Theo các chuyên gia, chỉ tính riêng trong năm 2011, viêm phổi đã cướp đi 1,3 triệu mạng sống, chiếm gần 1/5 ca tử vong ở trẻ trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, mỗi ngày cũng có tới 11 trẻ dưới 5 tuổi chết vì bệnh này.
“Viêm phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với trẻ Việt Nam. Gánh nặng này lại chủ yếu rơi vào những gia đình nghèo nhất", ông Jesper Moller, Phó đại diện Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc tại Việt Nam cho biết.
Có thể phòng viêm phổi bằng các biện pháp đơn giản như: nuôi con hoàn bằng bằng sữa mẹ, tiêm vacxin, thường xuyên rửa tay... Ảnh:P.N.
Có nhiều cách phòng chống và chữa trị bệnh viêm phổi. Theo Liên minh toàn cầu về phòng chống viêm phổi trẻ em, các nước cần ưu tiên đầu tư vào các can thiệp đã được thử nghiệm thành công như: tiêm vacxin, điều trị kháng sinh thích hợp, cải thiện điều kiện vệ sinh. Đặc biệt cần thúc đẩy các thực hành tốt như: nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, thường xuyên rửa tay, sử dụng bếp sạch để giảm ô nhiễm không khí trong nhà.
Ở nước ta những can thiệp này chưa thực sự được quan tâm thỏa đáng. Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu có thể giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp và viêm phổi tới 15 lần. Tại Việt Nam chỉ có 17% bà mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, thấp nhất trong khu vực Đông Nam Á.
Ngoài ra, cũng chỉ có 68% trẻ bị viêm phổi được điều trị bằng kháng sinh. Trẻ bị viêm phổi dễ bị thiếu máu, suy dinh dưỡng và mất nước.
Theo Phó giáo sư Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, triệu chứng viêm phổi thường không rõ ràng nên nhiều trường hợp đến bệnh viện đã rất nặng. Trong tất cả các dấu hiệu lâm sàng thì thở nhanh là dấu hiệu có giá trị chẩn đoán cao nhất.
Bên cạnh đó, rút lõm lồng ngực cũng là biểu hiện của viêm phổi nặng. Để phát hiện, cha mẹ có thể nhìn vào phần dưới lồng xương sườn bị lõm vào khi trẻ hít vào. Nếu chỉ các bắp thịt giữa xương sườn rút lõm thì không phải là rút lõm lồng ngực. Ngoài ra, sốt cao cũng là một biểu hiện thường gặp. Các triệu chứng khác như phập phồng cánh mũi, thở rên, bú kém, kích thích... có thể thay đổi phụ thuộc vào tuổi và độ nặng của bệnh.
Để phòng bệnh, cha mẹ chú ý cải thiện điều kiện nhà ở, giảm mật độ người trong gia đình chật chội, đông đúc, giảm các loại khói. Ngoài, tiêm phòng các loại vacxin cũng là biện pháp phòng bệnh đặc hiệu. Các vacxin được dùng hiện nay là: Hib, ho gà, phế cầu, cúm.
