Là cha mẹ, ai cũng mong muốn đem lại những điều tốt đẹp nhất cho con cái của mình. Thế nhưng nuôi dạy con không phải là công việc đơn giản và dễ dàng, bởi ngoài tình yêu thương thì cha mẹ còn cần sự sáng suốt, khéo léo để giúp con trưởng thành và độc lập. Nếu chỉ dạy con bằng tình yêu mù quáng thì chính chúng ta, những ông bố bà mẹ thời hiện đại, sẽ vô tình mắc phải những sai lầm đáng tiếc, thậm chí gây ảnh hưởng xấu tới sự hình thành nhân cách và phát triển lâu dài của con trẻ.

Những quan điểm dạy con sai lầm sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sự hình thành nhân cách và phát triển lâu dài của con trẻ (Ảnh minh họa)

Sau đây là danh sách 10 quan điểm nuôi dạy con sai lầm nhất mà rất nhiều bậc cha mẹ đang mắc phải:

1. Tự quyết thay con

Hiệp hội tâm lý Mỹ khi nghiên cứu về phong cách của nhiều cha mẹ đã cho rằng họ có xu hướng tự quyết thay con, liên tục nhắc nhở và chỉ đạo con phải làm gì và cần làm gì. Đây có lẽ là tâm lý chung của nhiều bậc cha mẹ, hậu quả là trẻ sẽ không học cách quản lý cảm xúc của mình, trẻ không có không gian để phát triển. Việc nuôi dạy con cái như vậy sẽ chỉ khiến trẻ gặp vấn đề khó thích nghi xã hội, kết bạn và kiểm soát hành vi.

Khi nhận thấy trẻ có biểu hiện như trên, cha mẹ cần nhìn nhận lại phương pháp của mình. Nếu con có khả năng tự xử lý tình huống mà không cần sự can thiệp của người lớn, hãy để trẻ có cơ hội được thực hiện và tự quyết định. Cha mẹ có thể đóng vai trò là người hỗ trợ, đóng góp ý tưởng và cùng bé giải quyết vấn đề chứ không phải làm thay con và điều phối con làm theo ý mình.

2. Đánh phạt con để kỉ luật

Rất nhiều gia đình sử dụng đòn roi như một phương pháp để răn dạy con cái. Theo kết quả của một cuộc khảo sát năm 2012, có tới 94% cha mẹ thường xuyên đánh phạt con. Các chuyên gia cho rằng lạm dụng thể chất có thể dẫn đến các kết quả tiêu cực khác nhau ở trẻ như hành động chống đối, rối loạn tâm lý, nghiện ma túy và rượu. Ngoài ra trẻ thường xuyên bị đánh mắng còn có thể có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh ung thư, bệnh tim và hen suyễn. Vì vậy, trước khi đánh con, cha mẹ hãy đọc lại một lần nữa những rủi ro này.

Đòn roi không làm con nên người và ngoan ngoãn hơn như nhiều cha mẹ vẫn nghĩ (Ảnh minh họa)

3. So sánh con

Đã bao giờ bố mẹ đem con ra để so sánh với các anh chị em khác trong nhà hay bạn bè cùng lớp của con. Các nhà tâm lý học khuyên nên dừng ngay hành động so sánh này bởi nó làm trẻ bị tổn thương lòng tự trọng, hạ thấp giá trị bản thân. Việc so sánh con cũng vô tình tạo ra khoảng cách giữa cha mẹ và con cái bởi trẻ cảm thấy không an toàn và mất niềm tin vào chính bố mẹ của mình. Con cần tình yêu thương và sự hỗ trợ của bố mẹ, thay vì tỏ ra thất vọng, hãy giúp con cải thiện và tìm giải pháp phù hợp.

4. Không nhất quán

Một ngày mẹ yêu cầu con dọn dẹp đồ chơi trong phòng, và ngày hôm sau mẹ lại tự làm mà không nói một lời nào. Hôm qua, mẹ đang bực bội và phạt con chỉ vì 1 câu nói đùa, nhưng hôm nay mẹ lại cảm thấy vui vẻ và để con muốn làm gì thì làm. Đây đều là những tình huống khi cha mẹ không nhất quán trong phương pháp giáo dục con khiến con không thể biết liệu mình có đang làm đúng ý của cha mẹ không.

