Tôi chỉ biết Ninh Bình về chùa Bái Đính, về những chuyến đi xuất hành đầu năm của các bà cô, bà bác. Những cảm xúc mờ nhạt về một miền đất gần Hà Nội, với khung cảnh mà tôi đã quá quen từ những chuyến về quê xa gần khiến tôi có chút hoài nghi khi người khác nhắc đến Ninh Bình với một niềm hào hứng không thể giấu diếm. Tất cả những hoài nghi đó dẫn đến một sự ngạc nhiên không hề nhỏ khi tôi nhìn thấy những bưc ảnh về một Ninh Bình hoàn toàn vượt xa sự tưởng tượng của mình.
Một vẻ đẹp vừa hoang sơ nguyên vẹn, với núi non, sông nước và những cái đồng lúa trải dài, với những đầm sen bên vách núi đẹp như một bức tranh. Với từng đấy những điều tuyệt vời, thế quái nào mà Ninh Bình lại trở nên… yếu thế đến vậy trên bản đồ du lịch Việt Nam. Ý tôi là, chúng ta hoàn toàn có thể đi Ninh Bình để hưởng thụ, để ngắm cảnh đẹp, để tận hưởng sự hùng vĩ của thiên nhiên, chứ không chỉ đến Ninh Bình để đi lễ.
Chỉ cách Hà Nội 93km về phía Nam, chúng tôi không quá lưỡng lự và mất nhiều thời gian khi quyết định lên kế hoạch đi Ninh Bình ngay trong một ngày giữa mùa hè. Chọn xe khách làm phương tiện di chuyển cho nhanh, nhưng thật ra, bạn có thể đi xe máy nếu tin vào tay lái của mình - cảnh đẹp của miền quê Bắc Bộ suốt dọc đường thật sự rất xứng đáng để bạn dừng chân và ngắm nghía nếu có đủ thời gian.
Xuôi thuyền, dọc sông nước, núi non
Nhắc đến Ninh Bình, nhiều người sẽ nghĩ ngay là đi Tràng An. Tôi dĩ nhiên cũng không có ý định nằm ngoài lựa chọn của đám đông. Hơn nữa, sự háo hức về cảnh mình sẽ được ngồi thuyền đi dọc bờ sông, với hai bên là núi non sừng sững, là những cánh đồng lúa, những khu đầm nhỏ xinh xắn thật sự khiến bạn không muốn bỏ qua.
Tràng An đón chúng tôi bằng một ngày nắng đẹp. Hôm ấy vắng khách, chiếc thuyền nhỏ chỉ có chúng tôi, lác đác xung quanh là những thuyền chở khách khác cũng đang lục đục rời bên. Rất khó để tả cảm xúc của bạn khi con thuyền bắt đầu xuôi dòng, khi bến đã mờ xa đằng sau và trước mắt mở ra là những rặng núi đá cao lấp tầm mắt, những vách đá khổng lồ tựa vào nhau - tất cả khiến bạn chỉ có thể lặng người ngước nhìn trong một sự thán phục khó hiểu trước sự kỳ vĩ của thiên nhiên.
Nhưng tôi say mê hơn cả là những cảnh đẹp ở hai bên bờ sông. Bạn có thể hiểu đơn giản là, chỉ cần dừng thuyền ở bất cứ chỗ nào, điều đầu tiên bạn nghĩ đến là một bức tranh đẹp, và điều thứ 2 bạn nghĩ đến là: “Làm thế nào để xây một cái chòi và sống ở đây? Ngay bây giờ?”. Khung cảnh bình yên với những rặng lao thả mình trong gió, những gốc cây, những trảng cỏ đẹp như cảnh phim khiến bạn cứ tiếc nuối ngắm nhìn chúng ngay cả khi khuất tầm mắt, và lại vội vàng say đắm nhìn theo những cảnh đẹp mới, những khung hình hoàn hảo như vừa cắt ra từ một bộ phim.
Đến Ninh Bình, nhất quyết bạn phải ghé vườn chim Thung Nham. Đây chắc chắn là một trong những địa điểm thú vị nhất. Lả cả một khu đầm rộng, cảnh quan thoáng đãng với những lùm cây thấp. Những lùm cây này chính là nơi trú ngụ của gần 40 loài chim với hơn 50 ngàn con. Người đi rồi kể lại, cứ đến quãng 5-6h, chim về tổ, tạo thành một cảnh đẹp như tranh thuỷ mặc, với núi non xa xa và những cánh chim trắng tung bay lả lướt. Tôi thì kém may mắn hơn, đến đây dù muộn nhưng chim vẫn chưa về, xuôi thuyền dọc con sông chờ để rồi ra về trong tiếc nuối. Chắc chắn sẽ có lần sau, để ngắm bằng được bức tranh thuỷ mặc người ta vẫn nhắc đến mãi ấy.
