Thảm họa thực phẩm bẩn, đến nước mắm cũng được sản xuất từ chất tẩy rửa nhà vệ sinh

Thông tin tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2019 diễn ra cuối tuần qua cho biết, Thanh tra Bộ NN&PTNT phát hiện hiện nay tình trạng sản xuất, kinh doanh nước mắm còn rất nhiều bất cập trong quản lý chất lượng và quy trình sản xuất.

Theo đó, Bộ Công an đã phát hiện một số vi phạm tại 4 công ty sản xuất nước mắm và nước mắm bán thành phẩm trên địa bàn tỉnh An Giang, Vĩnh Long và TP.HCM. Cụ thể, tại các cơ sở được thanh tra, nguyên liệu dùng trong sản xuất nước mắm gồm dịch bột ngọt của Công ty CP hữu hạn Vedan Việt Nam (dung dịch có tính axit, công bố dưới dạng phụ gia thực phẩm) hoặc dùng dịch nước tôm, dịch bổi cá (nước đầu của việc ủ cá với muối).

Các nguyên liệu này sau khi xử lý được cho chạy qua xác cá ủ chượp (đã loại thải sau khi thu hoạch nước mắm truyền thống), cuối cùng cho ra các sản phẩm nước mắm bán thành phẩm có độ đạm khác nhau tùy theo việc cô đặc và phụ gia chế biến (có mùi vị của nước mắm).

Nguyên liệu soda công nghiệp (chuyên dùng cho sản xuất xà phòng, chất tẩy rửa vệ sinh) được sử dụng để khử axit trong dịch bột ngọt. Theo hồ sơ công bố của Thanh tra Bộ NN&PTNT, dịch bột ngọt có tính axit (pH từ 3 - 4), giá rất thấp, tính cả chi phí vận chuyển chỉ có 500 đồng/lít.

Những thông tin này hiện đang khiến người tiêu dùng vô cùng hoang mang. Nhất là trong thời điểm hiện tại, nước mắm là mặt hàng được chúng ta mua sắm nhiều để dùng trong dịp Tết Nguyên Đán. Hơn nữa, nhiều người cũng có ý định mua mặt hàng này để biếu Tết cho người thân, gia đình, họ hàng… Nếu sử dụng phải sản phẩm nước mắm không đảm bảo chất lượng thì có lẽ thực sự là thảm họa trong dịp nghỉ lễ này.

Làm thế nào để nhận biết nước mắm sạch và nước mắm bẩn?

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), để lựa chọn được một chai nước mắm ngon, không hóa chất và chất lượng là vấn đề khiến nhiều bà nội trợ đau đầu. Nước mắm được làm từ nhiều loại cá như cá cơm, cá thu, cá linh, cá đối… Theo phương pháp truyền thống, sản xuất nước mắm là công đoạn men cá, muối và nước lên men trong điều kiện bắt buộc, ngoài ra còn có thêm đường, chất bảo quản và màu tự nhiên.

Để chọn được nước mắm ngon, an toàn ăn Tết cũng như làm đồ biếu tặng chất lượng, người tiêu dùng cần chú ý những điểm đáng chú ý sau:

- Xem xét kỹ thành phần trên nhãn trước: Thông qua những thông tin trên nhãn, người tiêu dùng sẽ biết được đây là sản phẩm nước mắm truyền thống nguyên chất hay nước mắm công nghiệp rồi có lựa chọn phù hợp. Một số nhà sản xuất cố tình ghi thông tin độ đạm ở góc khuất, khó nhìn hoặc dùng cỡ chữ nhỏ khó đọc nên đòi hỏi người tiêu dùng cần quan sát thật kỹ để lựa chọn đúng loại nước mắm mình cần mua.

- Chú ý ngày sản xuất và hạn sử dụng: Đối với nước mắm ngon, uy tín, chất lượng thì sẽ được dập nổi ở phần trên của thân chai. Trong khi đó, nước mắm giả chỉ được in giấy giới thiệu sản phẩm được dán trên thân chai. Đây là điểm dễ dàng nhận biết nhất để phân biệt nước mắm thật – giả.

- Màu sắc: Nước mắm ngon, an toàn có màu nâu vàng đến nâu đỏ, vàng rơm hay cánh gián trong suốt, không vẩn đục. Nếu nước mắm có màu xanh xám thì không được mua vì có thể đã bị biến chất. Khi mua nước mắm nên để chai đối điện nguồn sáng, lắc mạnh rồi dốc ngược. Nước mắm sạch ngon không có chất kết tủa ở dưới đáy chai, trong khi nước mắm bẩn thì ngược lại.

- Mùi vị: Nước mắm ngon có mùi vị thơm nhẹ, mặn ngọt hài hòa và bùi bùi. Nước mắm có vị mặn chát lưu lại lâu ở đầu lưỡi có thể do sử dụng chất phụ gia không đảm bảo hoặc hàm lượng đạm thấp thì không nên mua.

- So sánh hàm lượng đạm trên bao bì: Đây cũng là tiêu chí phân biệt nước mắm thật – giả. Trong đó, độ đạm càng cao càng quyết định chất lượng nước mắm. Căn cứ theo Tiêu chuẩn Việt Nam về nước mắm (TCVN 5107:2003) có 4 loại sau: độ đạm lớn hơn 30 độ là loại đặc biệt, độ đạm lớn hơn 25 độ là loại thượng hạng, độ đạm lớn hơn 15 độ là loại hạng 1, độ đạm lớn hơn 10 độ là loại hạng 2. Đây là tiêu chí quan trọng để chị em đi mua sắm Tết muốn mua nước mắm đem biếu tặng.