Gây tê ngoài màng cứng được sử dụng lần đầu tiên vào những năm 1900. Nhưng phải đến những năm 1970 mới trở nên phổ biến. Có rất nhiều lợi ích từ thủ thuật này mà ta không thể phủ nhận, tuy nhiên bên cạnh đó cũng có những lưu ý nhất định mà các mẹ cần biết.

Thế nào là gây tê ngoài màng cứng?
 

Gây tê ngoài màng cứng hiện là phương pháp được nhiều mẹ bầu lựa chọn.

 

Gây tê ngoài màng cứng sẽ giúp sản phụ giảm đau trong quá trình sinh chứ không làm mất hoàn toàn cảm giác.

Trong suốt quá trình sinh đẻ tự nhiên, cơ thể tiết ra oxytocin – hóc môn kích thích cơn co bóp ở tử cung. Co bóp càng mạnh và càng kéo dài thì càng sản sinh ra nhiều oxytocin. Khi gây tê ngoài màng cứng, lượng oxytocin được sản sinh bị giảm đi hoặc không tăng. 

Gây tê ngoài màng cứng được thực hiện như thế nào?

Quá trình gây tê được thực hiện bởi bác sĩ gây mê. Khi chuẩn bị, mẹ bé phải nằm nghiêng về bên trái hoặc ngồi, đều phải co người, cong lưng để bác sĩ thấy rõ vùng cột sống và tiêm thuốc. Một lượng nhỏ thuốc gây tê được tiêm vào vùng lưng dưới để giảm cảm giác đau khi đưa kim và ống vào.

Mẹ bầu sẽ được yêu cầu ngồi yên không động đậy để bác sĩ đưa một mũi kim rỗng vào khoảng trống các tế bào trong xương sống. Một ống rỗng được đưa vào kim, sau khi cố định ống này, kim được đưa ra ngoài. Ống sẽ được dán quanh lưng và vai của bạn, cho phép thuốc được đưa vào. Một lượng nhỏ thuốc được đưa vào trước để thử nghiệm, có tác dụng rất nhanh. Lúc này bà bầu có thể di chuyển và thay đổi tư thế nhẹ nhàng trên giường. Nếu thuốc thử nghiệm ổn, một túi dung dịch được nối với ống đã cố định và đặt ở chế độ chảy thuốc liên tục. Tùy vào nhu cầu và đặc điểm sinh lý cơ thể của bà bầu mà lượng thuốc sẽ thay đổi.

 

 

- Nếu quá trình sinh kéo dài và mẹ bầu bị kiệt sức, thủ thuật này giúp mẹ hồi sức để tiếp tục.

- Thủ thuật này là hiệu quả nhất để giảm đau khi sinh đẻ.

- Vì đây là gây tê cục bộ nên mẹ bầu vẫn tỉnh táo và nhận thức được khi đón con chào đời.

- Trong trường hợp mẹ bầu phải chuyển sang mổ đẻ cấp cứu, thuốc gây tê vẫn có tác dụng và thậm chí là giúp mẹ giảm đau sau khi phẫu thuật.

-  Giúp mẹ bầu giảm căng thẳng cả về cơ thể lẫn cảm xúc, để trải nghiệm sinh con diễn ra tốt đẹp.

- Mẹ bầu có thể vẫn cảm thấy cơn đau, chỉ giảm đi một phần.

- Có thể gây ra tụt huyết áp bất ngờ.

- Phải theo dõi nhịp tim em bé liên tục.

- Nằm nguyên một vị trí dễ khiến cơn chuyển dạ kéo dài hoặc không xuất hiện các cơn co thắt, buộc phải tiêm oxytocin để kích thích co bóp.

- Khoảng 1% sản phụ bị đau đầu dữ dội do hiện tượng thiếu chất lỏng trong cột sống. Lúc đó sẽ cần phải tiêm trực tiếp máu vào vị trí tiêm tê.

- Các tác dụng phụ bao gồm bị run, buồn nôn, đau lưng, đau đầu, sốt cao. 

- Có khả năng em bé không tìm được vị trí tốt nhất để chào đời, làm tăng nguy cơ phải sinh mổ hoặc cấp cứu.

- Sản phụ dễ bị tổn thương xương chậu sau sinh.

- Sản phụ phải nằm yên trong vài giờ.

- Tổn thương vĩnh viễn dây thần kinh ở khu vực đặt ống rất hiếm khi xảy ra, nhưng không phải là không có khả năng.

- Hiện tượng bị tụ máu khu vực gây tê (làm chèn dây cột sống) cũng rất hiếm nhưng có khả năng xảy ra, có thể gây hôn mê kéo dài.

Thuốc gây tê có thể làm ảnh hưởng tới thai nhi cả trong và sau khi sinh. Trong cơn chuyển dạ, nguồn cung cấp máu và oxy cho bé dễ bị giảm, làm bé bị yếu và phải nhờ sự trợ giúp từ dụng cụ trợ sinh.

Trong một số trường hợp, em bé có mẹ bị sốt trong khi chuyển dạ có chỉ số APGAR thấp và cần hô hấp nhân tạo hoặc chăm sóc đặc biệt. Việc gây tê ngoài màng cứng cũng làm ảnh hưởng đến khả năng bú mẹ ngay sau khi sinh.

 

 

- Đã và đang dùng thuốc chứa chất làm loãng máu trong thai kỳ.

- Chất lượng máu của bà bầu không đủ tiêu chuẩn do quá ít tiểu cầu hay một vài lý do khác.

- Tình trạng thừa cân khiến bác sĩ gây mê khó có thể xác định được vị trí khoang trên ngoài màng cứng để truyền thuốc vào.

- Chảy máu quá nhiều hoặc đang bị sốc không đạt điều kiện thích hợp cho thủ thuật đẻ không đau, bởi bà bầu rất dễ bị tụt huyết áp đột ngột.

- Viêm nhiễm ở vùng lưng cũng cản trở việc thực hiện phương pháp này.

- Cổ tử cung đã mở đủ chuẩn để sinh thường (8-10cm).

Gây tê ngoài màng cứng hiện là phương pháp giảm đau khi sinh phổ biến và khá an toàn. Tuy nhiên nó cũng có những rủi ro riêng mà mẹ bầu nên cân nhắc trước khi thực hiện.