Đó là trường hợp nữ bệnh nhân N. T. V (30 tuổi, Nghệ An). Bệnh nhân có tiền sử mắc nang ống mật, một dị tật đường mật bẩm sinh khá hiếm, đã được mổ nối mật ruột từ năm 4 tuổi. Chị đã được mổ lại lấy sỏi vào năm 2008 tại một bệnh viện lớn của Hà Nội.

Tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ, trong suốt thời gian sau mổ chị V. kiêng cẩn thận. Mọi chế độ sinh hoạt, ăn uống chị đều nhất nhất theo chỉ định của bác sĩ vì chị sợ tái phát sỏi.

Thế nhưng, dạo gần đây chị sút cân nhanh chóng kèm theo những cơn đau bụng, thi thoảng sốt từng cơn kèm rét run. Lo lắng cho sức khoẻ, chị lại đến viện khám. Các bác sĩ phát hiện rất nhiều sỏi đúc khuôn trong toàn bộ đường mật, trong gan 2 bên. Đáng sợ hơn, có những viên sỏi có kích thước tới 5cm cư ngụ trong cơ thể nữ bệnh nhân này.

Tại Bệnh viện ĐH Y Hà Nội, sau khi thăm khám và chụp chiếu, các bác sĩ phát hiện có rất nhiều sỏi trong gan, nhu mô gan có dấu hiệu xơ hóa nhẹ. Bình thường sỏi đường mật trong gan có kích thước 1-2 cm, trong khi ở bệnh nhân này là 5 cm, to hơn thân đốt sống, lấp đầy đường mật trong gan. Đây là trường hợp có sỏi đường mật trong gan lớn nhất các bác sĩ tại đây từng thấy.

Sau đó, bệnh nhân được hội chẩn liên khoa: ngoại khoa, nội khoa và can thiệp và được chỉ định tán sỏi qua da bằng Laser. Đây là phương pháp can thiệp xâm lấn tối thiểu cho bệnh nhân, tránh được mổ mở và điều trị được những trường hợp bị sỏi mật phức tạp như trường hợp bệnh nhân V.

ThS.BS Phan Nhân Hiển, khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội- người trực tiếp làm can thiệp cho bệnh nhân cho biết, sau can thiệp, kết quả siêu âm và chụp đường mật cho thấy trong gan không còn sỏi.

Mặc dù với trường hợp này, Ths. BS Nhân Hiển cho rằng có thể chỉ định mổ mở nhưng có thể gặp nhiều khó khăn như phải bóc tách các cấu trúc dính trong ổ bụng vì bệnh nhân đã phẫu thuật nhiều lần. Bên cạnh đó, việc phẫu thuật tiếp cận sỏi khá phức tạp so với tiếp cận qua da.

“Nếu mổ mở thì bệnh nhân sẽ phải chịu đường mổ rất lớn trong khi thực hiện tán sỏi qua da, bác sĩ chỉ tạo 2 lỗ nhỏ 4mm để đi vào. Bình thường với những bệnh nhân khác, bác sĩ chỉ cần tạo 1 lỗ, trường hợp cá biệt tạo 3 lỗ”, BS Hiển nói.

Trong khi đó, với phương pháp tán sỏi qua da bằng Laser bệnh nhân không cần gây mê chỉ cần các phương pháp giảm đau tại chỗ.

Theo đó, bác sĩ sử dụng laser tán sỏi, lấy sỏi, làm sạch đường mật, đốt sẹo hẹp đường mật nếu cần. Toàn bộ quá trình can thiệp mất trung bình 2-3 tiếng, trong lúc này bệnh nhân hoàn toàn có thể nói chuyện như bình thường. Sau can thiệp, bệnh nhân có thể ăn được ngay và hầu hết các bệnh nhân có thể ngồi dậy đi lại được sau 1-2 ngày.

Hiện chị Vy đã đi lại được dù vẫn hơi đau vì ống sonde dẫn lưu chưa được rút. Kết quả siêu âm và chụp đường mật cho thấy trong gan không còn sỏi. Bệnh nhân được cho xuất viện và hẹn ngày tái khám.

Theo BS Hiển, khả năng tái phát sỏi trong gan của phương pháp này tương đương phẫu thuật, phụ thuộc vào tình trạng chuyển hóa, chế độ ăn sinh hoạt của bệnh nhân, thành đường mật… Bệnh nhân được hẹn tái khám 6 tháng 1 lần, phòng nguy cơ tái phát.

Sỏi đường mật là bệnh lý khá phổ biến, chỉ sau sỏi thận. Theo thống kê tại BV ĐH Y Hà Nội, mỗi năm đơn vị này tiếp nhận và điều trị cho hàng trăm ca sỏi đường mật trong gan và sỏi ống mật chủ, đa số có thể áp dụng tán sỏi mật qua da bằng laser.

Biểu hiện đầu tiên của bệnh nhân là đau bụng, nếu không có tắc mật thì không có biểu hiện khác. Nếu bệnh nhân có tắc mật thì có thêm biểu hiện vàng da, sốt, chán ăn do không có mật xuống ruột.

Các chuyên gia nhấn mạnh, sỏi đường mật nếu không được phát hiện, điều trị sớm có thể để lại hậu quả nặng nề như thành đường mật bị viêm mạn tính lâu ngày, sần sùi, mất độ trơn nhẵn, xơ hẹp. Khi đó, việc điều trị phục hồi khó, bệnh nhân hay bị tái phát sỏi, xơ gan mật, thậm chí có nguy cơ hình thành ung thư về sau.

Để phòng bệnh, bác sĩ khuyên người dân cần thực hiện ăn chín uống sôi, tập thể dục đều để dịch mật lưu thông tốt xuống ruột. Đồng thời việc người dân khám sức khoẻ định kỳ trong đó có siêu âm gan mật cũng giúp phát hiện sớm bệnh lý này.