Ung thư đại trực tràng (ung thư ruột già) là bệnh ung thư phát triển các tế bào ung thư hình thành trong niêm mạc đại tràng (ruột già) hoặc trực tràng. Đây là loại ung thư ác tính thường gặp ở đường tiêu hóa, tỉ lệ mắc bệnh chỉ đứng sau ung thư dạ dày và ung thư thực quản, thường gặp ở các bộ phận của đại trực tràng (chiếm khoảng 60%).

Ung thư đại trực tràng thường bắt đầu từ những u tuyến lành tính gọi là polyp ở các tế bào niêm mạc đại tràng hoặc trực tràng. Hầu hết các khối u lành tính sẽ biến mất, nhưng một số u tuyến có khả năng chuyển thành ung thư trong thời gian dài. Nếu chúng được phát hiện và loại bỏ sớm thì sẽ ngăn chặn được nguy cơ phát triển thành ung thư. 

- Bạn bị bệnh viêm ruột, trực tràng, đại tràng

- Polyp đại tràng

- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng

- Có lịch sử bị bệnh ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng

Việc sàng lọc nguy cơ phát triển bệnh rất quan trọng vì ung thư đại trực tràng ở giai đoạn đầu thường không có bất kỳ triệu chứng. Sàng lọc có thể phát hiện bệnh ung thư trước khi nó tạo ra các triệu chứng thì tỉ lệ chữa khỏi bệnh thành công là cao nhất. Sau khi bệnh bắt đầu lây lan, có thể bạn sẽ gặp các triệu chứng sau:

- Có máu trong phân

- Thay đổi trong đường ruột như tiêu chảy hoặc táo bón, đau bụng...

- Giảm cân đột ngột

- Hay mệt mỏi 

Theo các chuyên gia sức khỏe thì từ sau tuổi 50, bạn nên nội soi đại tràng kiểm tra mỗi năm một lần. Nội soi cho phép kiểm tra toàn bộ đại tràng và trực tràng để sớm phát hiện ung thư trong giai đoạn đầu và ngăn chặn bệnh phát triển. 

Chụp X-quang đại tràng cũng là một cách khác để kiểm tra trực tràng. Hình ảnh chụp X-quang sẽ cho thấy các khối u làm thu hẹp đại tràng và từ đó, các bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm, kiểm tra cần thiết khác. 

Nếu có bất thường nhìn thấy trong đại tràng hoặc trực tràng, sinh thiết được thực hiện để xác định xem có ung thư hay không. Điều này có thể được thực hiện trong quá trình nội soi đại tràng. Các mô được kiểm tra bằng kính hiển vi để phát hiện ra tế bào ung thư. 

Ung thư đại trực tràng phát triển qua các giai đoạn sau:

Giai đoạn 0 - Ung thư được tìm thấy ở lớp đệm của trực tràng hoặc đại tràng.

Giai đoạn I - Ung thư chưa lan ra ngoài thành bên trong của trực tràng hoặc đại tràng.

Giai đoạn II - Ung thư đã di căn vào lớp cơ của trực tràng hoặc đại tràng.

Giai đoạn III - Ung thư đã lan rộng đến ít nhất một hạch bạch huyết trong trực tràng hoặc đại tràng.

Giai đoạn IV - Ung thư đã di căn tới các phần khác trong cơ thể, chẳng hạn như xương, gan , hay phổi. 

Ung thư đại trực tràng thường được điều trị bằng phẫu thuật loại bỏ khối u và các mô xung quanh. Phẫu thuật ở giai đoạn đầu sẽ có tỉ lệ chữa khỏi rất cao. Đối với các khối u đã lan ra khỏi đại tràng, biện pháp phẫu thuật không thường không có tác dụng chữa khỏi bệnh mà chỉ có thể giảm triệu chứng bệnh mà thôi. 

- Tắc nghẽn đường ruột: Do khối u không ngừng phát triển to lên, dễ dàng khiến đường ruột nhỏ hẹp, cản trở việc tiêu hóa, gây ra tắc nghẽn cơ học

- Thủng đường ruột: những bệnh nhân bị thủng đường ruột thường có biểu hiện điển hình là đau bụng cấp tính, cứng cơ bụng, ấn vào thấy đau.

- Xuất huyết khi đại tiện: Đại tiện ra máu một hoặc nhiều lần trong thời gian ngắn, ra nhiều máu, dẫn đến nhịp tim tăng lên, thậm chí sốc, gây nguy hiểm đến tính mạng.

- Nhiễm độc máu: Khối u không ngừng phát triển, khi đã to gây nên hẹp đường ruột, dẫn đến sưng ruột, nhiễm trùng hoặc nhiễm độc máu

Ăn một chế độ ăn uống dinh dưỡng, vận động hàng ngày và kiểm soát lượng mỡ cơ thể có thể ngăn chặn 45% các bệnh ung thư đại trực tràng phát triển. Điều này có nghĩa rằng việc áp dụng một lối sống lành mạnh có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng. Viện Ung thư Quốc gia Mỹ khuyến cáo bạn nên có một chế độ ăn uống ít chất béo với nhiều chất xơ và ít nhất là năm khẩu phần trái cây, rau mỗi ngày.