Chưa từng có tiền lệ

Forbes thừa nhận đây là sự lựa chọn bất quy ước và có thể gây tranh cãi nhưng cho rằng Barbie đã thật sự trở thành một biểu tượng trong năm 2023 hơn là thân phận của một con búp bê.

"Dựa trên sức mạnh của bộ phim thuộc Warner Bros của Greta Gerwig, Barbie đã vượt xa hơn một biểu tượng của việc trao quyền cho phụ nữ để trở thành đại diện cho sự cần thiết của việc đấu tranh nhằm giành lại quyền lực đã bị lấy đi. Cô đã truyền cảm hứng cho các bé gái và những người mẹ trong nhiều thế hệ, nhưng đây là năm mà phụ nữ cần cô nhất. Và cô đã vượt qua. Gần 65 năm cuộc đời, Barbie cao 11,5 inch đang đứng ở đỉnh cao của sức ảnh hưởng", Forbes viết.

Búp bê Barbie được cho ra mắt vào ngày 9/3/1959, do bà Ruth Handler phát minh. Trong suốt quãng đời, Barbie có hơn 250 nghề nghiệp, gồm làm phi hành gia, ứng viên tổng thống Mỹ, doanh nhân, kiến trúc sư, luật sư…

Lisa McKnight, Giám đốc thương hiệu của Mattel và người đứng đầu toàn cầu của Barbie cho biết: “Barbie là một thế lực đáng tin cậy. Chính Barbie đã kích động một phong trào và đang đạt được nhiều thành tựu đáng kể".

Sự ảnh hưởng có thể không dễ dàng tính toán được, nhưng Barbie cũng đã vượt qua được môn toán. Barbie đã thúc đẩy toàn bộ ngành công nghiệp. Sau bộ phim Barbie, doanh số bán búp bê Barbie năm 2023 đã tăng 16% trong quý 3, lên 605 triệu USD, so với cùng kỳ năm 2022.

Cơ quan nghiên cứu thị trường Euromonitor International cho biết hiệu ứng này không chỉ giới hạn ở Mattel. Barbie có thể thúc đẩy doanh số bán búp bê toàn cầu lên 14 tỷ USD vào năm 2027, và là mồi nhử cho mức tăng trưởng 16% sau khi doanh số bán hàng tụt dốc vào năm 2022. Kỷ lục bán vé bộ phim Barbie đã thu về 1,4 tỷ USD tại phòng vé toàn cầu, đủ để ghi tên Gerwig - đạo diễn bộ phim vào sử sách với tư cách là người phụ nữ đầu tiên nắm giữ bộ phim kiếm được hơn 1 tỷ USD.

Giữa lúc quảng cáo Barbie rầm rộ trước khi phát hành, Pantone đã đặt tên cho màu hồng đậm, màu sắc được Barbie yêu thích nhất, là màu sắc của năm.

Barbie cũng làm rung chuyển các thước đo trên mạng xã hội về một người phụ nữ quyền lực. Trên nền tảng mạng xã hội, Barbie tự hào khi có hơn 5 triệu người theo dõi trên TikTok và Instagram và có gần 12 triệu người đăng ký trên YouTube.

Những tài sản vô hình của Barbie

Dù những con số trên có ấn tượng đến đâu cũng sẽ bị lu mờ bởi những tài sản vô hình mà Barbie đang sở hữu.

Lần đầu tiên, vào năm 1959, Barbie cho ra mắt các biện pháp tránh thai tại Mỹ. Điều này giúp phụ nữ có thêm sự lựa chọn, nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe.

Trước đó, phụ nữ không thể vay tiền ngân hàng hoặc thậm chí mở tài khoản nếu không có chữ ký của chồng hoặc bố. Điều này thực sự là một trở ngại đối với họ. Trong khi đó, Barbie có quyền quyết định trong cuộc sống. Barbie được Ruth Handler tạo ra để cho con gái cô thấy rằng phụ nữ khát khao cuộc sống và sự nghiệp hơn là việc ở nhà nội trợ.

Mặc dù, Barbie và người sáng tạo ra nó bị chỉ trích bởi vấn đề hình ảnh cơ thể của một món đồ chơi mang hình đồng hồ cát hoàn hảo. Nhưng kể từ khi ra đời, Barbie như một nhân vật mang tính cách mạng.