Các nhà khoa học nhận định sự không nhất quán có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển lòng tự trọng của trẻ, làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm, tâm trạng bồn chồn, lo lắng không ổn định ở trẻ. Đó là lý do tại sao cha mẹ cần đặt ra quy tắc và giới hạn để trẻ có thể dự đoán được những gì sắp diễn ra và có hành động chừng mực hơn.

Sự so sánh khiến trẻ tự ti và mất niềm tin vào cha mẹ (Ảnh minh họa)

5. La hét, quát mắng con

Nhà có trẻ nhỏ chắc chắn sẽ không tránh khỏi những lúc cha mẹ phải bực bội, cáu giận. La hét, quát mắng con giống như một cách để người lớn thoát khỏi cơn giận đang bốc lên ngùn ngụt ấy. Một số phụ huynh cho rằng la hét là một cách tốt để giải quyết vấn đề ngay lúc đó. Nhưng hậu quả để lại về lâu dài thì chưa mấy ai hiểu rõ. Cha mẹ thường xuyên la hét, quát mắng có thể khiến con có những hành vi xấu hơn, dẫn đến sự lo lắng thái quá và trầm cảm, thậm chí có thể gây ra những cơn đau mãn tính ở trẻ.

6. Đặt kì vọng quá cao ở con

Không có cha mẹ nào muốn con mình thất bại, và luôn hy vọng thật nhiều mong con thành công hơn. Nhưng khi những kì vọng ấy biến thành ảo vọng, phi thực tế thì hậu quả lại đặt lên vai con trẻ khiến con mệt mỏi và mắc chứng rối loạn như mất ngủ, hay cáu giận, lo lắng, bồn chồn và thậm chí là sợ hãi khi phải đối diện với cha mẹ mình.

7. Bản thân người lớn cũng chưa phải là tấm gương tốt

Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái là sự tương tác qua lại, trẻ tiếp thu kiến thức và phong cách từ chính bố mẹ mình. Vậy nên nếu thấy trẻ có hành vi không đúng, thay vì chỉ chăm chăm xem con học từ đâu, hãy nhìn lại ngay chính bản thân mình. Các yếu tố bên ngoài như trường học, bạn bè và các hoạt động khác đóng góp cho sự phát triển tính cách và hành vi của trẻ, nhưng trẻ tiếp nhận và củng cố nhân cách lại ở ngay chính ngôi nhà của mình.

Gia đình - cha mẹ chính là môi trường đầu tiên giúp hình thành tính cách, nhân cách của trẻ (Ảnh minh họa)

8. Luôn dọa nạt con

Dọa nạt là một chiến thuật được nhiều ông bố bà mẹ áp dụng để bắt con làm theo ý mình. Tuy khá hiệu quả nhưng các chuyên gia vẫn khuyên cha mẹ nên hạn chế đem ra dùng với con. Khi sợ hãi, trẻ sẽ không thể suy nghĩ về hành vi của mình, trẻ cũng sẽ sợ cả cảnh sát, bác sĩ và bất cứ ai mà cha mẹ đem ra để dọa nạt. Việc liên tục bị dọa nạt sẽ khiến bộ não của trẻ phản ứng nhanh với sự sợ hãi. Vậy nên cha mẹ hãy tìm phương pháp khác để kỉ luật con thay vì dọa nạt như vậy.

9. Né tránh nói chuyện nhạy cảm với con

Mặc dù ở thời khoa học hiện đại nhưng nhiều gia đình vẫn né tránh nói chuyện nhạy cảm, nhất là liên quan đến chủ đề tình dục với con cái. Một phần là do cha mẹ cũng không có đủ kĩ năng và vốn từ để nói cùng con, và hy vọng con có thể tự tìm hiểu ở trường hay hỏi bạn bè. Nhưng cha mẹ cần suy xét lại, bởi đây là vấn đề vô cùng hệ trọng, ảnh hưởng tới tương lai sau này của trẻ. Khi được tiếp cận đúng, trẻ sẽ biết cách phòng tránh cho bản thân, tránh lâm vào tình huống đáng tiếc.

10. Quá đề cao con

Vì quá yêu thương và chiều chuộng con mà nhiều cha mẹ liên tục tung hô con là số 1, biến con trở thành trung tâm của mọi vấn đề. Điều này về lâu dài sẽ khiến trẻ phát triển tính tự cao, tự mãn và không biết cố gắng mà thôi.

Nguồn: Brightside