Chuyện ngày hôm qua là bộ phim tài liệu đầu tiên tại Việt Nam làm về chân dung một ban nhạc, cũng là bộ phim tài liệu đầu tiên được trình chiếu thương mại mà cháy vé. Đây là thành công bất ngờ của đạo diễn trẻ Đặng Linh sau một năm đeo đuổi thực hiện dự án, bắt đầu ngay từ khi nhạc sĩ Trần Lập qua đời vì bệnh ung thư. Phim ra mắt đúng dịp 1 năm ngày mất của Trần lập.

Ban nhạc Bức tường năm 1998

Bức tường ngày trở lại năm 2010

Câu chuyện được kể trong Chuyện ngày hôm qua là hành trình 21 năm của ban nhạc Bức tường với đủ thăng trầm và những kí ức khó quên. Chuyện về những chàng sinh viên rủ nhau đi thi tuyển theo thông báo tuyển ban nhạc của Đoàn Thanh niên trường Đại học Xây dựng, riêng có Trần Lập là hoạt động chui trong nhóm vì không phải sinh viên của trường. Chuyện về những lần muốn đi diễn show ở ngoài mà không có nhạc cụ, phải làm đơn mượn từ trường nhưng nói dối là đi diễn cho tòa soạn báo. Chuyện về ngày ra trường, toàn những người nghiệp dư và nghèo, phải đi vay mượn người thân để rủ nhau về Hải Phòng mua nhạc cụ second-hand, mà những cây đàn ấy ai nấy đều giữ tới tận bây giờ như một bảo vật. Chuyện về chiếc album đầu tay, hai thành viên trong nhóm dốc cả số tiền vừa thiết kế thuê một dự án công viên để đổ vào việc thu âm, rồi huy động tất cả các cô người yêu của ban nhạc tới dán từng chiếc tem, cắt ghép từng chiếc bìa đĩa, lồng từng chiếc đĩa vào bao bì trước khi phát hành.

Chiếc album đầu tiên với sự góp công của các cô người yêu

Những chiếc đàn second-hand được mua bằng tiền đi vay mượn

21 năm, Ban nhạc Bức tường trải qua rất nhiều lần thay đổi thay viên. Nhưng linh hồn của Bức tường thì không thay đổi. Đó là Trần Lập và Tuấn Hùng. Các thành viên trong band qua nhiều thế hệ không ngại bóc mẽ hai nhân vật chính này. Đó là hai người bạn thân, hai người đồng đội, hai người tri kỉ. Trần Lập chỉ hát hay nhất, lên đồng nhất khi phía sau là Tuấn Hùng. Cũng như Tuấn Hùng chơi những câu nhạc thăng hoa nhất nếu người hát là Trần Lập. Họ như Bá Nha với Tử Kỳ, hoặc hơn thế, như guitarist Vũ Văn Hà nhận xét: "Họ như hai vợ chồng già, suốt ngày cãi nhau nhưng không bỏ được nhau".

"Cặp vợ chồng già khắc khẩu" Trần Lập và Tuấn Hùng

Trần Lập và Tuấn Hùng trên sân khấu biểu diễn ăn ý bao nhiêu thì ngoài đời hay va chạm xung đột bấy nhiêu. Không có buổi tập nào họ không "gây chuyện". Nhưng tất cả đều nằm ở vấn đề âm nhạc, đều vì một sản phẩm hoàn hảo trước khi ra mắt công chúng. Dù đã có lúc, những xung đột ấy khiến họ mệt mỏi và phải chia tay nhau vào năm 2006.

Trong quãng thời gian 3 năm Bức Tường tan rã, Trần Lập được đánh giá là có những thành công vượt bậc về mặt xã hội. Tên tuổi anh phủ sóng rộng khắp hơn. Anh đi làm MC, trở thành celeb ăn khách, thậm chí đi hát với các ban nhạc khác. Nhưng chỉ những đồng đội thân thiết của anh mới hiểu đó là quãng thời gian chông chênh với Trần Lập. Chông chênh tới nỗi, mỗi khi các thành viên gặp nhau, họ đều không dám động chạm tới chuyện hợp tan của ban nhạc, như sợ chạm vào vết thương. Trong suốt 3 năm đó, ngày nào Trần Lập và Tuấn Hùng cũng ngồi uống cà phê với nhau suốt buổi. Cho đến một hôm Trần Lập đề nghị: Hay là trở lại.

Trần Lập chỉ có thể "lên đồng" khi sau lưng anh là anh em trong ban nhạc Bức tường

Bức Tường đã trở lại, và duy trì sức nóng của mình cho đến tận ngày số phận khiến thủ lĩnh của họ phải rẽ sang hướng khác. Tuấn Hùng khẳng định: "Trần Lập ra đi nghĩa là cả ban nhạc sẽ phải ra đi". Bởi họ không có ý định đưa ai vào lấp chỗ trống mà Trần Lập để lại. Họ có thể sẽ vẫn chơi nhạc, với một chiếc mic đặt trước khoảng trống hơ huếch. Nơi đó phát ra tiếng hát được ghi âm sẵn của người đồng đội đã đi xa.

Chân dung nhạc sĩ Trần Lập