Đó là trường hợp sản phụ N.T.Đ (33 tuổi, ngụ tại Phường Tân Thuận Tây, quận 7) được người nhà đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD TP.HCM).

Khó thở, ngất xỉu vì căn bệnh hiểm ác

Trước đó, chị Đ. xuất hiện những triệu chứng như khó thở, thường xuyên ngất xỉu. Sau khi đi khám thai định kỳ ở Từ Dũ, bệnh viện nghi ngờ chị Đ. bị bệnh lý động mạch chủ cấp tính nên đề nghị chuyển viện sang BV ĐHYD TP.HCM.

Chị Đ. kể lại quá trình mang thai của mình.

Tại khoa Cấp cứu, các bác sĩ nhận định đây là một ca bệnh khó, cần phối hợp liên chuyên khoa để điều trị cho người bệnh. Bệnh nhân được chẩn đoán bị bóc tách động mạch chủ ngực type A, phình gốc động mạch chủ, hở van động mạch chủ nặng, thai 33 tuần 5 ngày chậm tăng trưởng.

Bệnh nhân còn mắc thêm hội chứng Marfan, một rối loạn di truyền hiếm của mô liên kết có ảnh hưởng đến xương, tim mạch, và mắt.

Trước tình trạng trên, các bác sĩ yêu cầu người bệnh nhập viện gấp vì tình trạng bệnh rất nguy hiểm. Vấn đề nan giải được đặt ra cho đội ngũ các bác sĩ là mổ tim trước hay mổ lấy thai trước.

Nếu lấy thai sớm, động mạch chủ của người mẹ đang ở trong tình trạng nguy cấp, trong lúc phẫu thuật lấy thai có thể xảy ra rất nhiều rủi ro.

PGS.TS.BS. Nguyễn Hoàng Định, Phó Giám Đốc Trung tâm tim mạch BV ĐHYD TPHCM nhận định, bóc tách động mạch chủ là một cấp cứu ngoại khoa.

Nếu không xử trí kịp chỗ bóc tách sẽ bị vỡ vào khoang màng tim gây chảy máu, mất máu, gây chèn ép tim làm tim không co bóp được nữa và người bệnh sẽ tử vong.

Riêng trong trường hợp này, vì người bệnh mang thai nên bệnh lý của người mẹ có thể ảnh hưởng đến tính mạng của cả hai mẹ con.

Đối với người mẹ, cần phải phẫu thuật càng sớm càng tốt, vì càng để lâu thì nguy cơ bị vỡ mạch máu càng cao hơn. Đã có thời điểm các bác sĩ tính đến tình huống xấu nhất, đó là hi sinh mẹ hay đứa trẻ để cứu tính mạng người còn lại.

TS.BS Trần Nhật Thăng, Trưởng khoa Phụ sản BV ĐHYD TPHCM chia sẻ, đây là trường hợp thai kỳ vừa non tháng vừa chậm tăng trưởng mạn tính kéo dài, vì vậy khi em bé sinh ra sẽ có những khó khăn trong thích nghi với cuộc sống sau sinh.

Bác sĩ khoa Sản kể lại khó khăn trong quá trình quyết định phẫu thuật cho chị Đ.

Nhưng xét về tình trạng của người mẹ tại thời điểm đó, nếu không mổ lấy thai thì những biến chứng của bóc tách động mạch chủ có thể dẫn đến nguy hiểm tính mạng người mẹ, như vậy cũng không thể an toàn cho thai nhi được.

Sau khi tiến hành hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ đã quyết định mổ lấy thai ra trước rồi sau đó tiến hành phẫu thuật động mạch chủ cho người mẹ.

Cuộc phẫu thuật cam go níu sự sống cho mẹ lẫn con

PGS TS BS. Nguyễn Hoàng Định cho biết thêm, khi mổ lấy thai cũng có những nguy hiểm vì trong quá trình mổ sẽ gây một tác động lớn lên người mẹ. Huyết áp có thể thay đổi lên xuống, động mạch chủ có thể vỡ ra ngay trong lúc mổ.

Ca phẫu thuật mổ bắt con được tiến hành.

Vì vậy phải chuẩn bị các ê-kíp sẵn sàng, nếu trong trường hợp người mẹ bị vỡ mạch máu trong lúc lấy em bé thì sẽ tiến hành ngay việc phẫu thuật cho người mẹ.

Ca phẫu thuật diễn ra, kíp bác sĩ khoa Phụ sản thực hiện mổ lấy thai cho sản phụ tại phòng mổ tim, bên cạnh là ê-kíp mổ tim, sẵn sàng thực hiện phẫu thuật tim bất cứ lúc nào.

May mắn quá trình mổ lấy thai diễn ra thuận lợi, một bé gái khỏe mạnh nặng 1.8 kg ra đời, được chuyển đến nằm phòng dưỡng nhi.

Tiếp theo đó là quá trình bóc tách động mạnh chủ cho người mẹ.

Tiếp đà thuận lợi, kíp bác sĩ tim mạch thực hiện một cuộc đại phẫu thay gốc động mạch chủ, đặt stent graft động mạch chủ ngực xuống cho bệnh nhân. Ca phẫu thuật đã thành công trong sự hân hoan của đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế.

Hiện em bé con chị Đ. đã khỏe mạnh và được xuất viện.

Nhớ lại cuộc phẫu thuật cam go, PGS Nguyễn Hoàng Định cho biết, người bệnh bị giãn động mạch chủ do hội chứng Marfan, giãn toàn bộ gốc động mạch chủ, đường kính giãn lên tới 7cm. Việc có thai là yếu tố thúc đẩy, khởi phát gây ra biến chứng rách mạch máu trên mạch máu bị yếu.

Chị Đ. khỏe lại sau mổ.

"Y văn cũng ghi nhận nhiều trường hợp sản phụ không bị hội chứng Marfan, động mạch chủ không giãn nhưng vẫn bị bóc tách động mạch chủ trong thai kỳ.

Người ta nghĩ rằng, tình trạng tăng huyết áp, tăng thể tích tuần hoàn ở phụ nữ mang thai nhất là trong 3 tháng cuối thai kỳ là nguyên nhân tác động làm rách động mạch chủ.

Do đó, sản phụ cần hết sức cảnh giác với các triệu chứng đau ngực hoặc đau bụng dữ dội, đột ngột" - bác sĩ cảnh báo.

Tuy nhiên, kinh phí điều trị của chị là hơn 200 triệu đồng.

TS BS. Trần Nhật Thăng khuyến cáo sản phụ không nên lơ là trong việc kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân cũng như trước khi mang thai.

Việc thăm khám giúp chẩn đoán sớm các yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Từ đó có kế hoạch để điều trị cho cả mẹ và con, tránh những tai biến bất ngờ xảy ra như vừa rồi.