Colleen Kirk, Giáo sư Viện Công nghệ New York, người nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng, cho biết Barbie đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình quan điểm của các cô gái về mức độ họ có thể đạt được trong tương lai.

Kirk nói: "Khi các cô gái chơi với búp bê, họ khám phá và tạo ra danh tính cho chính mình. Vì vậy, không phải tự nhiên, trẻ em cầm búp bê và nói 'phi hành gia này là tôi' hoặc 'tôi là bác sĩ phẫu thuật'. Vì thế, không chỉ là đồ chơi, Barbie đã phản ánh nguyện vọng của cá nhân khi đặt mình vào hình hài búp bê. Điều đó thực sự tạo nên sức mạnh".

Barbie từng có doanh số bán hàng thấp vào năm 2014. Để có doanh số, sự đa dạng và sức ảnh hưởng của Barbie như hiện nay là sự nỗ lực hết mình của Mattel's McKnight. Đó cũng chính là lý do tại sao McKnight nói rằng Barbie vừa phản ánh văn hóa, vừa truyền cảm hứng cho văn hóa. Barbie ngày càng giống với thế giới xung quanh, trong đó, các tiêu chuẩn sắc đẹp của nó đã phát triển gần giống với vai trò của phụ nữ hiện nay.

Tuy nhiên, sức ảnh hưởng của Barbie ngày càng lớn vào thời điểm quyền lực của phụ nữ suy yếu. Phụ nữ Mỹ vẫn đang quay cuồng lật lại vụ án Roe v. Wade vào năm 2022. Vụ việc như một bước thụt lùi lớn nhất đối với quyền phụ nữ trong một thập kỷ qua.

Phụ nữ ở Trung Đông tiếp tục phải chịu bạo lực giới tính. Phụ nữ ở các nền kinh tế nông nghiệp và thu nhập thấp như Zambia, Mali, Bangladesh và Pakistan đang phải gánh chịu những tác động cực đoan của biến đổi khí hậu.

43 năm sau khi Vigdis Finnbogadottir trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Iceland, phụ nữ vẫn chiếm tỷ lệ thấp trong nền chính trị thế giới. Chỉ hai trong số các thành viên G-20 có lãnh đạo nữ – Ursula von der Leyen của Ủy ban Châu Âu và Giorgia Meloni của Ý, lần lượt đứng số 1 và số 4 trong danh sách quyền lực của Forbes.

Quyền lực mềm của Barbie

Khi Barbie trở nên nổi tiếng, sự chú ý của công chúng không chỉ hướng đến bộ phim mà còn quan tâm nhiều hơn đến vấn đề môi trường sống. Trong cốt truyện, một thế giới phụ nữ bị ảnh hưởng bởi những người đàn ông hung hãn, độc tài và sa đọa. Phụ nữ mất quyền lực và yếu thế nhưng họ không ngồi yên nhìn số phận của mình bị sắp đặt. Nhờ giáo dục và sự chống trả quyết liệt, quyền lợi của phụ nữ đã được khôi phục.

Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng tại KPMG US, cho biết: "Thật tuyệt vời khi cảm nhận được một phần của những gì đã xảy ra vào mùa hè này và chia sẻ điều đó với con gái tôi. Nhưng như vậy là chưa đủ". Swonk cho biết điều mang lại cho cô hy vọng về quyền lực của phụ nữ trong năm tới và hơn thế nữa là một xu hướng vượt xa cốt truyện của Barbie.

"Hy vọng của tôi là thấy những phụ nữ trẻ tức giận vì bị tước đoạt quyền lực. Điều quan trọng là họ cũng biết sức mạnh đó là gì và không chịu khuất phục số phận".

Với tư cách là trọng tài của danh sách những người phụ nữ quyền lực, Forbes cũng thừa nhận Barbie không thể khôi phục quyền sinh sản của người Mỹ, mở lại trường học nữ sinh ở Afghanistan, trao quyền tự do cho phụ nữ Iran hoặc cứu phụ nữ ở Gaza và Ukraine khỏi sự tàn phá của bom nhân tạo. Chỉ có phụ nữ ngoài đời và nắm quyền lực chính trị, kinh tế và thể chế mới có thể làm được điều đó.

Những gì Barbie có thể làm là mang lại tiếng nói cho những người yếu thế và trao sức mạnh cho họ, thông qua khả năng truyền cảm hứng của mình.