hỏi mình phải thật tập trung và kiên nhẫn khi vẽ. Một bức vẽ có thể cần một ngày với bức vẽ đơn giản, ít chi tiết hoặc vài ngày với bức vẽ yêu cầu kỹ thuật vẽ cao, nhiều chi tiết phức tạp".
Sản phẩm thủ công độc đáo vươn mình ra thế giới
Mặc dù không phải là người duy nhất theo đuổi đam mê vẽ tranh trên xương lá bồ đề, nhưng nét vẽ và các ý tưởng của chị Hương Nhiên luôn mang một phong cách rất riêng. Chủ đề đầu tiên mà chị Nhiên chọn vẽ trên xương lá bồ đề là tranh dân gian Việt Nam, chẳng hạn như cá chép ngắm trăng, cá chép vượt vũ môn, đám cưới chuột, ngũ hổ,... Nói về lý do chọn đề tài này, chị Nhiên cho biết: "Nhắc đến nghệ thuật trên lá bồ đề người ta thường nghĩ ngay đến Ấn Độ. Mình mong muốn tạo nên những tác phẩm trên xương lá mang tinh thần Việt Nam, cũng là mong muốn góp phần giữ gìn và mang lại chút hơi thở mới mẻ cho dòng tranh truyền thống".
Chủ đề các loại hoa cũng được chị Nhiên thể hiện rất tinh tế trên xương lá bồ đề.
Từ những bức tranh dân gian đầu tiên, chị Nhiên đã tìm tòi và thể hiện thêm nhiều chủ đề khác như tranh phong cảnh, tranh chân dung,... Chị tâm sự những bức vẽ chân dung trên xương lá được nhiều người yêu thích và đón nhận bởi ý nghĩa và sự độc đáo không trùng lặp "có một không hai".
Để nuôi dưỡng đam mê vẽ tranh trên xương lá bồ đề, chị Nhiên sẽ tiếp tục thể hiện các chủ đề khác, chẳng hạn như vẽ các danh thắng Việt Nam hoặc các món ăn cổ truyền. "Điều mình mong muốn là có thể mang những chiếc lá bay xa hơn, tự hào giới thiệu với bạn bè thế giới, đây là một sản phẩm thủ công độc đáo, tinh tế từ đôi bàn tay và óc sáng tạo của người Việt" - chị Nhiên tâm huyết cho biết.
Chị Nhiên cho biết các bức tranh vẽ chân dung được nhiều khách hàng đón nhận vì sự độc đáo.
Bằng ngọn lửa đam mê, những bức tranh trên xương lá bồ đề của chị Nhiên cho chúng ta thấy một điều rằng tạo vật dù nhỏ bé đến đâu, đều chứa đựng tiềm năng để trở thành một phần của điều kỳ diệu, nếu chúng ta biết trân trọng và biến hóa chúng bằng sự yêu thương và nhiệt huyết. Không chỉ vậy, bằng đôi bàn tay sáng tạo, chị Nhiên cũng chứng minh được rằng, bằng tình yêu truyền thống, nét đẹp văn hóa dân gian của người Việt xứng đáng được bạn bè khắp thế giới biết đến.
Chỉ là một người yêu nghệ thuật, nhưng rõ ràng, chị Hương Nhiên đang thực hiện công việc của một "sứ giả văn hóa" khi lan tỏa những điều rất tích cực và đẹp đẽ của văn hóa Việt Nam đến bạn bè khắp thế giới.
Dưới nguồn cảm hứng bất tận của đam mê, những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo mà chị Nhiên tạo nên trên xương lá bồ đề như lời nhắc nhở rõ ràng: Mọi sáng tạo, dù bé nhỏ đến mấy, đều có khả năng tỏa sáng và góp phần vào những điều kỳ diệu của cuộc sống, nếu chúng ta biết trân quý và nuôi dưỡng chúng bằng sự yêu thương, ôm ấp chúng bằng trái tim chân thành và sự nhiệt thành không nguôi.
Chị Nhiên không chỉ là nghệ sĩ với bàn tay tài hoa, mà còn là sứ giả của văn hóa, đưa nét đẹp hồn hậu của dân tộc Việt Nam đến với bạn bè năm châu, làm rực sáng tình yêu truyền thống trong ánh nhìn của thế giới.
