Một từ thông dụng gần đây là "siêu tuổi thọ", dùng để chỉ những người sống trên 110 tuổi (Jeanne Calment ở Pháp là người sống lâu nhất được ghi nhận - 122 tuổi và 164 ngày). Đáng chú ý, gần như tất cả những người sống lâu như vậy đều không mắc các bệnh nghiêm trọng liên quan đến lão hóa, chẳng hạn như chứng sa sút trí tuệ, tiểu đường tuýp 2 hoặc các bệnh tự miễn dịch.
Cuối cùng khi qua đời, họ thường ra đi một cách thanh thản, chẳng hạn như trong lúc ngủ trưa. Đây có phải là sự may mắn? Có phải do gen của họ không? Hay họ có những thói quen mà chúng ta có thể học được?
Theo Dan Buettner, nhà thám hiểm nổi tiếng của Tạp chí National Geographic và là tác giả của The Blue Zones, trái ngược với lý thuyết "gen quyết định tuổi thọ", trên thực tế, lựa chọn lối sống của chúng ta có tác động lớn nhất đến tuổi thọ, đặc biệt là chế độ ăn uống.
Những người sống lâu nhất sống ở các vùng sau: Ikaria ở Hy Lạp, Okinawa ở Nhật Bản, Vùng Ogliastra, Sardegna ở Ý, Loma Linda ở California (Hoa Kỳ), và bán đảo Nicoya ở Costa Rica.
Hãy cùng du lịch thế giới để tìm hiểu những loại thực phẩm mà những người trăm tuổi ăn nhé:
Costa Rica
- Dừa: Các bộ phận khác nhau của dừa có những công dụng khác nhau. Nước dừa chứa hàm lượng cao vitamin B, enzyme, axit amin và vitamin C; cùi dừa phần lớn là chất béo và được sử dụng để chiết xuất dầu dừa. Các axit béo trong dừa rất độc đáo, khiến nó trở thành một trong những siêu thực phẩm phổ biến nhất hiện nay.
Dầu dừa là một trong những nguồn giàu chất béo bão hòa, chất béo trung tính chuỗi trung bình (MCTs). Chất béo trung tính chuỗi trung bình có thể được cơ thể hấp thụ và nhanh chóng được sử dụng như một nguồn năng lượng, hoặc chuyển hóa thành thể xeton có lợi cho sức khỏe não bộ. Dừa và dầu dừa cũng chứa flavonoid và các polyphenol khác hoạt động như chất chống oxy hóa, chống lại các gốc tự do, ngăn ngừa quá trình oxy hóa cholesterol LDL và ung thư.
- Ca cao: Ca cao không chỉ ngon mà còn chứa khoảng 380 hợp chất hoạt tính sinh học, chẳng hạn như polyphenol (catechin) và metylxanthin. Trên thực tế, ca cao chứa hàm lượng phenol cao hơn so với trà xanh và rượu vang đỏ, làm cho nó trở thành một chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thường xuyên tiêu thụ ca cao giàu polyphenol có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao và ung thư. Mức polyphenol cao có thể làm tăng lipoprotein mật độ cao ("cholesterol tốt", HDL), giảm lipoprotein mật độ thấp ("cholesterol xấu", LDL), đồng thời cải thiện lượng đường trong máu và huyết áp.
Sardegna, Ý
- Bồ công anh: Trong số các loại rau xanh, bồ công anh có giá trị dinh dưỡng tổng thể cao và giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như polyphenol, cũng như vitamin A và C. Tiềm năng chống oxy hóa của chúng rất quan trọng đối với tuổi thọ vì chúng làm giảm áp lực oxy hóa (nguyên nhân gây ra bệnh) và làm chậm quá trình lão hóa tế bào.
Bồ công anh cũng rất tốt để bảo vệ gan và hỗ trợ giải độc gan, loại bỏ các độc tố có thể khiến chúng ta già đi và tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Thì là: Trong thần thoại Ấn Độ và Hy Lạp, thì là tượng trưng cho tuổi thọ và sự bất tử. Là một thành viên của gia đình mùi tây, thì là được sử dụng như một loại rau và một loại gia vị. Nó được biết đến là một loại thảo mộc chữa rối loạn tiêu hóa tự nhiên và là một loại thực phẩm chống viêm, giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng hoạt động chống oxy hóa trong cơ thể. Nó cũng ảnh hưởng đến mức cholesterol bằng cách tăng cholesterol tốt (HDL) và ức chế quá trình oxy hóa cholesterol xấu (LDL). Những đặc tính này, kết hợp với hàm lượng kali cao, cho phép thì là giúp hỗ trợ hệ thống tim mạch.
- Cá mòi: Chúng nhỏ nhưng giàu axit béo omega-3 và các chất dinh dưỡng khác như vitamin D, selen và vitamin B12. Lợi ích sức khỏe của omega-3 đến từ đặc tính chống viêm, giúp ngăn ngừa các bệnh như bệnh tim mạch. Trên thực tế, axit béo omega-3 kiểm soát lipoprotein mật độ thấp (cholesterol xấu, LDL), đồng thời nâng cao lipoprotein mật độ cao (cholesterol tốt, HDL) và duy trì hệ thống tim mạch.
