Thầy giáo Trần Nhật Minh, tác giả sách "Các dạng bài và đề ôn thi vào lớp 6 CLC" đã chỉ ra 6 thắc mắc về kỳ thi vào lớp 6, lớp 10 trường chất lượng cao (CLC), trường chuyên. Những chia sẻ kinh nghiệm thực tế rất hữu ích của thầy Trần Nhật Minh giúp phụ huynh có cái nhìn toàn cảnh để sớm có định hướng phù hợp cho con.

Giải đáp 1 số thắc mắc của phụ huynh về kỳ thi vào lớp 6 CLC và lớp 10 chuyên.

1. Con có nên thi trường chuyên/CLC không?

Kỳ thi vào chuyên hay các trường CLC là kỳ thi không dành cho số đông mà dành cho các học sinh có năng lực, có tố chất và thế mạnh đều hoặc nổi trội ở 1 môn học nào đó. Do vậy, khi đặt mục tiêu thi chuyên thì cần có sự chuẩn bị sớm, có kế hoạch ôn luyện dài hơi và phải định vị được năng lực của học sinh.

2. Nhiều học sinh bỏ cuộc trong hành trình ôn luyện vào chuyên chọn và CLC, lý do tại sao?

Việc các học sinh bỏ cuộc thường đến từ các nguyên nhân chính sau:

- Thiếu động lực, thiếu quyết tâm hoặc không hề có quyết tâm.

- Học tập sai cách, hay học quá nhiều, quá ôm đồm dẫn tới quá tải.

- Xác định mục tiêu không phù hợp với khả năng bản thân.

3. Có nên học ở nhiều trung tâm/thầy cô không?

Về việc ôn thi thì các con có thể học từ 1 đến 2 nơi, nhưng không nên quá nhiều. Tâm lý thấy có thầy cô/trung tâm nào nổi tiếng thì đi học bằng hết là 1 tâm lý sai lầm vì điều đó chỉ khiến học sinh cảm thấy bị áp lực đè nặng, không có thời gian để tự học, bài vở quá nhiều không thể hoàn thành nên dẫn đến làm qua loa; chống đối. Thực tế, mỗi học sinh chỉ cần duy trì học tập ổn định với 1 thầy cô luyện thi tốt là đủ.

"Việc ôn thi cần lựa chọn địa chỉ uy tín là đúng rồi, nhưng điều đó không có nghĩa là có bao nhiêu chỗ uy tín là bố mẹ cho con đi học bằng đủ, bằng hết. Giáo viên giỏi không đồng nghĩa với 100% tấm vé thi đỗ chuyển cấp mà đúng hơn là 1 phương tiện giúp các con có thể đi đúng, đi nhanh; còn đi có đến đích hay không còn tùy vào cả yếu tố học sinh, gia đình. Và mỗi học sinh cũng chỉ cần lựa chọn 1, hay cùng lắm là 2 thầy cô giỏi để theo (tốt nhất là chỉ cần 1 là đủ), vì nếu học quá nhiều chỗ cùng lúc thì dễ dẫn đến quá tải, chỉ có số lượng mà không đạt chất lượng, hay nay học chỗ này, mai học chỗ kia, nhảy như châu chấu đủ các nơi thì kiến thức sẽ trở nên không có hệ thống và bị đứt gãy liên tục", thầy Minh nói.

4. Chỉ cần ôn, luyện đề "cấp tốc" trước vài tháng vẫn thi tốt

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần dành ra 2-3 tháng "cày" dạng đề của 1 trường nào đó là vào phòng thi làm vô tư. Đây là quan niệm sai lầm hết sức vì để làm tốt được 1 đề thi là sự kết hợp của kiến thức, kỹ năng được rèn luyện trong cả 1 quá trình chứ không phải kiểu chỉ đi học cuốn chiếu, cấp tốc vậy là đủ. Có thể là có những chia sẻ kiểu "con tôi không học gì nhiều vẫn thi đỗ", hay "con tôi chỉ đi học mấy tháng cuối vẫn thi đỗ" thì thầy Minh nói luôn là những chia sẻ như vậy hoặc là "chém gió", phi thực tế; hoặc là có nhưng chỉ là số rất ít và không mang tính chất kinh nghiệm đại chúng.

5. Giai đoạn nước rút nên học như thế nào?

- Đến tầm này thì đa số học sinh đều hoàn thiện hệ thống kiến thức. Việc học ở giai đoạn này không nhằm mục đích để giỏi hơn, mà để duy trì và giữ sự ổn định phong độ, rèn luyện bản lĩnh, tâm lý phòng thi (qua các đợt thi thử). Hãy tích cực tìm kiếm và luyện tập qua các đề thi để ước lượng khoảng điểm mình có thể đạt được. Cố gắng đạt điểm rơi phong độ vào đúng kỳ thi, tránh tình trạng trồi sụt thất thường.

6. Nên ôn luyện thi CLC, thi chuyên từ lớp mấy là phù hợp?

Với khối Tiểu học: giai đoạn "vàng" là lớp 4, học sinh có thể chuẩn bị dần từ lớp 3 hoặc lớp 2. Nhất là với các bạn đặt mục tiêu cao như Ams, ums, học bổng Ngôi Sao, lớp chọn Archimedes thì việc ôn luyện sớm sẽ tạo nhiều lợi thế.

Về kiến thức: Lớp 4 là năm học tập trung đa số các dạng Toán quan trọng nhất của bậc tiểu học. Tính ra thì có khoảng 16 chuyên đề trọng tâm trong chương trình ôn thi chuyển cấp thì từ lớp 4 đã chiếm tầm 12 chuyên đề, một tỉ trọng rất lớn. Lớp 5 dù là năm cuối cấp nhưng đa số các kiến thức ở lớp 5 đều kế thừa từ lớp 4. Do vậy, việc học chắc chắn từ lớp 4 là một tiền đề vô cùng quan trọng để tạo đà bứt phá cho lớp 5.

Độ "chín" của học sinh: Nếu như độ tuổi lớp 2, lớp 3 thì các cháu vẫn còn tương đối "non" trong nhận thức một số vấn đề về Toán thì năm lớp 4 chính là năm "trưởng thành" của học sinh tiểu học. Năm học này là năm các con có sự phát triển rất mạnh về mặt tư duy logic, cách thức giải quyết vấn đề. Được đầu tư một định hướng học tập đúng, chắc chắn học sinh sẽ có sự thay đổi rõ rệt, thậm chí là tiến bộ vượt bậc dù có thể trước đó chỉ ở dạng bình bình.

3. Thực tế trong thi cử: Khi nhìn vào bất cứ 1 đề Toán thi vào lớp 6 nào, từ THCS Lương Thế Vinh, THCS Thanh Xuân đến THCS Cầu Giấy, THCS Ngoại ngữ, rồi đến Trường THCS Amsterdam; chúng ta sẽ thấy các bài tập mang nội dung, kiến thức của lớp 4 chiếm ít nhất 60% (tỉ lệ thường thấy là 70%). 

- Với khối THCS: học sinh đặt mục tiêu chuyên toán/tin thì nên học ít nhất từ lớp 7, còn tốt hơn là từ lớp 6. Các chuyên khác thì thầy Minh không nắm rõ lắm, nhưng chắc cũng nên chuẩn bị dần từ lớp 6, 7.