Đầm Vân Long. Nằm ở xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, đầm Vân Long cực kỳ thích hợp để bạn cắm trại qua đêm, hoặc đơn giản chỉ là ghé vào chụp ảnh, tận hưởng phong cách vô cùng tĩnh tại ở đây.
Vốn không phải là đầm tự nhiên, đầm Vân Long hình thành từ việc đắp tuyến đê nhằm ngăn lụt lội. Đầm Vân Long sở hữu những hang động tuyệt đẹp, những đầm sen, những rặng lúa ngút tầm mắt. Cảnh vật nhẹ nhàng, thanh bình, bồng bềnh như một bức tranh.
Bây giờ thì đã qua mùa sen ở Ninh Bình rồi, nhưng bạn có thể căn để ghé thăm Ninh Bình vào mùa lúa chính, khi mà những ruộng lúa bạt ngàn phủ một màu vàng ngọt ngào như được nhuộm từ nắng. Nhưng để các bạn thấy thèm thuồng mà nhớ ghi cái tên Ninh Bình vào danh sách phải đi vào năm sau, tôi vẫn ghi lại thật nhiều hình ảnh những đầm sen cuối mùa, đẹp như thể bạn vừa lạc vào một chốn nào đấy trong truyện kiếm hiệp, trong phim cổ trang, hay đơn giản chỉ là một giấc mơ mát dịu giữa trưa hè.
Tôi vẫn vốn nghĩ, Ninh Bình “căng” lắm là có một, hai resort oách oách, còn đâu toàn là khách sạn - nhà nghỉ theo cái kiểu chung chung, cơ bản, cái nào đắt thì sạch sẽ, cái nào rẻ thì lụp xụp hơn. Tôi không mong chờ cái gì đó gọi là xinh xắn, hay có phong cách riêng, ấn tượng hay sang chảnh gì ở nơi này.
Thế mà hoá ra tôi lại nhầm, hoá ra mới đây, Ninh Bình cũng có những nơi nghỉ xinh, xịn, đẹp.. chẳng kém gì Sapa hay bất cứ điểm du lịch nào. Dù số lượng chưa hẳn là nhiều, nhưng chắc chắn, đây sẽ là những điểm cộng xứng đáng để bạn chọn ghé thăm Ninh Bình ngay và luôn, chứ không phải lăn tăn nhiều về chuyện ở đâu cho đẹp, ở đâu xinh mà không quá đắt… khi ghé thăm vùng đất đầy tiềm năng về du lịch này nữa.
Tôi chọn ghé qua Chez Beo trong ngày đầu tiên của chuyến đi. Homestay này khá nổi trên mạng xã hội trong suốt cả tháng vừa rồi. Hình ảnh hiên nhà với lan can tre trúc, chiếc võng “ểnh ương” với view nhìn ra một khu đầm chen chúc những hoa sen… thật sự khiến những trái tim sắt đá nhất cũng phải mềm lòng. Đi theo phong cách mộc mạc, giản dị Việt Nam, với những tấm liếp tre trúc làm tường ngăn, và sàn gỗ nhạt màu, ở Chez Beo là một trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên nhất, nếu bạn muốn thật sự hoà mình vào sự bình yên và tươi sáng của vùng đất Ninh Bình. Hãy cứ tưởng tượng, một buổi sớm mai tỉnh dậy, giữa cái không khí màu bàng bạc, bước ra hiên nhà với hoa sen vừa nở, hấp háy giữa một biển lá xanh, và ở trên đó là những vách núi đá vôi sừng sững - bạn đã thấy sự nhẹ nhõm, tinh khôi đang len lỏi vào từng tế bào của mình chưa?
Ở phân khúc cao cấp hơn một chút, bạn có thể lựa chọn Tam Coc Garden. Từ cái tên, có lẽ bạn đã phần nào mường tượng ra vẻ xinh xắn, thư thả của khu resort này, đúng như họ tự miêu tả mình trên trang web riêng: Một khu vườn tĩnh lặng nằm trong khu du lịch Tam Cốc.
