"Omakase" là một cụm từ phổ biến trong ngành ẩm thực của Nhật. Có thể bạn đã từng nghe về “omakase sushi" nhưng chưa bao giờ thực sự hiểu ý nghĩa của nó. Omakase nghĩa là “tôi sẽ để bạn quyết định”, vì thế cụm từ này có thể dùng trong ngành nhà hàng, khách sạn, thậm chí cả thời trang.

Khi gọi món trong một nhà hàng omakase tại Nhật, bạn đang giao quyền chọn bữa ăn cho đầu bếp, bởi “omakase” lúc này nghĩa là “hãy cứ tin tưởng và để đầu bếp quyết định món ăn”. Theo đó, họ sẽ bày biện trước mặt bạn các món ăn ngẫu nhiên ra. Món ăn có thể được chọn theo mùa hoặc đánh giá cá nhân của đầu bếp.

Mô hình omakase bắt đầu từ khi nào?

Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, omakase không phải là truyền thống lâu đời hàng thế kỷ. Nó bắt nguồn từ thời kỳ bong bóng kinh tế những năm 90 ở Nhật. Trước năm 90, sushi khá đắt đỏ, thường chỉ dành cho người sành ăn, giới nhà giàu. Thế rồi bong bóng kinh tế diễn ra, mọi người có nhiều tiền hơn, họ rủng rỉnh hầu bao nên khao khát muốn trải nghiệm những thứ xa hoa, đắt đỏ mình chưa từng thử, ví dụ như sushi. 

Nhưng cũng vì chưa từng thử sushi bao giờ mà họ bước vào nhà hàng với một tâm thế bối rối, xa lạ. Người không biết nhiều về các loại cá, hay cá nào thì phổ biến vào mùa nào. Để giúp thực khách giữ thể diện, các nhân viên nhà hàng đã cho ra đời “omakase”.

Omakase rất được lòng người Nhật vì nó giúp tiết kiệm thời gian cho những người thiếu quyết đoán. Thay vì không biết món gì ngon thì chúng ta sẽ “giao phó” quyền quyết định cho một người có chuyên môn về ẩm thực, mà ở đây là đầu bếp hoặc nhân viên cửa hàng. 

Thứ hai, omakase giúp giữ thể diện cho thực khách khi lần đầu họ trải nghiệm ở những nhà hàng sushi sang trọng và không có kiến thức sâu rộng về ẩm thực. Bởi thực tế là nhà hàng omakase đắt đỏ hơn so với các nhà hàng Nhật thông thường, nhưng đó là nhờ các món ăn được chăm chút kỹ lưỡng và đi kèm theo đó là một thái độ phục vụ thân mật.

Chính các đầu bếp cũng rất chuộng hình thức này, vì họ tận dụng được toàn bộ nguyên liệu sẵn có để nấu ăn, tránh trường hợp thực khách thất vọng khi hết nguyên liệu chế biến món mà họ yêu cầu. 

Các mô hình Omakase khác nhau

Những loại dịch vụ nào phục vụ theo hình thức omakase? Không chỉ trong lĩnh vực ẩm thực mà omakase cũng phổ biến trong lĩnh vực thời trang, du lịch. Đầu tiên hãy đến với:

Omakase Sushi 

Những nhà hàng này có thể phục vụ cá theo mùa, đa dạng từ các loại cá đắt đỏ cho đến phù hợp với túi tiền. Vì thế, bạn hoàn toàn có thể thưởng thức một đĩa đồ ăn ngon miệng mà giá cả lại hợp lý.

Đôi khi, bạn sẽ ngồi ngay tại quầy chế biến, quan sát món ăn được chế biến, đối diện với đầu bếp và tương tác với họ. Một số nhà hàng rất chu đáo, đầu bếp sẽ giới thiệu tên món ăn, kể các thông tin chi tiết về món ăn đó, và khi bạn đã ăn rồi, họ sẽ đoán xem khẩu vị của bạn là gì và tiếp tục mang ra món có khẩu vị phù hợp hơn. Bạn sẽ học hỏi được rất nhiều từ kinh nghiệm ẩm thực của đầu bếp.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý trải nghiệm omakase vẫn phụ thuộc chủ yếu vào đầu bếp, hãy tránh yêu cầu một số món ăn cụ thể hay thay đổi công thức nấu ăn. Ngoài ra, nếu bạn được thêm một miếng sushi nhỏ, hãy cố gắng ăn gọn gàng trong một lần duy nhất, bởi miếng sushi đã được thiết kế theo tỷ lệ hoàn hảo. Bạn cần ăn một lần để “ngấm” được mọi thành phần cùng lúc.

Một số món ăn phổ biến nhất có thể kể đến món khai vị Hassun, Sashimi - cá không đi kèm cơm và Dashi, một loại nước dùng đặc biệt của Nhật.

Nhà hàng rượu omakase

Bạn đã bao giờ “lỡ” bước vào một nhà hàng rượu vang sang trọng và “điếng người” vì không biết về một thương hiệu hay một giống nho đặc biệt nào? Nếu bạn chia sẻ về khẩu vị cũng như mức ngân sách mình sẵn sàng chi trả để thưởng thức rượu, nhân viên có thể lựa chọn một loại rượu hợp với khẩu vị của bạn.

Cocktail omakase tại quán bar

Đến một số quán bar tại Nhật, bạn có thể nghe thấy người ta không gọi theo tên đồ uống cụ thể mà gọi theo khẩu vị, và họ mô tả khẩu vị bằng những tính từ rất chung chung, ví dụ như thứ gì đó “trong và dễ uống”, “ngọt tự nhiên”. Bạn cũng có thể thử gọi đồ uống theo cách này. Những nhân viên pha chế cũng đam mê tìm tòi, thử nghiệm những công thức cocktail bất ngờ nhất.

Thời trang omakase

Hẳn bạn sẽ bất ngờ khi omakase còn xuất hiện trong cả ngành thời trang. Trong những năm gần đây, các dịch vụ omakase thời trang đã xuất hiện ở Nhật Bản. 

Chẳng hạn, ZOZOTOWN, một trong những trang thương mại điện tử nổi tiếng của Nhật Bản đã cung cấp dịch vụ chọn đồ có tên Omakase Regular Edition. Họ sẽ thường xuyên gửi đến khách hàng những bộ trang phục phù hợp với sở thích của họ.

Trước đó, bạn cần điền vào bảng câu hỏi các thông tin về sở thích, món đồ muốn mặc, kiểu dáng hoặc màu sắc ưa thích, phụ kiện hợp với vóc dáng, kích thước và ngân sách. Nhà tạo mẫu sẽ tham khảo thông tin này và nghiên cứu lịch sử mua hàng của bạn nếu có. 

Tiếp theo, họ vận chuyển đến tầm 5-10 mặt hàng và khách hàng có thể mua những mặt hàng họ muốn. Dường như cách thức này khá phù hợp với khách hàng bận rộn hoặc người không có gu thời trang. 

Kiểu tóc omakase 

Một số người Nhật không biết kiểu tóc nào phù hợp nhất với họ nên sẽ “phó mặc” cho thợ cắt tóc. Người thợ lúc này không còn đóng vai trò “cắt xén” theo yêu cầu khách, mà phải như một người tư vấn mẫu tóc phù hợp. 

Có thể thấy, omakase dường như khá phù hợp trong nhiều lĩnh vực, thường là những lĩnh vực thiên về cảm nhận, sở thích, gu cá nhân. Và đối với những người hơi “thiếu quyết đoán”, hoặc đi ăn thì “ăn gì cũng được”, có lẽ omakase sẽ trở thành một “vị cứu tinh” thực sự.