Theo ghi nhận của phóng viên tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, hàng ngày bệnh viện tiếp nhận nhiều ca nhiễm ký sinh trùng do thói quen ăn uống. Đặc biệt vào dịp hè, số người tới khám do bệnh ký sinh trùng tăng ở cả trẻ em và người lớn.
TS.BS Trần Huy Thọ, Phó giám đốc Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, cho biết các trường hợp nhiễm ký sinh trùng đến khám tại bệnh viện đều có thói quen ăn đồ tái sống, rau thủy sinh. Hoặc cũng có những trường hợp nhiễm ký sinh trùng trong quá trình lao động, làm ruộng, làm vườn không có đồ bảo hộ (tiếp xúc trực tiếp với đất, cát sẽ bị ấu trùng xâm nhập).
Liên quan tới vấn đề ăn rau sống, trong quá trình khám bệnh bác sĩ Thọ được rất nhiều bệnh nhân chia sẻ rằng họ rất cẩn thận trong ăn uống. Ví như, họ không bao giờ ăn đồ tái và có ăn rau sống nhưng ngâm nước muối, rửa rất sạch.
Tuy nhiên, khi hỏi thêm về cách rửa rau của các bệnh nhân thì bác sĩ Thọ thấy đa phần đang mắc phải lỗi sai. Ví như, dùng nước muối ngâm rau nhưng không biết chính xác tác dụng của việc này.
"Mục đích của việc ngâm rau với nước muối là tạo môi trường để trứng giun, sán nổi lên. Sau đó, chúng ta dìm rau xuống nước và chắt nước ra. Cách làm đó mới giúp loại bỏ được trứng giun.
Còn nếu ngâm rau trong nước muối sau đó nhấc lên thì trứng, ấu trùng lại tiếp tục bám vào rau", bác sĩ Thọ nói .
Theo đó, để phòng ngừa bệnh giun sán, cách tốt nhất là ăn uống đảm bảo vệ sinh, nên rửa rau dưới vòi nước chảy và ngâm nước muối sau đó.
Còn theo GS.TS.BS Nguyễn Văn Đề - nguyên Trưởng Bộ môn Ký sinh trùng (Đại học Y Hà Nội), nguyên nhân mắc ký sinh trùng, hay gặp nhất là qua ăn uống.
Cụ thể, với sán lá gan lớn và giun đũa chó mèo, chủ yếu nhiễm thông qua việc ăn rau sống, thực phẩm tái; đối với rau thủy sinh là các loại rau ở dưới nước và bùn lầy như rau ngổ, rau muống nước, cải xoong, cần nước…
Trong các loại rau thủy sinh, có hai loại ký sinh trùng chính đó là sán lá gan lớn Fasciola và sán lá ruột lớn Fasciolopsis. Ấu trùng 2 loài sán này chui vào trong gọng rau nên không thể rửa sạch ấu trùng. Khi rau sống, hoặc tái (ăn lẩu), ấu trùng vẫn sống và gây bệnh.
Tại các gia đình dù đã dùng các loại dung dịch, hóa chất hay rửa kỹ từng ngọn rau muống, rau cần hay từng lá rau ngổ trước khi ăn nhưng điều đó chỉ khiến chúng ta yên tâm về mặt tâm lý. Thực tế, các loại rau thủy sinh dù có rửa thế nào cũng không thể sạch ký sinh trùng.
Đối với rau trên cạn, hầu hết là nhiễm trứng giun đũa chó mèo từ phân của các động vật này. Đáng lưu ý, trứng giun đũa chó mèo không chỉ có ở trong đất, trong rau, trứng loại ký sinh trùng trên mà còn bay cả trong bụi. Đó là lý do vì sao nhiều gia đình dù không nuôi chó mèo nhưng vẫn bị nhiễm loại ký sinh trùng này.
Ngoài ra, theo GS Đề, với rau trên cạn còn có nguy cơ nhiễm sán dây lợn, giun tóc, ấu trùng giun lươn ruột Strongyloides, ấu trùng giun lươn não Angiostrongylus. Loại ấu trùng Angiostrongylus có nhiều trong ốc sên, khi ốc sên bò vào rau thơm hay lá các loại rau, chúng rải nhựa trên lá rau (không rửa sạch, ăn sống dễ ký sinh trùng).
Theo Bộ Y tế, bệnh nhiễm giun sán là vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng. Bệnh chiếm khoảng ¼ dân số thế giới, tập trung chủ yếu ở các nước vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Hiện nay, đã xác định được trên 100 loại giun tròn và 140 loại sán có khả năng gây bệnh cho người.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ước tính trên thế giới hàng năm có khoảng 3,5 triệu trường hợp có triệu chứng liên quan đến các bệnh giun tròn. Tình trạng nhiễm ký sinh trùng tại Việt Nam nói riêng và nhiều nước trên thế giới nói chung đã trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng cần được quan tâm đúng mức.
Bộ Y tế khuyến cáo cách phòng bệnh giun sán như sau:
– Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần ở trẻ em và người lớn. Sử dụng các loại thuốc tẩy giun theo hướng dẫn của bác sĩ.
– Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
– Giữ vệ sinh cá nhân như: cắt móng tay, móng chân ngắn, sạch.
– Thực hiện ăn chín, uống sôi, rau sống cần rửa sạch trước khi ăn.
– Đi giày, dép, găng tay khi tiếp xúc với đất ẩm.
– Vệ sinh môi trường xung quanh. Không phóng uế bừa bãi.