Nhật Bản
- Rong biển: Loại tảo biển đa bào này chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học và polysaccharide không có ở bất kỳ loài thực vật trên cạn nào. Các nghiên cứu so sánh chế độ ăn uống của Nhật Bản và phương Tây đã liên kết việc tiêu thụ rong biển với việc giảm các bệnh mãn tính như ung thư và bệnh tim.
Nhiều loài rong biển có chứa các axit béo lành mạnh, chẳng hạn như axit béo omega-3 chuỗi dài và axit béo không bão hòa đa, có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch. Ngoài ra, rong biển có đặc tính chống ung thư, và các nghiên cứu đã liên kết rong biển với việc giảm nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư vú ở phụ nữ tiền mãn kinh do chuyển hóa estrogen.
Nó cũng là thực phẩm thực vật rất hiếm có chứa axit béo không bão hòa DHA.
- Gừng: Gừng rất giàu chất dinh dưỡng thực vật và thường được sử dụng như một loại gia vị để tăng thêm hương vị cho thực phẩm. Nhưng hương vị và hương thơm không phải là lý do duy nhất để tiêu thụ gừng. Các đặc tính y học của nó giúp giảm viêm, cholesterol và huyết áp. Ăn gừng thường xuyên cũng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác nhau như ung thư đại trực tràng, buồng trứng, gan, da, vú và tuyến tiền liệt. Gingerol, shogaol và parazingerone là những chất dinh dưỡng chính trong gừng giúp tăng cường sức khỏe và giảm nhiều bệnh, thậm chí làm chậm quá trình lão hóa của tế bào.
Hy Lạp
- Tỏi: Đây là một loại thảo mộc thực sự tuyệt vời với khả năng chữa bệnh tuyệt vời. Nó tiêu diệt vi sinh vật (vi khuẩn, nấm, vi rút), giảm huyết áp và cholesterol, làm loãng máu để ngăn ngừa cục máu đông và thậm chí ngăn ngừa ung thư. Điều làm cho nó trở nên mạnh mẽ là hàm lượng cao các hợp chất lưu huỳnh, tạo ra hương vị, mùi và đặc tính y học của nó. Tỏi cũng chứa một thành phần quan trọng là allicin, làm cho tỏi trở thành một chất kháng sinh tự nhiên tuyệt vời có thể tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của các vi sinh vật có hại, bao gồm Salmonella, E. coli, Staphylococcus aureus và Helicobacter pylori...
- Ô liu: Ô liu và dầu ô liu là những mặt hàng chủ lực của cư dân các nước xung quanh biển Địa Trung Hải. Những người này có xu hướng có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch và ung thư thấp hơn, đồng thời có tuổi thọ cao hơn. Ô liu rất giàu axit oleic (một axit béo không bão hòa đơn) và phenol, cả hai đều tốt cho việc bình thường hóa mức cholesterol.
Dầu ô liu chứa nhiều squalene (chất béo thực vật) hơn các loại dầu có hương vị khác. Squalene có đặc tính bảo vệ hóa học giúp bệnh nhân ung thư chống lại tác hại của hóa trị liệu. Nó cũng có liên quan đến tỷ lệ ung thư thấp hơn. Các thành phần của dầu ô liu có khả năng chống viêm và giảm viêm liên quan đến quá trình tiêu xương ở phụ nữ sau mãn kinh, giảm nguy cơ loãng xương.
California, Hoa Kỳ
- Bơ: Bơ cung cấp các vitamin quan trọng K và E, cũng như kali và magiê. Bơ cũng rất giàu vitamin B, choline, sterol thực vật và chất béo lành mạnh, tất cả đều có lợi cho sức khỏe của bạn. Ăn bơ hàng ngày có thể giúp duy trì mức cholesterol và cân nặng hợp lý.
Vitamin C và E trong quả bơ, cũng như lutein (một loại carotenoid), là những chất chống oxy hóa giúp bảo vệ khỏi tổn thương DNA. Quả bơ không chỉ làm chậm quá trình lão hóa bên trong cơ thể mà còn có thể ức chế sự lão hóa của da khi thoa bên ngoài, vì lutein và zeaxanthin có tính sinh học cao, cả hai đều bảo vệ chống lại tác hại của tia UV.
- Tảo xoắn Spirulina: Loại vi tảo này rất giàu carotenoid và chất chống oxy hóa. Spirulina có thể làm giảm căng thẳng oxy hóa và giảm mức cholesterol. Chất chính xác trong tảo xoắn chịu trách nhiệm làm giảm mức cholesterol vẫn chưa được biết, nhưng có thể đó là phycocyanin. Phycocyanin cùng với beta-carotenoid cũng rất quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư. Chúng có thể giúp ngăn ngừa ung thư nhờ đặc tính chống oxy hóa và điều hòa miễn dịch. Spirulina có hàm lượng calo thấp nhưng lại chứa nhiều chất dinh dưỡng iốt, axit folic và magiê.
Nguồn và ảnh: National Geographic, Nature