Ở một quán cafe của Jerusalem (Israel), một nhóm phụ nữ trẻ thoải mái ăn uống trò chuyện, khẩu trang đặt kế bên. Cách đó vài cửa hàng là tiệm cắt tóc, bên trong có 2 khách. Phía ngoài, các bà mẹ đặt con trong xe đẩy, dạo chơi trong công viên. Và phía cuối đường, khu chợ nổi tiếng Mahane Yehuda chật kín người, các chủ sạp hàng hét lớn mời khách vào mua.
Nếu như không vì mọi người đeo khẩu trang, và mỗi khi muốn vào nhà hàng phải trình ra cái gọi là "thẻ xanh" - một dạng chứng nhận đặc biệt, thì chẳng ai nghĩ Covid-19 đã từng ở đây cả.
Và đây cũng chính là thứ mà Israel đang hướng tới - một thế giới "hậu Covid" đích thực.
Chứng nhận tiêm chủng của Israel
Ở thời điểm hiện tại, Israel đang sở hữu tỉ lệ tiêm vaccine cao nhất thế giới, với hơn 50% dân số đã nhận đủ 2 mũi cần thiết. Giờ đây, họ đang cố gắng mang lại cuộc sống bình thường cho những ai đã tiêm hoặc nhiễm bệnh và đã phục hồi, bằng cách đưa cho họ thẻ xanh, qua đó cho họ quay trở lại với những việc vốn đã biến mất kể từ khi buộc phải phong tỏa hoặc giãn cách xã hội.
"Thẻ xanh" là một dạng chứng nhận do Bộ Y tế Israel công bố. Đó có thể là giấy cứng, hoặc bản mềm được tải về điện thoại. Nó là thứ cần thiết để một người được đi tập gym, ăn uống trong nhà hàng (75% công suất tối đa), tham gia hòa nhạc trong nhà (dưới 500 người), hoặc tham dự các sự kiện với quy mô dưới 300 người.
Benjamin Netanyahu - Thủ tướng Israel cho biết: "Chúng tôi đánh dấu cột mốc 5 triệu người được tiêm vaccine, và đang tái mở cửa nền kinh tế. Chỉ còn khoảng hơn 1 triệu người trên 16 tuổi chưa được tiêm."
Hiện tại số liệu của Bộ Y tế Israel cho thấy có 36.712 người nhiễm virus, với gần 6000 ca tử vong kể từ đầu đại dịch.
Cách để tiếp tục tăng số người tiêm vaccine
Theo thông báo của chính phủ Israel, thẻ xanh là một biện pháp có tính khích lệ. Nếu bạn muốn tập gym hoặc ăn uống nhà hàng thoải mái, bạn cần thẻ. Theo Giáo sư Ayelet Baram-Tsabari từ Viện Công nghệ Israel, bà nghĩ thẻ xanh có tính chất thuyết phục nhiều người tiêm vaccine hơn. Tuy nhiên, mục đích không chỉ có vậy.
"Không chỉ khiến bạn muốn được tiêm vaccine. Nó còn tạo ra một tình huống, nơi bạn nhìn xung quanh và thấy ai cũng đã tiêm và có chứng nhận. Nghĩa là làm như vậy sẽ tạo ra cảm giác an toàn hơn," - Baram-Tsabari nhận định.
Những người chưa có chứng nhận sẽ phải ngồi bên ngoài
Khi đề cập đến quyết định của con người về sức khỏe, bà cho rằng các nghiên cứu đã chỉ ra đa số mọi người sẽ không thể phán đoán thông tin là đúng hay không - ví dụ như việc liệu vaccine có an toàn hay thực sự có tác dụng. Thay vào đó, họ sẽ quyết định tin tưởng dựa trên những trải nghiệm của người đi trước.
"Chúng ta thường nhìn quanh và xem mọi người tin vào thứ gì, nghe theo những người chúng ta tin tưởng. Và khi nhiều người cùng lựa chọn như vậy, có lẽ làm theo sẽ an toàn hơn."
Vẫn còn chút lo lắng
Việc tồn tại thẻ xanh có thể nói là một tin đầy hứng khởi. Bởi lẽ theo quy định mới ban bố tại Israel, thực khách đến ăn tại nhà hàng sẽ phải trình thẻ chứng nhận đã tiêm hoặc đã nhiễm bệnh mà phục hồi. Mỗi thẻ sẽ có mã QR hoặc mã vạch để đảm bảo xác thực thông tin, rồi mới được sắp chỗ. Những ai không có chứng nhận sẽ không được ăn trong nhà.
Các nhà hàng tại Israel cho biết họ rất mừng vì được quay trở lại hoạt động, dù vẫn còn những nỗi sợ vô hình.
Ethan Padnos, quản lý một nhà hàng tại Jerusalem chia sẻ, việc được tái mở cửa là "rất phấn khích, nhưng cũng có đôi chút sợ hãi." Ngoài ra, anh cho biết việc phải yêu cầu thực khách trình chứng nhận vaccine cũng là không thoải mái. "Đối với tôi đó là câu hỏi khá nhạy cảm, nhưng hãy cứ xem chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo."
Bên cạnh đó, Padnos cũng chia sẻ rằng ứng dụng để quét mã cũng có một số vấn đề. Hơn nữa, dường như cảnh sát không có chế tài nào để bắt buộc các nhà hàng sử dụng thẻ xanh. Trong trường hợp này, nhiều khả năng việc tái mở cửa nền kinh tế có thể tạo ra một làn sóng lây nhiễm mới, thậm chí là thêm một lần phong tỏa.
Các nhà phản đối thì cho rằng thẻ xanh sẽ gây chia rẽ trong cộng đồng, thậm chí khiến những người chưa thể tiêm vaccine phải chịu đựng sự kỳ thị. Trả lời cho vấn đề này, Bộ Y tế cho biết họ sẽ sớm cập nhật để giải quyết khúc mắc.
"Chứng nhận vaccine ở thời điểm hiện tại nhằm mục đích cho thấy phản ứng nhanh chóng đầu tiên. Cùng lúc đó, chúng tôi sẽ nhắm đến việc biến các mã code trở thành thứ được chấp nhận trên quốc tế."
Bếp trưởng Assaf Granit - người sở hữu vài nhà hàng nổi tiếng trên thế giới thì nghĩ rằng ông đang mở hẳn một mô hình nhà hàng mới. "Thực sự rất phấn khích. Tôi vẫn đang chờ được gặp lại khách hàng. Với điều này, chúng tôi cảm thấy có rất nhiều áp lực và sợ hãi, nhưng cầu mong cho vaccine có tác dụng và chúng ta sẽ không phải chứng kiến làn sóng dịch bệnh gia tăng."