Tam Coc Garden rất rộng, bao phủ xung quanh là khung cảnh thiên nhiên vô cùng tĩnh tại, giữa những cánh đồng lúa và những rặng núi đá vôi - “đặc sản” của thiên nhiên Ninh Bình. Tam Coc Garden được bày trí theo phong cách đơn giản, mộc mạc nhưng vô cùng thoáng đãng, với những khung cửa sổ lớn, bàn ghễ gỗ mộc, những ban công nhìn ra đồng lúa mênh mang. Một giấc mơ bình yên giữa lòng khung cảnh mộng mị, một cuộc chạy trốn dễ chịu khỏi cuộc sống xô bồ ngoài kia.
Ẩm thực Ninh Bình: Không chỉ dê và cơm cháy
Nhiều người biết đến ẩm thực Ninh Bình với thịt dê và cơm cháy, nên thường chỉ "chăm chăm" tìm đến 2 món đặc sản này mà bỏ qua rất nhiều món ngon thú vị khác ở đây. Dành ra 3 ngày 2 đêm ở Ninh Bình, thế nên chúng tôi không thể chỉ quanh quẩn thực đơn của mình với chỉ dê và cơm cháy được. Thử "mạo hiểm" một chút, hoá ra, có nhiều món đủ sức "gây thương nhớ" mà chúng tôi nhất định muốn quay lại để ăn thêm lần nữa.
Ở Ninh Bình có gỏi cá nhệch, có ốc núi, có canh chua cá rô và miến lươn vốn là những món tuyệt cú mèo. Thế nhưng lịch trình dày đặc khiến chúng tôi không thể ghé thăm hết để ăn từng đấy món. Bù lại, những món ăn dọc đường cũng không hề khiến tôi phải thất vọng mà ngược lại, ngạc nhiên và hài lòng với hương vị của chúng. Chúng tôi đã ăn gỏi cá nhệch, ăn canh chua cá rô, nhưng món tôi nhớ nhất chắc là bún chả Ninh Bình, thứ bún chả đặc biệt với miếng thịt băm lớn được kẹp trong vỉ sắt, chứ không phải là chả viên hay chả miếng như ở Hà Nội thường ăn. Miếng thịt tẩm ướp đậm đà, mùi những cạnh thịt cháy xém vàng hấp dẫn, miếng bún lá trắng ngà ăn dẻo và thơm, đây sẽ là món bún chả mà tôi sẽ ghé vào ăn đầu tiên khi quay lại vùng đất này.
Món cháo sen tôi được ăn thử ở ChezBeo cũng là một hương vị vô cùng đáng nhớ. Bát cháo trắng nấu với đỗ xanh, mùi sen thoang thoảng, ăn vào nhẹ bẫng cả người, thấy khoang miệng thơm nhẹ mùi của đồng lúa, của những miền quê Bắc Bộ, của những đầm sen bạt ngàn Ninh Bình... Thế mới thấy đúng là đôi khi, hương vị của cả một vùng đất có thể gói gọn trong một món ăn đơn giản như thế này.
Và tất nhiên, trong bữa ăn cuối cùng chúng tôi cũng không thể bỏ qua thịt dê và cơm cháy, dù nói thế nào đi nữa.
Không quá xa khỏi Hà Nội, nhưng vẫn đủ xa để bạn tạm “lánh mặt” những rắc rối, những khói bụi của guồng quay đời sống hàng ngày - Ninh Bình là lựa chọn hoàn hảo cho bất cứ trái tim nào yêu cảnh đẹp thiên nhiên, sự bình yên và tĩnh tại. Có thể sẽ chẳng có những cuộc phiêu lưu sôi động, những bữa tiệc ồn ào, nhưng bạn sẽ có được cho mình sự thanh thản, nhẹ nhàng và hơn hết, là có thể lặng người trầm trồ trước những kiến tạo tuyệt đẹp của thiên nhiên dành cho miền đất này.
Chắc chắn tôi sẽ trở lại Ninh Bình, chắc chắn tôi sẽ lại thả mình trên thuyền, xuôi dòng sông Ngô Đồng, men theo những đồng lúa, những trảng cỏ hai bên bờ khi ghé thăm Tràng An… đó sẽ là những trải nghiệm mà mỗi lần bạn thử, bạn lại có cho mình những cảm xúc rất khác. Và trên hết, đó là sự bình yên thật sự len lỏi đến tận sâu trong trái tim của mỗi người.